Η πρώτη επιστολή προς Κορωναίο η οποία στάλθηκε στις 7 το βράδυ της 8ης Νοεμβρίου

Η δεύτερη επιστολή, λίγο αργότερα, στο Γενικό Αρχηγό του Ρεθύμνου με τις υπογραφές του ηγουμένου Γαβριήλ και του φρούραρχου Δημακόπουλου. Και τα δύο ντοκουμέντα αναδημοσιεύονται από το έργο του Τιμοθέου Βενέρη «Το Αρκάδι δια των αιώνων»


Με δύο δραματικές επιστολές τους, στην πρώτη από τις οποίες μάλιστα αναφέρεται και η ώρα αποστολής (7 το βράδυ της 8ης Νοεμβρίου), η ηγεσία των εγκλείστων της μονής Αρκαδίου μετέδιδε προς το συνταγματάρχη Κορωναίο την είδηση για το μεγάλο κίνδυνο που διέτρεχαν από την πολιορκία των δυνάμεων του Μουσταφά. Οι επιστολές στάλθηκαν στον Κορωναίο με δύο απεσταλμένους οι οποίοι, όπως γράφει ο Μητροπολίτης Κρήτης Τιμόθεος Βενέρης στο έργο του «Το Αρκάδι δια των αιώνων», στο οποίο και τις παρουσίασε, βγήκαν από το μοναστήρι με ειδικό σχέδιο και τις παρέδωσαν με κίνδυνο της ζωής τους σπάζοντας τον αποκλεισμό. Ως ταχυδρόμοι για την πολύ επικίνδυνη αυτή αποστολή προσφέρθηκαν και έγιναν ο παπά Κρανιώτης (Νικόλαος Κοκκινίδης) από την Κράνα Ρεθύμνου και ο Αδάμ Παπαδάκης από το Πίκρι επίσης του Ρεθύμνου. Ο Τιμόθεος Βενέρης σημειώνει και τη λεπτομέρεια ότι κατά τη μαρτυρία αυτόπτη που διασώθηκε, ο έγκλειστος Γεώργιος Χαιρέτης, μέλος της Επιτροπής Ρεθύμνης, έδεσε στη ζώνη του τον παπά Κρανιώτη και τον κατέβασε με σχοινί από παράθυρο στη νότια πλευρά του μοναστηρίου. Από το ίδιο σημείο βγήκε και ο Παπαδάκης.

Ο συνταγματάρχης, που βρισκόταν στο Κλησίδι Αμαρίου για στρατολογία μαχητών, δεν πρόλαβε, όπως είναι γνωστό, να φτάσει εγκαίρως στη μονή.

Καθώς γράφει ο Τιμόθεος Βενέρης, οι επιστολές είχαν συνταχθεί από τον φρούραρχο Ιωάννη Δημακόπουλο, ενώ στην πρώτη της επιτροπής ανάμεσα στις υπογραφές είναι και αυτή του Νικολάου Σκουλά, ο οποίος όμως είχε σκοτωθεί ακριβώς ένα μήνα νωρίτερα σε μάχη στον Αλμυρό Ηρακλείου. Στη μονή βρισκόταν ο αδελφός του Εμμανουήλ Σκουλάς, ο οποίος έχει αναφερθεί και ως ο πυρπολητής, αλλά από την πρώτη μέρα της πολιορκίας είχε καταστραφεί το χέρι του από σφαίρα. Το πιο πιθανό, επομένως, είναι ότι το όνομα κάτω από την επιστολή της επιτροπής γράφηκε από το γραμματέα της επιτροπής Γεώργιο Πορτάλιο, ο οποίος έκανε λάθος το μικρό όνομα του Σκουλά.

Κατά τον Τιμόθειο Βενέρη, ο ηγούμενος Γαβριήλ έστειλε και μια τρίτη επιστολή το ίδιο βράδυ ζητώντας βοήθεια από τον Ιωάννη Σγουρό, ο οποίος βρισκόταν στο Μυλοπόταμο, με τον Πολυχρόνη Φραγκιαδάκη ή Κατέβα από το χωριό Αστέρι Ρεθύμνου.

Ακολουθούν οι δύο επιστολές προς τον Κορωναίο, τις οποίες αναδημοσιεύουμε λόγω της μεγάλης ιστορικής τους αξίας.

Η επιστολή της

7 μ.μ. ώρας



Εν τη Μονή Αρκαδίου την 8 Νοεμβρίου 1866

Ώρα 7 μ.μ.



Κύριε Αρχηγέ



Ευρισκόμεθα εις στενήν πολιορκίαν από το πρωί. Είμεθα δυνατοί και δυνάμεθα νʼ ανθέξωμεν όπως πρέπει. Σας παρακαλούμεν όμως να μας δώσητε την βοήθειάν Σας την οποίαν δεν πιστεύομεν νας μας αρνηθήτε ποτέ. Σας περιμένομεν, Αρχηγέ μας, και ο Θεός βοηθός.

Η επιτροπή του Τμήματος Ρεθύμνης

Καθηγούμενος Γαβριήλ

Γ. Χαιρέτης

Γ. Α. Σαουνάτσος

Δ. Ν. Σκορδαλός

Ε. Μελισσώτης

Ο Γρ(αμματέας) Γεώργιος Πορτάλιος



Ο Φρούραρχος Αρκαδίου

Ι. Δημακόπουλος



Οι Καπεταναίοι

Νικόλαος Βενιανάκης

Ιωάννης Σωπασής

Μανόλης Παχλάς

Αναγνώστης Παπαδάκης

Ζαχαρίας Χαιρέτης

Χριστόδουλος Δαμουλάκης

Νικόλαος Σκουλάς

Αντώνιος Κουτρούλης



Η δεύτερη επιστολή

Η δεύτερη επιστολή προς τον Κορωναίο, που λίγο αργότερα το ίδιο βράδυ, υπογεγραμμένη από τον ηγούμενο Γαβριήλ και το φρούραρχο Δημακόπουλο, έχει ως εξής:

Προς τον Κύριον Πάνον Κορωναίον, Συνταγματάρχην

και Γενικόν Αρχηγόν,

Όπου ευρίσκεται.

Γενναιότατε Αρχηγέ Π. Κορωναίε,

προφθάσατε μίαν ώραν ταχύτερον διότι μάς έκλεισε και τακτικός και άτακτος στρατός πολύς.

Εν τη Ιερά Μονή Αρκαδίου εν βία μεγίστη

Την 8η Νοεμβρίου 1866

Καθηγούμενος Γαβριήλ

Ι. Δημακόπουλος.