Θα σταθώ σ’αυτούς τους δυο, χωρίς να μειώσω σε τίποτα την συμμετοχή των τριών άλλων Άγγλων, του Τζόουνς, Νίκολσον και Γκρέιβς. Γι’αυτούς η έρευνα συνεχίζεται και δεν είμαι σε θέση αυτή τη στιγμή να προσκομίσω στοιχεία.
Ταγματάρχης
Αντερς Λάσσεν
Ο Άντερς Φρέντερικ Εμίλ Βίκτορ Λάσσεν γεννήθηκε στο Χαβντιγκσγκαρντ στις 22 Σεπτεμβρίου του 1920. Γιος του πλοιάρχου Εμίλ Βίκτορ Λάσσεν και της Σούζαν Μαρία Σάιν Λάσσεν, γεννημένοι στο Ράμπενλεβεντζάου.
Ο Άντερς Λάσσεν πήγε στο οικοτροφείο Χέρλουφσ-χολμ και αποφοίτησε το 1935.
Έφυγε από τη Δανία το 1938 για να γίνει ναυτικός και έγινε μαθητευόμενος στο εμπορικό ναυτικό.
Από τον Απρίλη του 1940 μέχρι τον Ιανουάριο του 1941 ήταν πυροβολητής στο πλοίο της Αυτής Μεγαλειότητας <
Γι’αυτό το καθήκον του απενεμήθη μετά τον θάνατό του το Ατλαντικό Αστέρι το οποίο πολύ σπάνια δίδεται σε αξιωματικούς του στρατού.
Κατετάγη στο Βρετανικό στρατό το 1940 σαν απλός στρατιώτης.
Κατετάγη στο βρετανικό σώμα καταδρομέων τον Φεβρουάριο του 1941. Προωθήθηκε σε δεύτερο διοικητή ( υποπλοίαρχο ) στις 20 Μάη 1942 και σε πρώτο Διοικητή ( υποπλοίαρχο ) στις 20 Νοέμβρη του 1942, σε πλοίαρχο στις 13 Σεπτέμβρη του 1943 και σε ταγματάρχη στις 9 Οκτώβρη του 1944.
Φονεύθη στη μάχη στις 9 Απρίλη του 1945 στο Commachio της Ιταλίας ενώ επιτίθετο μόνος του χωρίς την βοήθεια άλλων και κατέστρεφε τρία γερμανικά pillboxes.
Ήταν 24 χρονών. Του απενεμήθη μετά θάνατον ο Βικτωριανός Σταυρός σαν τον μοναδικό στρατιώτη της εκτός Βρετανικής Αυτοκρατορίας τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Κατά την διάρκεια της υπηρεσίας του αγωνίστηκε στην Βόρεια Αφρική σαν μέλος της Μικράς Κλίμακας, Δύναμις Καταδρομέων στο Αιγαίο Πέλαγος και στην Ιταλία σαν μέλος της Ρωμαϊκής Μοίρας του Πρώτου Συντάγματος Ειδικής Αεροπορικής Υπηρεσίας, σαν τμήμα της Ειδικής Ναυτικής Μοίρας.
Η παρασημοφορία του ταγματάρχη Άντερς Λάσσεν περιλαμβάνει :
Τον Βικτωριανό Σταυρό
Τρεις Στρατιωτικούς Σταυρούς
Το 10ο Αναμνηστικό Μετάλλιο του Βασιλιά Χριστιανού
Το Αστέρι από 1939 – 1945
Το Ατλαντικό Αστέρι
Το Αφρικανικό Αστέρι
Το Ιταλικό Αστέρι
Το Βρετανικό Βικτωριανό Μετάλλιο
Της Ελληνικής Ιερής Λεγεώνας
μερικά από τα οποία του απενεμήθηκαν μετά θάνατον.
Από τον τρόπο του θανάτου του Λάσσεν διακρίνει κανείς την γενναιότητά και το θάρρος του. Μόνος του έκανε επίθεση στην λίμνη Κομάτσιο της Ιταλίας εναντίον γερμανικών θέσεων.
Το θλιβερό της υπόθεσης είναι ότι ο φριχτός αυτός πόλεμος τέλειωσε λίγες μέρες αργότερα, μετά το θάνατό του.
Έτσι ατρόμητο και γενναίο τον θυμούνται και οι συνεργάτες του στην επιχείρηση του σαμποτάζ. Ο Κίμωνας Ζωγραφάκης μας λέει για τον Λάσσεν :
…ο Λάσσεν ήταν ένας εξαιρετικός άντρας, ωραίο παιδί, τολμηρός, άφοβο παλικάρι. Από τους ξένους που γνώρισα την κατοχή ήταν ο πιο τολμηρός. Δεν φοβότανε τίποτα. Εγώ μετά τον πόλεμο έμαθα ότι ήτανε Δανός. Πολύ ψύχραιμος. Τέτοια ψυχραιμία είχε, που μου΄κανε εντύπωση. Ήθελε άρον άρον να πάει να τινάξει τα Μέσερσμιθ από την μεριά του Μουχτάρου.
Στο τέλος επήγε και πιάστηκε σε μάχη με τση γερμανούς. Ένα άλλο που είχε ήτανε ότι περπατούσε στα βουνά χωρίς να σταματά για ξεκούραση. Θυμούμαι όταν μας έφερε ο Ασλάνης στση Πουλιές, ένα μπουκάλι ρακί και ήπιε για πρώτη φορά. Του λέω ότι το πιοτό αυτό το βγάζομε στη Κρήτη. Άδειασε το μπουκάλι και ο Ασλάνης επήγε κι έφερε κι άλλο…
Στο βιβλίο του Νίκου Κοκονά, “Βρετανοί Κατάσκοποι στην Κρήτη”, διαβάζουμε για τον Άντερς Λάσσεν :
Υπολοχαγός Λάσσεν (SBS)
Επικεφαλής αξιωματικός της ομάδας σαμποτέρ SBS που διενήργησε το σαμποτάζ στο αεροδρόμιο του Καστελλίου Πεδιάδος τον Ιούλη 43, κατά το οποίο καταστράφηκαν μερικά αεροπλάνα εν προσγειώσει και αρκετά καύσιμα. Δανός την εθνικότητα, έδρασε κατά τον πόλεμο ως σαμποτέρ στο χώρο της Μεσογείου. σελ. 220
Σμηνίας
Ζωγραφάκης
Κίμωνας
Ο Κίμωνας Ζωγραφάκης είναι γιος του Γιώργη Ζωγραφάκη ή Ξηρούχη, προέδρου της κοινότητας Καστελλίου επί πολλά χρόνια.
Στην διάρκεια της κατοχής η οικογένεια του Γιώργη Ζωγραφάκη μετακομίζει στο χωριό Κασταμονίτσα. Όλα τα μέλη της οικογένειας στην Αντίσταση. Ο αδερφός του Κίμωνα Ζωγραφάκη, Γιάννης Ζωγραφάκης, ήταν ένας από τους πέντε αξιωματικούς που εκτέλεσαν οι γερμανοί μετά την μεγάλη δίκη των αξιωματικών και την καταδίκη πέντε από αυτούς.
Ο Κίμωνας Ζωγραφάκης έλαβε μέρος στο πρώτο σαμποτάζ του αεροδρομίου Καστελλίου τον Ιούνιο του 1942 και αναχώρησε με τους σαμποτέρ στην Μέση Ανατολή. Εκπαιδεύτηκε κομάντος, εντάχθηκε στην Φορς 133 και ξαναγύρισε στην Κρήτη. Μπήκε στην υπηρεσία του ασυρμάτου που βρισκόταν στα Λασιθιώτικα βουνά και στο Βατονερό. Έλαβε μέρος σε πολλές αποστολές κυρίως στην Ανατολική Κρήτη στο Α΄ και στο Β΄ σαμποτάζ του αεροδρομίου Καστελλίου, αν και εγχειρισμένος.
Ο Κίμωνας Ζωγραφάκης με τον Άλεξ Ρέντελ οργάνωσαν την υποδοχή του Πάτρικ Λη Φέρμορ στις 4 Φεβρουαρίου 1944, όταν έπεσε με αλεξίπτωτο στο οροπέδιο του Καθαρού, για να απαγάγει τον στρατηγό Κράιπε.
Πήρε μέρος την νύχτα των μεγάλων σαμποτάζ ( 23-24 Ιουλίου 1944 ), στο Δράσι Μεραμβέλου.
Από το ανέκδοτο αρχείο του Κίμωνα Ζωγραφάκη, παρουσιάζω ένα απόσπασμα : …εκείνες τις μέρες είχα πάρει απόφαση να φύγω για τη Μέση Ανατολή. Είπα στο Γεώργιο Χατζηδάκη και στον Κανελή να μου ετοιμάσουν ένα λεπτομερές σχέδιο του αεροδρομίου Καστελλίου και ειδικότερα για τις θέσεις των καυσίμων. Μετά δυο ημέρες μου έφεραν το σχέδιο και την επόμενη παίρνω το Γεώργιο Πολεμαρχάκη και αναχωρούμε για το χωριό Άγιο Βασίλειο της Βιάννου. Στον Άγιο Βασίλειο μείναμε στο σπίτι του Γεωργίου Χρυσουλάκη που ήταν κουμπάρος μας. Μετά από δύο μέρες ήρθα σε επαφή με το συνταγματάρχη Αλέξανδρο Ραυτόπουλο και τον Ίλαρχο Ραπτάκη οι οποίοι μου συνέστησαν να πάμε στην Άρβη και να περιμένομε μέχρι να μας ειδοποιήσουν, γιατί είχε γίνει εκείνες τις μέρες η προδοσία του Τσούτσουρα απ’όπου γινόταν οι αποστολές για Μέση Ανατολή και οι γερμανοί είχαν συλλάβει γύρω στα 8 άτομα, ανάμεσά τους και τους δυο αδελφούς Κουτεντάκη και τους είχαν εκτελέσει.
Πήραμε τρόφιμα και πήγαμε στην Άρβη όπου μείναμε μερικές μέρες αλλά επειδή έκανε κρύο, πήγαμε στη Μονή του Αγίου Αντωνίου. Οι καλόγεροι γνώριζαν τον πατέρα μου και έτσι μας έδωσαν ένα κελί πολύ ζεστό και μας περιποιήθηκαν πολύ καλά.
Ο Θεός να τους συγχωρήσει γιατί αργότερα τους τουφέκισαν οι γερμανοί. Μετά από λίγες μέρες φτάνει ο Γεώργιος Χιωτάκης, γιατρός από τα Χανιά και την επομένη ο Ιωάννης Μαμουνάκης, ανθυπολοχαγός από την Ιεράπετρα. Αντελήφθηκα τους καλογέρους που στενοχωρήθηκαν επειδή δεν είχαν τα μέσα να φιλοξενήσουν 4 ανθρώπους. Αποφασίσαμε τότε να κάνομε λημέρι στο πευκοδάσος που ήταν 1000 μέτρα περίπου μακριά από τη Μονή και έτσι φτιάξαμε μια καλύβα και μείναμε εκεί.
Το διάστημα αυτό γνωρίσαμε τους λίγους κατοίκους της Άρβης, όπως τον Χριστόφορο Καρπαθάκη και τη γυναίκα του Σοφία, που μας έκαναν εντύπωση για την φιλοξενία τους και τον πατριωτισμό τους, τον Μιχαλαριά, ψαρά από την Ιεράπετρα και πολλούς άλλους πατριώτες που μας βοηθούσαν.
Την παραμονή των Χριστουγέννων πηγαίνω στην Βιάννο για να δω τον Ραυτόπουλο και να μάθω τι γίνεται με την αποστολή. Δεν υπήρχε τίποτε νεώτερο και μου συνέστησε να πάω στο Σχοινιά και να βρω τον Ανδρέα Γαλανάκη. Ο Ανδρέας Γαλανάκης ήταν ένας ακούραστος πατριώτης, φίλος της οικογένειάς μας, συνταγματάρχης σε τιμητική αποστρατεία από τη Μικρασιατική Καταστροφή, του έλειπαν δυο πόδια και το ένα χέρι, ούτε μισός άνθρωπος δεν ήταν, αφού όταν τον συνέλαβαν οι γερμανοί τον άφησαν ελεύθερο γιατί τον θεώρησαν ακίνδυνο. Αλλά αυτός έκανε 10 σωστούς άντρες. Δεν πήγα στο σπίτι του Γαλανάκη γιατί δεν ήθελα να γίνεται στόχος και πήγα στο φίλο Δημήτρη Κατσούλη Στο σπίτι του συναντηθήκαμε την ημέρα των Χριστουγέννων του 1941 με τον Γαλανάκη, κουβεντιάσαμε για την κατάσταση που επικρατούσε και ασχοληθήκαμε περισσότερο με τους προδότες που οργίαζαν εκείνες τις μέρες.
Για την αποστολή δεν υπήρχε τίποτα νεώτερο και μου συνέστησε να περιμένω 2-3 μέρες. Αποφάσισα να περιμένω και ο Γαλανάκης ερχόταν και συζητούσαμε για τον τρόπο δράσης μας. Μετά από δύο μέρες φτάνει ο σύνδεσμος του στρατηγείου Μ. Ανατολής, Φάκαρος λεγόταν και μου συνέστησε ότι αν ήθελα να φύγομε, έπρεπε να πάμε στη Μονή Πρέβελη. Του έδωσα τα ονόματα αυτών που θα φεύγαμε και μου έδωσε το σύνθημα Τομπρούκ. Αναχώρησα για το λημέρι γα να συννενεοηθώ με τους υπόλοιπους της παρέας. Έφτασα στο λημέρι την ημέρα της Πρωτοχρονιάς, 1/1/1942. Ο Μαμουνάκης αρνήθηκε να πάει στη Μονή Πρέβελη, εγώ κι ο Πολεμαρχάκης αποφασίσαμε να μην πάμε, μόνο ο Χιωτάκης μου είπε να του δώσω το σύνθημα και μπορεί να πάει αυτός επειδή έτσι κι αλλιώς ο δρόμος του ήταν από κει. Εγώ με τον Πολεμαρχάκη αναχωρήσαμε για την Κασταμονίτσα, ο Μαμουνάκης για την Ιεράπετρα και ο Χιωτάκης για τα Χανιά ή τη Μέση Ανατολή.
Τον Μαμουνάκη τον είδα το 1943 στο Κάιρο, μαζί με τον αδελφό του οφθαλμίατρο κάτοικο Ηρακλείου και όπως μου είπε έφυγε με καΐκι μαζί με άλλους από την Ιεράπετρα…
Θα αναφέρω ένα περιστατικό για τον Κίμωνα, που το έζησε και το έγραψε στο βιβλίο του “Αντίλαλοι της Κρητικής Ελευθερίας”, ο αγωνιστής Χάρης Σαριδάκης.
Στις 13 Δεκεμβρίου 1943 μετά από μια αποστολή στη Μέση Ανατολή, οι άντρες που την είχαν οργανώσει γύριζαν πίσω στα λημέρια τους. Ο Τομ Ταμπάμπιν, ο Σκουτελογιώργης, ο Χάρης Σαριδάκης, ο Νίκος Σουρής, ο Μανόλης Βρελλιανάκης και ο Άγγλος ασυρματιστής Τζων. Το μέσον είχε αποβιβάσει τον Κίμωνα Ζωγραφάκη και τον Παντελή Κοτσαρίδη, οι οποίοι ακολουθούσαν με τους υπόλοιπους. Οι γερμανοί μετά από προδοσία, όπως εξηγεί ο Χάρης Σαριδάκης στο βιβλίο του, τους είχαν στήσει ενέδρα.
Όλοι πέταξαν τους σάκους με τα πράγματα που είχαν κρεμάσει στους ώμους τους και έδωσαν μάχη με τους γερμανούς.
Κατάφεραν να ξεφύγουν από τον κλοιό, χωρίς απώλειες, η απώλειά τους ήταν οι σάκοι τους. Την επόμενη το πρωί οι γερμανοί τους βρήκαν. Και τον γυλιό του Κίμωνα.
Και ο Χάρης Σαριδάκης γράφει :
…από το γυλιό του Κίμωνα, πήραν το κατακαίνουριο ζευγάρι τα στιβάνια και τα έστειλαν στο Ηράκλειο, για να γίνει έρευνα στους τζαγγάρηδες της πολιτείας, να βρεθούν τα μέτρα των ποδιών του καπετάν Μανόλη Μπαντουβά και να εξακριβώσουν αν τα στιβάνια που βρήκαν στα Τρυπητά είναι του Μπαντουβά, δηλαδή εάν γύρισε πάλι πίσω, να τους ξαναγίνει ο φοβερός βραχνάς τους. Υποψιάστηκαν το γυρισμό του Αρχηγού, από το μέγεθος των καινούριων στιβανιών, που έφερε για δικά του ο αγωνιστής Κίμωνας Ζωγραφάκης.
Ο Κίμωνας Ζωγραφάκης, του Γιώργη του Ξηρούχη από το Καστέλλι Πεδιάδας, ήταν πραγματικά γιγαντόσωμος άνδρας, με μεγάλες πατούχες και πόδια. Έτσι τα στιβάνια του, έβαλαν σε μεγάλες υποψίες τους Γκεσταμπίτες, μήπως ήταν ο καπετάν Μανόλης Μπαντουβάς που εβρέθηκε στην ενέδρα τους στα Τρυπητά…
Στο βιβλίο του Νίκου Κοκονά, “Βρετανοί κατάσκοποι στην Κρήτη”, διαβάζουμε για τον Κίμωνα Ζωγραφάκη :
Σμηνίας Κίμων Ζωγραφάκης, ( Force 133 )
Αγωνιστής της Μάχης της Κρήτης και εν συνεχεία της Αντίστασης, στάλθηκε ενωρίς στη Μέση Ανατολή λόγω αποκάλυψής του, όπου κατατάγηκε στην Αεροπορία. Σύντομα ωστόσο εντάχθηκε εθελοντικά στην 133, εκπαιδεύτηκε στην σχολή κομμάντος και το πρώτον διείσδυσε στο νησί για το σαμποτάζ Καστελλίου Πεδιάδος τον Ιούνη 1942, κατά το οποίο έπαιξε σημαντικό ρόλο και επειδή ήταν γνώστης της περιοχής.
Η παρουσία του σε ανάλογες περιπτώσεις στην Ανατ. Κρήτη ήταν αισθητή, καθώς και στην όλη διαδικασία της απαγωγής του στρατηγού Κράιπε. σελ. 225
(Συνεχίζεται)
