Χεμαρρώδης κατά τη διάρκεια της χθεσινής του ομιλίας ήταν ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ και πρώην υπουργός κ. Ευάγγελος Βενιζέλος. “Η Ευρώπη δεν έχει ηθική αφού δεν έχει ιδεολογία”, υποστήριξε μεταξύ άλλων, ενώ έκανε λόγο για πολιτικό management και την ανάγκη επιστροφής στην πολιτική αξιών.

Αναλυτικά ανέφερε ότι:

Η ηθική της πολιτικής είναι κάτι ριζικά διαφορετικό από την πολιτική ηθικολογία. Από την πολιτική στάση που εφευρίσκει μια εύκολη και απλοϊκή, δηλαδή δημαγωγική ρητορεία, βασισμένη στην επίκληση της ανάγκης για “ηθικά” άκαμπτη στάση στο δημόσιο γίγνεσθαι. Η ηθικολογική αυτή ρητορεία εκδηλώνεται με διάφορες εκδοχές: από τον ατομικό πουριτανισμό που επεκτείνεται και στο κοινωνικό και στο πολιτικό επίπεδο, μέχρι τον πιο ωμό λαϊκισμό που εμφανίζεται ως ανταπόκριση σε μια “ηθική”- “φιλολαϊκή” υποχρέωση. Από αυτή την οπτική γωνία, η ηθικολογική πολιτική ρητορεία είναι άλλοτε “δεξιότροπη” και άλλοτε “αριστερότροπη” πάντοτες, όμως, συντηρητική και επίφοβη καθώς ισοπεδώνει τα πάντα και άρα αδυνατεί να συλλάβει τις αποχρώσεις μιας πολύπλοκης πραγματικότητας, η ανατροπή ή η βελτίωση της οποίας προϋποθέτει την πλήρη κατανόησή της.

Στη συνέχεια, υποστήριξε ότι η διαφθορά είναι ένα υπαρκτό κοινωνικό, οικονομικό, αναπτυξιακό και άρα πολιτικό ζήτημα που εξελίσσεται σε εθνικό, περιφερειακό και παγκόσμιο επίπεδο. Ενα ζήτημα που ανάγεται στην έκπτωση και την αδυναμία εφαρμογής του νόμου, στην χαλάρωση των δημόσιων αντανακλαστικών, στην κοινωνική συμφιλίωση με φαινόμενα που τιμωρούνται από τον ποινικό νόμο. Ο αγώνας κατά της διαφθοράς δεν είναι, συνεπώς, ένα ζήτημα ηθικής αλλά ένα οξύτατο ζήτημα νομιμότητας: σεβασμού των θεσμών, εφαρμογής των νόμων και καταπολέμησης διάφορων μορφών οργανωμένου εγκλήματος αλλά και κοινωνικά διάχυτου μικροεγκλήματος.

Αναφέρθηκε, παράλληλα στις αιτίες που κατέστησαν τον πολιτικό λόγο και ηθικά κυρίαρχο στην εποχή μας.

Η πρώτη είναι η ανάγκη καταπολέμησης της διαφθοράς. Η δεύτερη, όμως ανάγεται στην ηγεμονική επανεμφάνιση των φιλελεύθερων αλλά και κοινοτιστικών πολιτικών θεωριών τα τελευταία χρόνια και ιδίως μετά την πτώση του υπαρκτού σοσιαλισμού και την συγκρότηση ενός μονοπολικού διεθνούς συστήματος ισχύος.

Παράλληλα έκανε λόγο για ανάγκη επιστροφής σε μια πολιτική των αξιών που απαντά στη γραφειοκρατική διαχειριστική διοικητική και μονοδιάστατη αντίληψη της πολιτικής ως πολιτικό managemnet.

“Το απαύγασμα, άλλωστε, της νεωτερικότητας, στην Ευρώπη τουλάχιστον, είναι η ηθική (με την έννοια της ιδεολογικής και αξιακής) βάσει του δημοκρατικού κοινωνικού κράτους δικαίου. Αυτή είναι η ηθική της ισότητας, η ηθική της ελευθερίας, η ηθική της συμμετοχής στο κοινωνικό πλεόνασμα, η ηθική της κοινωνικής συνοχής και αλληλεγγύης. Αυτή είναι, επίσης η ηθική της πλήρους απασχόλησης, όπως και η ηθική της ισόρροπης ανάπτυξης. Υπό την έννοια αυτή, είναι προφανές ότι δεν υπάρχει τίποτα πιο ανήθικο από την αντίληψη που θέλει την φτώχεια, την ανεργία, την αρρώστια, τα γηρατειά, τον κοινωνικό αποκλεισμό, να είναι προσωπικά “αμαρτήματα”, ή έστω προβλήματα, και όχι κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα που πρέπει να ενεργοποιούν τα αντανακλαστικά όλης της κοινωνίας και άρα του κράτους.

Άλλωστε, το κοινωνικό κράτος είναι ιστορικά μια αξιακή, ιδεολογική, πολιτική, θεσμική και άρα ηθική επεξεργασία και εκλέπτυνση που έρχεται να ανακόψει τις βαθύτατα “αντικοινωνικές” και άρα ανήθικες ροπές μιας κοινωνίας που παράγει ανισότητες και συγκρούσεις και δεν μπορεί να ισορροπήσει στην λεγόμενη “φυσική κατάσταση” της. Οι θεωρίες του “κοινωνικού συμβολαίου” είναι υπό την έννοια αυτή ο θεωρητικός, ιδεολογικός, αξιακός άρακαι ηθικός πρόδρομος του ευρωπαϊκού κοινωνικού κράτους.

Η μεγαλύτερη -ας μην το ξεχνάμε- θεσμική κατάκτηση της νεωτερικής εποχής, το συνταγματικό κράτος, ως δημοκρατικό κράτος δικαίου, βασίζεται σε ένα περίτεχνο και ουσιώδες σύστημα αξιών. Ο ίδιος ο θεσμικός και νομικός θετικισμός έχει ένα πλούσιο και πολύτιμο ιστορικό, ιδεολογικό και αξιακό, δηλαδή ηθικό υπόβαθρο” πρόσθεσε.

Επιπλέον είπε ότι ο ευρωπαϊκός χώρος είναι σχετικά ομοιογενής και ελεγχόμενος. Τα πράγματα όμως είναι πολύ πιο δύσκολα σε ένα κατά κυριολεξία διεθνές επίπεδο όπου ούτε οι θεσμοί της παγκόσμιας δημοκρατικής διακυβέρνησης ούτε οι θεσμοί της διεθνούς δικαιοσύνης λειτουργούν με επάρκεια και αποτελεσματικότητα, εξ ου και η βαρύτατη κρίση του ΟΗΕ, οι δυσκολίες ως προς το διεθνές ποινικό δικαστήριο κοκ.

Στο διεθνές αυτό επίπεδο, δε λειτουργεί ούτε η ηθική της πολιτικής ούτε η ηθική των θεσμών, αλλά δυστυχώς, μόνον η ηθική της ιστορίας. Η ηθική της ιστορίας είναι, βέβαια, ριζικά διαφορετική, ανάλογα με την οπτική γωνία, καθώς είναι σχεδόν πάντοτες άλλη η ηθική των νικητών και άλλη η ηθική των ηττημένων, άλλη η ηθική των ισχυρών και άλλη η ηθική των αδυνάτων στο πλαίσιο ενός πολιτικού, στρατιωτικού και οικονομικού συσχετισμού.

Οσοι εστιάζουν την προσοχή τους σε μια soft προσέγγιση της σχέσης ηθικήςκαι πολιτικής, μιλούν κυρίως για τη διαφθορά, το πολιτικό χρήμα, τον νεποτισμό, τη διαπλοκή. Πρέπει, όμως, όλοι να αρχίσουν να προσθέτουν στην εικόνα τις “σκληρές” καταστάσεις: την ηθική των οριακών αποφάσεων που αφορούν τη σχέση πολέμου και ειρήνης, εθνικής κυριαρχίας και διεθνούς ασφάλειας, ζωής ή θανάτου. Πρόκειται για την ηθική αποφάσεων που συχνά προβαίνουν σε στάθμιση πολύ μεγάλων αγαθών, σε μικρό χρόνο, με ελλιπή πληροφόρηση και υπό πολύ μεγάλη πίεση, κοινωνική και επικοινωνιακή. Η ζωή των ομήρων ή η τήρηση της νομιμότητας; Η ασφάλεια του δυτικού κόσμου ή μια οικουμενική αντίληψη περί δικαιοσύνης; Η ηθική του αποτελέσματος δίνει ως εκ τούτου, τις περισσότερες φορές τη θέση της στην ηθική των τετελεσμένων γεγονότων.

“Η κρίση της πολιτικής ισούται με την κρίση της αντιπροσώπευσης” τόνισε.

Στη συζήτηση που ακολούθησε ανέφερε ότι ισχύει ο διαχωρισμός Δεξιάς και Αριστεράς, όμως υπάρχουν λεπτές διαφορές.

Οσον αφορά την Ευρωπαϊκή Ένωση είπε χαρακτηριστικά ότι: “Δεν έχει ηθική επειδή δεν έχει ιδεολογία. Ποιος την κυβερνά; Ένας μεγάλος συνασπισμός που δεν μπορεί να λάβεισημαντικές αποφάσεις. Έχει αυτοακυρωθεί”.