Προβληματισμένοι, με άποψη και οικολογική συνείδηση, αποκαλύπτονται οι μαθητές που φοιτούν σε σχολεία της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης του Ηρακλείου.

Αυτό προκύπτει από έρευνα που διεξήχθη στο πλαίσιο της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης με θέμα: “Ηράκλειο, μια φανταστική ποδηλατούπολη για ντόπιους και επισκέπτες”.

Το μεγαλύτερο πρόβλημα που θα αντιμετωπίζουν οι πόλεις του μέλλοντος και ειδικότερα του 21ου αιώνα θα είναι η ανεπάρκεια χώρου. Ειδικότερα τα αυτοκίνητα όχι μόνο δεν θα έχουν χώρο για στάθμευση αλλά ούτε θα μπορούν να κινηθούν. Θα αναζητηθούν άλλες υποκατάστατες λύσεις που θα καταναλώνουν λιγότερο χώρο. Το ποδήλατο φαίνεται ότι θα είναι από τις πιο αποτελεσματικές, διότι συνεχίζει να εγγυάται την αυτονομία της μετακίνησης. Το ποδήλατο και το τραμ ήταν τα μοναδικά μέσα μετακίνησης στην πόλη πριν δώσουν την θέση τους στο αυτοκίνητο και στο λεωφορείο. Κανείς δεν είχε τότε καταλάβει κάποια από τα πλεονεκτήματα του ποδηλάτου, που σήμερα προβάλλουν σε πρώτο επίπεδο: ότι γυμνάζει το κορμί, ότι επιτρέπει στον ποδηλάτη μια καλή επαφή με το χώρο από τον οποίο διέρχεται και τέλος ίσως το σπουδαιότερο, ότι είναι συμβατό και η ένταξή του δρομολογεί τις πολιτικές ανακατασευής του οδικού περιβάλλοντος. (Βλαστός Θ., Μπιρμπιλή Τ., Διαμορφώσεις και Πολιτικές για την ένταξη του ποδηλάτου στην Ελληνική Πόλη...).

Με αυτούς τους προβληματισμούς η περιβαλλοντική ομάδα του 11ου Γυμνασίου Ηρακλείου ανέλαβε και εκπόνησε πρόγραμμα στο πλαίσιο της περιβαλλοντικής εκπ/σης με θέμα “Ηράκλειο, μια φανταστική ποδηλατούπολη για ντόπιους και επισκέπτες, όψη, πολιτιστική, πολιτισμική, οικονομική, τουριστική”. Στο πρόγραμμα αυτό εντάχθηκαν διάφορες δραστηριότητς μια εκ των οποίων ήταν και η σύνταξη ερωτοτηματολογίου απευθυνόμενου στους μαθητές της Δευτ/θμιας Εκπ/σης Ηρακλείου. Στόχος της δραστηριότητας αυτής ήταν μέσα από τις απαντήσεις των μαθητών η ανάδειξη των απόψεων τους ως πολιτών του αύριο, σχετικά με την ποιότητα της ζωής της πόλης που κατοικούν, της σχέσης πόλης - ποδηλάτου και της σχέσης των μαθητών με το ποδήλατο.

Τα ερωτηματολόγια διανεμήθηκαν σε επτά (7) Γυμνάσια και οκτώ (8) Λύκεια της πόλης του Ηρακλείου κατά το χρονικό διάστημα Φεβρουαρίου και Μαρτίου 2006 και ο συνολικός αριθμός των μαθητών που απάντησαν ήταν (800) οκτακόσιοι. Το δείγμα (μαθητές που απαντούσαν) ήταν τυχαίο και περιελάμβανε και τις τρεις τάξεις.

Όπως φανερώνουν τα συμπεράσματα της έρευνας:

• Περίπου το 42% των μαθητών έχουν την πιο προωθημένη άποψη για το τι είναι περιβάλλον.

• Οι περισσότεροι μαθητές πιστεύουν ότι το Ηράκλειο θα μπορούσε να ήταν μια από τις ωραιότερες πόλεις της Ελλάδος αλλά δεν είναι (66%).

• Η πλειοψηφία εμφανίζει μεικτές απόψεις σχετικά με το τι τους ενοχλεί, όταν θελήσουν να κάνουν πεζοί περίπατο στην πόλη. Έτσι θεωρούν ότι περισσότερο ενοχλητικά είναι τα δίκυκλα και τα αυτοκίνητα που ξεπετάγονται από παντού (50%), αλλά μαζί με τα παραπάνω το ίδιο ενοχλητικά είναι: οι πάγκοι των πλανόδιων μικροπωλητών, τα τραπεζοκαθίσματα και οι αφειδώς αραδιασμένες πραμάτειες των εμπορικών καταστημάτων και περιπτερούχων (47%).

• Δηλώνουν ότι η απόλυτη κυριαρχία των Ι.Χ. ταξί, φορτηγών και δικύκλων, έναντι των πεζών και των ποδηλάτων, υποβαθμίζει την ποιότητα του αέρα, την αισθητική της πόλης, εξ αιτίας της κατάληψης της από τα αυτοκίνητα, προκαλεί ηχορύπανση από τις κόρνες και το θόρυβο των μηχανών και αποκλεισμό των πεζών και των ποδηλάτων από τον αστικό ιστό (58%).

Το μέσο που χρησιμοποιούν συχνότερα στις μετακινήσεις τους εξαρτάται από το φύλο, την ηλικία και από το πόσο κοντά διαμένουν στο σχολείο.

Μέσο που χρησιμοποιούν συχνότερα



• Δεν έχουν ποδήλατο περίπου το 12% των αγοριών και το 24% των κοριτσιών. Στο 41% των αγοριών και στο 32% των κοριτσιών δεν αρέσει ως μέσο μετακίνησης.

• Τα κορίτσια (67%) γνωρίζουν και είναι ενημερωμένα για τα πλεονεκτήματα του ποδηλάτου ως οικολογικού μέσου μεταφοράς, αντίθετα με τα αγόρια που είναι ενημερωμένα σε ποσοστό (50%) για το Λύκειο και (27%) για το Γυμνάσιο.

• Την εγγραφή του σε ποδηλατικό όμιλο θα επιθυμούσε το (57%) όλων των μαθητών της έρευνας με συμμετοχή σε ποδηλατικές εκδηλώσεις με σκοπό την ευαισθητοποίηση των κατοίκων.

• Οι κάτοικοι της πόλης, η δημοτική Αρχή, οι κυβερνήσεις και οι ιδιωτικοί φορείς ευθύνονται για την υποβάθμιση της ποιότητας της ζωής στην πόλη, βρίσκει σύμφωνο το 54% του συνόλου των μαθητών.

• Για την επίλυση των προβλημάτων που αντιμετωπίζει η πόλη, το 53% των μαθητών θα μπορούσε να δράσει συλλογικά.

• Και τέλος το 72% του συνόλου των μαθητών πιστεύει ότι εάν το Ηράκλειο μεταμορφωνόταν σε ποδηλατούπολη θα είχε ως αποτέλεσμα την οικονομική αισθητική, περιβαλλοντική, οικονομική και τουριστική ανάπτυξή του.

Κουφοπούλου Ανδριανή

Μητσοτόλη Ελένη