ΡΕΠΟΡΤΑΖ: Άννα Κωνσταντουλάκη, Λίλιαν Δαφερμάκη, Κατερίνα Μυλωνά και Γιάννης Ζωράκης



Σχεδόν έχουμε μάθει να ζούμε με ένα πρόβλημα, το οποίο εξακολουθεί να υφίσταται, προκειμένου να μείνουν ζωντανές οι τράπεζες. Αυτό υποστηρίζουν οι περισσότεροι φορείς του εμπορικού κόσμου, μετά τη συμπλήρωση δύο ετών από την πρώτη εφαρμογή του συστήματος ελέγχου κεφαλαίων, γνωστού σε όλους ως capital controls.

Η γενικότερη εικόνα που περιγράφεται σχετίζεται με το γεγονός πως οι πρώτοι πέντε μήνες επιβολής των capital controls ήταν τραγικοί, αν και στη συνέχεια υπήρξε σχετική εξοικείωση. Παρʼ όλα αυτά, τα προβλήματα παραμένουν, ειδικότερα στις επιχειρήσεις, λόγω των ζητημάτων που θέτουν τα capital controls αναφορικά με αγορές, εισαγωγές και εξαγωγές ειδών, όσο όμως και με τις νέες συνθήκες που έχει φέρει στην αγορά η εκτεταμένη χρήση πλαστικού χρήματος.

Μικρότερα έως μηδενικά προβλήματα αντιμετώπισε ο κλάδος της έρευνας και του τουρισμού, όπως προκύπτει από τις δηλώσεις των φορέων.

Έμποροι, εισαγωγείς και εξαγωγείς

Σαν «θηλιά» στην καθημερινότητα των επιχειρηματιών χαρακτηρίζει τα capital controls ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Εμπορικών Συλλόγων Κρήτης, Μανώλης Κουμαντάκης. Ο κ. Κουμαντάκης επισημαίνει ότι τα capital controls αποτελούν μια κίνηση διάσωσης των τραπεζών, που επιδρά στην πραγματική οικονομία με ολέθριες συνέπειες.

«Τα capital controls ήταν μία συνέχεια μιας μεγάλης πολιτικής αβεβαιότητας που βιώσαμε το καλοκαίρι του 2015 και ήρθαν για να διασώσουν το τραπεζικό σύστημα από την καταστροφή» τονίζει ο κ. Κουμαντάκης και προσθέτει:

«Πρόκειται για μια θηλιά στην καθημερινότητα και στην πραγματική οικονομία. Τα πράγματα έχουν βελτιωθεί σε σχέση με τους πρώτους μήνες, αλλά αναπτυξιακά βρισκόμαστε σε συνθήκες ασφυξίας. Είναι αναγκαίο να φύγουν, διότι όσο υπάρχουν δημιουργούν προβλήματα. Ίσως βέβαια μέσα στο πλαίσιο της πολιτικής αβεβαιότητας εξακολουθούν να λειτουργούν σαν σανίδα διάσωσης των τραπεζών, ωστόσο η διάσωση αυτή περνά μέσα από την καθημερινή καταστροφή της επιχειρημαιτκότητας και της ανάπτυξης».

Οι εξαγωγικές και εισαγωγικές επιχειρήσεις, ταυτόχρονα, αντιμετωπίζουν εντονότερο πρόβλημα λόγω των capital controls, όπως αναφέρει ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Επαγγελματιών Βιοτεχνών και Εμπόρων, Μπάμπης Λεκάκης. Σύμφωνα με τον κ. Λεκάκη, οι επιχειρηματίες καλούνται να πληρώσουν μετρητά, καθώς έχει χαθεί η εμπιστοσύνη που απολάμβαναν από τους συνεργάτες τους στο εξωτερικό.

«Πλέον, η αγορά έχει ενσωματώσει στην καθημερινότητά της τα capital controls, τα έχει δεχτεί, έχει επικρατήσει σε ένα μεγάλο ποσοστό το πλαστικό χρήμα, οι ηλεκτρονικές συναλλαγές και οι πιστωτικές και χρεωστικές κάρτες», αναφέρει.

Το πρώτο διάστημα επιβολής των capital controls υπήρξε ένα μεγάλο κύμα λουκέτων στην αγορά, ωστόσο σήμερα, αν μια επιχείρηση κλείσει, οι έλεγχοι κεφαλαίων αποτελούν μονάχα ένα μικρό μέρος του προβλήματος, διότι αρνητικό ρόλο παίζουν η αυξημένη φορολογία, η έλλειψη ρευστότητας και άλλοι παράγοντες. Σημειώνεται πως η Γενική Συνομοσπονδία Επαγγελματιών, Βιοτεχνών και Εμπόρων Ελλάδας έχει προσφύγει στο Συμβούλιο της Επικρατείας προκειμένου να ακυρωθεί ο νόμος που υποχρεώνει τις επιχειρήσεις να έχουν POS. Οι επιχειρηματίες τονίζουν πως από τη στιγμή που δεν έχει θεσπιστεί ο ακατάσχετος λογαριασμός, με τη χρήση τερματικών δημιουργείται πρόβλημα στη λειτουργία τους.

Επιχειρήσεις

Την άποψη πως τα capital controls επιβλήθηκαν για να μην καταρρεύσει πλήρως το τραπεζικό σύστημα εκφράζει από την πλευρά του ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου Ηρακλείου κ. Μανώλης Αλιφιεράκης.

Αρχικά, όπως υποστηρίζει, οι επιχειρήσεις αντιμετώπισαν σημαντικό πρόβλημα μέχρι να μάθουν να ζουν με αυτό το καθεστώς, ενώ αυξήθηκε η χρήση πλαστικού χρήματος και οι ηλεκτρονικές συναλλαγές.

Ο κ. Αλιφιεράκης θεωρεί πως τόσο οι επιχειρηματίες όσο και ο κόσμος απέκτησαν φορολογική συνείδηση, κάτι που μετρά ως θετικό αποτέλεσμα της επιβολής των capital controls.

Ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου αναφέρει επίσης πως όσο περνούσε ο καιρός, τόσο το μέτρο χαλάρωνε και οι κινήσεις των επιχειρηματιών γίνονταν πιο ευέλικτες.

Το κυριότερο πρόβλημα αντιμετωπίζουν οι εταιρείες που προχωρούν στην εισαγωγή πρώτων υλών ή προϊόντων, γιατί πλέον η διαδικασία που ακολουθείται είναι χρονοβόρα με μεγαλύτερο κόστος. Αίτημα και των επιμελητηρίων που ακόμα δεν έχει ικανοποιηθεί είναι η θέσπιση ενός ακατάσχετου λογαριασμού.

Καύσιμα

Σε σχέση με την αγορά υγρών καυσίμων, ο πρόεδρος του Συνδέσμου Πωλητών Πετρελαιοειδών Νομού Ηρακλείου, Λυκούργος Σαμόλης, αναφέρει ότι όλες οι καταστάσεις έχουν ένα πλαίσιο εξοικείωσης. Ο κ. Σαμόλης προσθέτει ότι οι πρώτοι πέντε μήνες επιβολής των capital controls ήταν πάρα πολύ δύσκολοι.

«Δύο χρόνια μετά, έχουμε εξοικειωθεί με τη διαδικασία» υποστηρίζει και προσθέτει: «Κάθε νέα ρύθμιση ή διάταξη, όμως, μας φέρνει και νέα προβλήματα. Έχουμε τεράστιο πρόβλημα με τις τράπεζες και τις προμήθειες που ζητούν. Ειδικότερα στις μεταφορές κεφαλαίων από τράπεζα σε τράπεζα τα ποσά είναι υπέρογκα. Πολύ υψηλά είναι και τα ποσά που ζητούνται ως προμήθεια για τις κινήσεις με κάρτες. Οι τράπεζες παίρνουν προμήθεια 0,70 - 0,75, τη στιγμή που ο μέσος όρος προμήθειας στην Ευρώπη είναι κοντά στο 0,25».

Ερευνητές δεν έρχο-νταν στην Ελλάδα

Σε επίπεδο προϋπολογισμού, τα ακαδημαϊκά και τα ερευνητικά ιδρύματα δεν επηρεάστηκαν από το μέτρο. Τόσο ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Κρήτης, κ. Οδυσσέας Ζώρας, όσο και ο πρόεδρος του ΤΕΙ Κρήτης, κ. Ευάγγελος Καπετανάκης, αναφέρουν πως δεν αντιμετώπισαν κάποιο πρόβλημα λόγω capital controls. Ο πρόεδρος του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας, κ. Νεκτάριος Ταβερναράκης, επισημαίνει, ωστόσο, πως ιδιαίτερα το πρώτο διάστημα επιβολής του μέτρου υπήρξαν περιπτώσεις ανθρώπων που αποθαρρύνθηκαν και, τελικά, δεν ήρθαν στην Ελλάδα για να εργαστούν στο κομμάτι της έρευνας. Στο Ινστιτούτο Μοριακής Βιολογίας και Βιοτεχνολογίας δύο ερευνητές που σκέφτονταν να ενσωματωθούν στο δυναμικό του αποφάσισαν να παραμείνουν στο εξωτερικό. Ο κ. Ταβερναράκης αναφέρει πως πολλοί ερευνητές έχουν την εικόνα ότι η κατάσταση έχει βελτιωθεί και η οικονομία της χώρας έχει ομαλοποιηθεί, συνεπώς φλερτάρουν με την ιδέα να επιστρέψουν στα πάτρια εδάφη. Ήδη, το επόμενο διάστημα θα έρθει στο ΙΤΕ ερευνητής που βρίσκεται σήμερα στην Αγγλία.

Ξενοδοχεία

Σύμφωνα με τον πρώην πρόεδρο των ξενοδόχων Ηρακλείου, Νίκο Χαλκιαδάκη, τα μεγάλα ξενοδοχεία δεν επηρεάστηκαν από τα capital controls. Όπως εξήγησε, μονάδες κάνουν εισαγωγή συναλλάγματος, λόγω της συνεργασίας τους με τους τour οperators και μπορούν να διευθετούν χωρίς προβλήματα τις συναλλαγές και τις οικονομικές υποχρεώσεις τους.