Ο μάρτυρας Γιάννης Ιωαννίδης και ο ηρωικός θάνατός του στις 11 Μαΐου 1944
Η συμβολή του στην αντίσταση και την ίδρυση της πρώτης αντιστασιακής οργάνωσης Α.Ε.Α.Κ. τον Ιούνιο του 1941
Ήταν μια ημέρα σαν αύριο, γύρω στις 3 το μεσημέρι, πριν από 66 χρόνια. Πέμπτη 11 Μαΐου 1944. Ο φλογερός πατριώτης Γιάννης Ιωαννίδης, συνιδρυτής της πρώτης αντιστασιακής οργάνωσης κατά των Γερμανών, έπεφτε νεκρός από τα φασιστικά πυρά και περνούσε στην αθανασία. Είχε κάνει το καθήκον του προς την πατρίδα και τους Έλληνες. Κι εκείνοι, ειδικά οι συμπατριώτες του στη Σητεία, δεν τον ξέχασαν ποτέ. Ένα μνημείο είναι αφιερωμένο στη δική του θυσία, ενώ στη μνήμη του γίνεται κάθε χρόνο ο «Ιωαννίδειος» δρόμος.
Με αφορμή την επέτειο του θανάτου του γυρίζομε πίσω τη μνήμη σʼ εκείνα τα δύσκολα αλλά ηρωικά χρόνια και φέρνομε στο φως σημαντικά ντοκουμέντα από τη ζωή και τη δράση του μάρτυρα της ελευθερίας, από το πλούσιο προσωπικό του αρχείο, το οποίο κατέχει ο γιός του πρώην βουλευτής και υπουργός κ. Φοίβος Ιωαννίδης. Μια πρώτη αναφορά στον Γ. Ιωαννίδη είχαμε κάνει πριν από λίγο καιρό με την αφορμή του βενιζελικού κινήματος του 1935, στο οποίο πήρε ενεργό μέρος και μάλιστα φυλακίστηκε. Σύμφωνα με τα στοιχεία που μας παρέδωσε ο κ. Ιωαννίδης, ο Γιάννης Ιωαννίδης είχε γεννηθεί στις Λιθίνες το 1903.
Ο πατέρας του, Γιώργος Ιωαννίδης ήταν δάσκαλος από το Σταυροχώρι, που διατέλεσε στη συνέχεια δήμαρχος Ιεράπετρας. Η μητέρα του, Αικατερίνη το γένος Γιαννακαντωνάκη πέθανε στη γέννα του δεύτερου παιδιού κι έτσι ο Γιάννης έμεινε ορφανός από μητέρα σε ηλικία μόλις δύο ετών.
Αφού τελείωσε το Δημοτικό Σχολείο στις Λιθίνες, φοίτησε στο Γυμνάσιο Νεάπολης που ήταν τότε το μόνο Γυμνάσιο του Νομού. Στη συνέχεια έκανε τις δύο τελευταίες τάξεις στο Λύκειο Κοραής στο Ηράκλειο.
Σπούδασε Νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, ενώ παράλληλα εργαζόταν σε διάφορες δουλειές και διορίστηκε αρχικά δικηγόρος στην Αθήνα και στη συνέχεια στο Πρωτοδικείο Λασιθίου, όπου αναδείχθηκε πολύ νέος ακόμη ένας από τους καλύτερους Δικηγόρους της εποχής.
Στέλεχος του κόμματος των Φιλελευθέρων, μαχητικός αγωνιστής από τα πρώιμα νιάτα του, ηγήθηκε του κινήματος του Ελευθέριου Βενιζέλου το 1935 στη Σητεία, όπου είχε εγκατασταθεί. Συνελήφθη μετά την αποτυχία του κινήματος, φυλακίστηκε, καταδικάστηκε από το Στρατοδικείο Χανίων, και αποφυλακίστηκε με την αμνηστία που δόθηκε τον επόμενο χρόνο.
Το 1932 νυμφεύθηκε με την Αριστέα Περάκη από το Ηράκλειο με την οποία απέκτησε τέσσερα παιδιά. Την Ελευθερία, τον Φοίβο, τον Μάριο και την Αικατερίνη.
Αμέσως μετά την κατάληψη της Κρήτης από τους Γερμανούς πήγε στα Χανιά, όπου στις 15 Ιουνίου του 1941 ιδρύθηκε η Α.Ε.Α.Κ. (Ανωτάτη Επιτροπή Αγώνος Κρήτης), η πρώτη αντιστασιακή οργάνωση Κρήτης με επικεφαλής τους Ι. Παΐζη γιατρό από τα Χανιά, Ανδρέα Παπαδάκη συνταγματάρχη-υπασπιστή του Πλαστήρα από το Ρέθυμνο, τον Γεωργιάδη δικηγόρο από το Ηράκλειο, έναν από τους 62 μάρτυρες, μαζί με τʼ αδέλφια του Μηνά -τον ηρωικό δήμαρχο- και Μανόλη, και τον Γιάννη Ιωαννίδη ως εκπρόσωπο του Νομού Λασιθίου. Γραμματέας της Οργάνωσης ήταν ο Ανδρέας Πολέντας τελειόφοιτος της Νομικής που εκτελέστηκε επίσης στην Αγυιά από τους Γερμανούς.
Ο Γιάννης Ιωαννίδης συνέχισε την αντιστασιακή δράση καθʼόλη την κατοχή, δράση που επεκτεινόταν και περά από το Νομό Λασιθίου, στο Ηράκλειοι, και όπως βεβαιώνουν με σχετικά πιστοποιητικά τους οι επικεφαλής των συμμαχικών δυνάμεων στη Μέση Ανατολή, στρατηγός Paget και στρατάρχης Alexander, προσέφερε πολύτιμες υπηρεσίες στο συμμαχικό αγώνα.
Ολοι όσοι έχουν γράψει βιβλία για την Κρητική Αντίσταση αναφέρονται με ιδιαίτερα τιμητικούς λόγους στην ηρωική δράση και το θάνατο του Γιάννη Ιωαννίδη, ο οποίος τελικά τον Μάιο του 1944, μετά από προδοσία καταδιώκτηκε από τους Γερμανούς, απέφυγε τη σύλληψη και ήρθε στο κρησφύγετο, στη σπηλιά που ήταν ο συμμαχικός ασύρματος με επικεφαλής τον Κ. Καραΐνδρο ηρωικό Ελληνα αεροπόρο.
Στις 11 Μαΐου η ομάδα του Ασυρμάτου αποφάσισε να μετακινηθεί γιατί γερμανικά αποσπάσματα χτένιζαν την περιοχή καταζητώντας το Γερμανό Στρατηγό Κράιπε που είχε απαχθεί από το Ηράκλειο από τον Λι Φέρμορ και τους συνεργάτες του. Ενα από αυτά τα αποσπάσματα εντόπισε την ομάδα του Ασυρμάτου στην περιοχή Μαρουλά, έβαλε κατʼ αυτής με πολυβόλα και ο Γιάννης Ιωαννίδης έπεσε νεκρός από σφαίρα που δέχθηκε στην καρδιά.
Στη συνέχεια οι Γερμανοί συνέλαβαν τη γυναίκα του Αριστέα, που αφού βασανίστηκε στον Άγιο Νικόλαο, από την Γκεστάμπο, χωρίς να λυγίσει μεταφέρθηκε στις φυλακές Αγυιάς για να δικαστεί από το γερμανικό στρατοδικείο. Εκεί έζησε την εκτέλεση του Ρούσου Κούνδουρου, του Ηγουμένου της Μονής Τοπλού, του Βαγγέλη Κτιστάκη και άλλων αγωνιστών. Στις φυλακές παρέμεινε μέχρι τον Οκτώβριο που άρχισαν οι Γερμανοί να αποσύρονται από την Κρήτη, περιορίστηκαν στα Χανιά και άρχισαν διαπραγματεύσεις για την αποχώρησή τους. Ετσι γλίτωσε την εκτέλεση και γύρισε στα τέσσερα μικρά παιδιά της που είχαν μείνει μόνο με μία συγγενή από το Ηράκλειο.
Στη συνέχεια θα παρουσιάσομε μερικά ντοκουμέντα από την πλούσια συλλογή που διατηρεί ο κ. Φοίβος Ιωαννίδης, και τα οποία μας δείχνουν ένα μόνο μέρος της δράσης του μάρτυρα της ελευθερίας .
