Του Κώστα Μπογδανίδη

Τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της Κρήτης έναντι των άλλων περιφερειών μπορούν να αναδειχθούν στον τομέα Στρατηγικής Έξυπνης Εξειδίκευσης (RISCrete), που θα είναι και βασικός πυλώνας για το νέο ΕΣΠΑ της Περιόδου 2014-2020. Μια περίοδος που δεν έχει κονδύλια για υποδομές, αλλά θα χρηματοδοτήσει με όρους την έρευνα και την καινοτόμο δράση, την έξυπνη δράση!
Προχθές έγινε μια πρώτη συνάντηση στη δημόσια διαβούλευση με τα επιμελητήρια της Κρήτης και την αναπτυξιακή με έμφαση στις παρατηρήσεις για πιο ενεργή συμμετοχή του παραγωγικού και επιχειρηματικού ιστού στην υλοποίηση των δράσεων και θα ακολουθήσει μια επαφή με τις μεγάλες επιχειρήσεις του νησιού.
«Δυναμική και Βιώσιμη Κρήτη» είναι το όραμα του αναπτυξιακού σχεδίου για την Κρήτη, στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2014-2020. «Δυναμική» με την έννοια της ύπαρξης μιας- ολοκληρωμένης στρατηγικής εξόδου από την κρίση, με επενδύσεις και ενίσχυση των διασυνδέσεων και του εξαγωγικού χαρακτήρα των «Δυναμικών Τομέων: αγροδιατροφικός, πολιτισμός-τουρισμός, περιβάλλον, οικονομία της γνώσης».
«Βιώσιμη» σε όρους, οικονομικούς, περιβαλλοντικούς και κοινωνικούς.
«Βιώσιμη σε όρους οικονομικούς»: επιδιώκεται διατηρήσιμη ανάπτυξη που στηρίζεται σε χαρακτηριστικά της περιφέρειας σταθερής διαχρονικής αξίας «πολιτισμός – Κρητική διατροφή» όπου υπάρχει ισχυρό υπόβαθρο για την ενίσχυση της εξωστρέφειας και της αυξημένης ανταγωνιστικότητας. «Βιώσιμη σε όρους περιβαλλοντικούς»: προστασία και ανάδειξη των φυσικών και πολιτιστικών πόρων.
«Βιώσιμη σε όρους κοινωνικούς»: ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς με παράλληλη αντιμετώπιση των φαινομένων φτώχειας και ενίσχυση των ασθενέστερων κοινωνικών ομάδων.
Οικονομικές δραστηριότητες που συγκεντρώνουν τα προαναφερόμενα αναπτυξιακά χαρακτηριστικά εντοπίζονται στους τομείς περιβάλλον –ενέργεια, καθώς και στο σύμπλεγμα της γνώσης, το οποίο υποστηρίζεται από τα διεθνούς εμβέλειας και κύρους Ερευνητικά και Ακαδημαϊκά Ιδρύματα της Κρήτης (ΙΤΕ, Πανεπιστήμιο Κρήτης, Πολυτεχνείο Κρήτης, ΤΕΙ Κρήτης, ΕΛΚΕΘΕ, ΜΑΙΧ, ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ κ.α.), τα οποία τοποθετούν την Κρήτη σε ιδιαίτερα ισχυρή θέση στην κατεύθυνση ανάπτυξης της Οικονομίας της Γνώσης.

Ο σχεδιασμός

Πιο αναλυτικά ο σχεδιασμός της νέας προγραμματικής περιόδου για την Περιφέρεια Κρήτης στοχεύει στην αποτελεσματική αντιμετώπιση των αδυναμιών συμπεριλαμβανομένων ιδιαίτερα των ασυνεχειών στην παραγωγική διαδικασία και στην ενίσχυση των ισχυρών σημείων της περιφερειακής οικονομίας. Στόχος είναι η δημιουργία προϋποθέσεων για τον αναπροσανατολισμό της τοπικής οικονομίας, την έξοδο από την κρίση και την ένταξη σε πορεία έξυπνης, βιώσιμης και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξης.
Στόχος είναι η δημιουργία 4 ολοκληρωμένων παραγωγικών συμπλεγμάτων, με ενίσχυση διασυνδέσεων μεταξύ κλάδων με ταυτόχρονη τεχνολογική αναβάθμισή τους και εισαγωγή καινοτομιών στη διαδικασία παραγωγής στους τομείς εξειδίκευσης της περιφερειακής οικονομίας. Τα παραπάνω αποτελούν την βασική συνιστώσα της Περιφερειακής Στρατηγικής «Έξυπνης Εξειδίκευσης» όπως φαίνεται στο σχήμα 1.
Κεντρική επιδίωξη της RIS Crete είναι η ενδυνάμωση των συμπλεγμάτων και η ενίσχυση των διασυνδέσεων μεταξύ τους με βασικές αναπτυξιακές προτεραιότητες:
•Ανασυγκρότηση του αγροδιατροφικού συμπλέγματος με προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, ανάδειξη της αξίας της κρητικής διατροφής και ενδυνάμωση των εξαγωγικών κλάδων.
• Ανάδειξη του πολιτιστικό-τουριστικού συμπλέγματος ως ηγετικού σε παγκόσμια κλίμακα.
• Ανάπτυξη νέων δραστηριοτήτων του μέλλοντος στο εκπαιδευτικό-ερευνητικό σύμπλεγμα (με υπηρεσίες που θα απευθύνονται και στις τοπικές επιχειρήσεις, καινοτόμες εκπαιδευτικές υπηρεσίες, ανάδειξη νέων επενδυτικών δυνατοτήτων) και στο περιβαλλοντικό σύμπλεγμα (εξοικονόμηση ενέργειας, έξυπνη διαχείριση υδάτων, ΑΠΕ, θάλασσα κλπ).
• Ενίσχυση τεχνολογικών δραστηριοτήτων και εφαρμογών σε επιχειρήσεις των επιλεγμένων συμπλεγμάτων.
Από τις διεθνείς τάσεις και τις βέλτιστες πρακτικές καθώς και την ανάλυση των τοπικών δυνατοτήτων και εξειδικεύσεων η Περιφέρεια Κρήτης επικεντρώνεται σε δύο αλληλοσυμπληρούμενες κατευθύνσεις:
1. Να συμπληρώσει τις βασικές προϋποθέσεις για την ανάπτυξη και αξιοποίηση των καινοτομιών στην κατεύθυνση δημιουργίας ενός σύγχρονου και βιώσιμου πόλου καινοτομίας και παράλληλα,
2. Να ενισχύσει τις δυναμικές δραστηριότητες στο πλαίσιο της περιφερειακής εξειδίκευσης εδραιώνοντας ισχυρά ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα.
Ειδικότερα, οι πολιτικές της Περιφέρειας Κρήτης σε συνεργασία με τις εθνικές αρχές θα εστιαστούν σε τρεις βασικές κατευθύνσεις:
•Να διασφαλιστεί ότι η συνεργασία μεταξύ εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, επιχειρήσεων και άλλων εταίρων θα συμβάλλει στην ανάπτυξη και στην απασχόληση με μεγαλύτερη ένταση ενισχύοντας την εστίαση στην αξιοποίηση των αποτελεσμάτων της έρευνας και στην ωρίμανση της αγοράς.
•Να ενισχυθούν οι δεξιότητες που απαιτούνται για την ανάπτυξη καινοτομιών και την επιχειρηματικότητα με την κατάλληλη εκπαίδευση και κατάρτιση.
•Να διαμορφωθεί ακόμα καλύτερη συνοχή στο σύστημα καινοτομίας με σαφώς καθορισμένες προτεραιότητες και ιεραρχήσεις λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες των χρηστών και τον περιορισμό των πόρων.