Ρεπορτάζ Κορίνα Καφετζοπούλου

Στην “ελίτ της ενέργειας” επιδιώκουν να μπουν ορισμένοι δήμοι της Κρήτης που έχουν να συναγωνιστούν δημοτικές επιχειρήσεις με γνώση στο ειδικό θέμα της ενεργειακής αποδοτικότητας. Όλοι οι ενδιαφερόμενοι θα συναγωνιστούν για την απόκτηση του Ευρωπαϊκού Ενεργειακού Βραβείου.

Στο διαγωνισμό αυτό παίρνει μέρος για πρώτη φορά η Ελλάδα μέσω του ευρωπαϊκού προγράμματος Enercy'regio που συμμετέχουν πέντε περιφέρειες . Η Περιφέρεια Κρήτης (Ελλάδα),η Περιφέρεια Σαξονίας (Γερμανία), η Περιφέρεια Σμάλαντ-Έαρνα (Σουηδία), η Περιφέρεια Εμίλια-Ρομάνια (Ιταλία), η Περιφέρεια Μπόρντερ-Μίντλαντ και η Ουέστερν (Ιρλανδία).

Οι χώρες αυτές δεν έχουν κανένα κοινό χαρακτηριστικό με εξαίρεση ίσως την βαρύτητα που δίνουν στην ενέργεια. Όσον αφορά στην Κρήτη θεωρείται ισότιμο μέλος καθώς έχει “μάστερ” στα ηλιακά συστήματα.

Το Ευρωπαϊκό Ενεργειακό Βραβείο® (ΕΕΒ) είναι ένα σύστημα Διαχείρισης και Πιστοποίησης για τις ευρωπαϊκές πόλεις οι οποίες καταβάλλουν προσπάθειες για την βελτίωση της ενεργειακής τους αποδοτικότητας και την επέκταση της χρήσης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

Η μη αποδοτική χρησιμοποίηση της ενέργειας επιφέρει απώλεια χρημάτων και διαθέσιμων φυσικών πόρων ενώ συγχρόνως προκαλεί σοβαρή ρύπανση του περιβάλλοντος. Το Ευρωπαϊκό Ενεργειακό Βραβείο ενισχύει το μήνυμα προς τους καταναλωτές ενέργειας ότι με μερικές απλές αλλαγές στον τρόπο χρήσης της ενέργειας και των φυσικών πόρων, μπορούν να επιτύχουν σημαντική εξοικονόμηση ενέργειας και να συμβάλουν σημαντικά για την επίτευξη μιας βιώσιμης ανάπτυξης.

Το ευρωπαϊκό βραβείο αναπτύχθηκε αρχικά στη Γερμανία, στην Ελβετία και στην Αυστρία. Αργότερα εφαρμόσθηκε και στην Ιρλανδία , στη Γαλλία , στην Ισπανία, στη Λιθουανία, στην Ιταλία και στη Σλοβακία κατά τη διάρκεια του 2003. Σήμερα περισσότεροι από 320 Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης στην Ευρώπη συμμετέχουν σε αυτό το σχήμα πιστοποίησης. Το βραβείο έχουν λάβει οι εξής ευρωπαϊκές πόλεις Γερμανία: Bielefeld, Solingen, Wuppertal, Αυστρία: Dornbirn Ελβετία: Zug, Leuk, Luzem

Οι Δήμοι που έχουν δείξει ενδιαφέρον μέχρι τώρα για να συμμετάσχουν στη διαδικασία είναι: Αρχάνες, Καστέλι, Ρούβας, Γούβες, Χερσόνησος, Μάλια, “Καζαντζάκη”, Λάμπης. Υποψήφιες πόλεις υπάρχουν επίσης από την Ιρλανδία, την Ιταλία και την Ισπανία για την απόκτηση του Ενεργειακού Βραβείου.

Όπως εξήγησε μιλώντας στην “Π” ο υπεύθυνος του Ενεργειακού Κέντρου κ. Νίκος Ζωγραφάκης στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, η ενεργειακή νομοθεσία έχει αναβαθμιστεί και σημαντικές γνώσεις για την τεχνολογία έχουν γίνει διαθέσιμες. Παρόλα αυτά, ακόμα υπάρχει έλλειψη συστηματικής και αποτελεσματικής εφαρμογής αυτών των μέτρων.

Το Ευρωπαϊκό Ενεργειακό Βραβείο βοηθάει στον υπερκερασμό των εμποδίων, με το σχήμα πιστοποίησης, τα αποτελεσματικά εργαλεία διαχείρισης και τα εκπαιδευτικά και επικοινωνιακά μέτρα.

Το Ευρωπαϊκό Ενεργειακό Βραβείο είναι ένα διαπιστευμένο όργανο ελέγχου και καθοδήγησης της δημοτικής ενεργειακής πολιτικής με σκοπό την επανεξέταση όλων των δραστηριοτήτων που σχετίζονται με την ενέργεια. Το ΕΕΒ επιτρέπει στους Δήμους να αξιολογήσουν τις δυνάμεις τους, τις αδυναμίες τους, τα περιθώρια βελτίωσης και πάνω απʼόλα την ικανότητα εφαρμογής ενεργειακά αποδοτικών μέτρων.



Εφαρμογή



Οι δήμοι ακολουθώντας μια ορισμένη μεθοδολογία πρέπει να αποδείξουν ότι έχουν τη λεγόμενη ενεργειακή αποδοτικότητα. Τομέας εφαρμογής μπορεί να είναι ή τα δημόσια κτίρια ή οι μεταφορές.

Για να υπάρχει μέτρο σύγκρισης αρχικά αξιολογείται η τρέχουσα κατάσταση του δήμου ή αλλιώς γίνεται ενεργειακή επιθεώρηση σε σχέση με την ενεργειακή αποδοτικότητα και την χρήση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

Στη συνέχεια ο δήμος θέτει σε εφαρμογή ένα πρόγραμμα εργασίας .

Μια ετήσια έκθεση ενεργειακής επιθεώρησης καταδεικνύει τις προόδους και βελτιώσεις που έχουν επιτευχθεί.

Όταν οι στόχοι έχουν επιτευχθεί ο δήμος υποβάλλει αίτηση πιστοποίησης. Όλα αυτά μπορεί να γίνουν με τη συμμετοχή των δημοτών τόσο στην οργάνωση όσο και στον ενεργειακό σχεδιασμό, στον προγραμματισμό και στην λήψη των αποφάσεων.

Η επιτυχία της δημοτικής προσπάθειας θα γίνει τελικά ορατή μέσω του βραβείου.

Όταν ένας δήμος έχει επιτύχει το 50% των απαιτούμενων βαθμών τότε του απονέμεται το Ευρωπαϊκό Ενεργειακό Βραβείο. Όταν το ποσοστό επιτυχίας φτάσει στο 75% τότε απονέμεται το Χρυσό Ευρωπαϊκό Ενεργειακό Βραβείο από την Ένωση Ευρωπαϊκών Ενεργειακών Βραβείων.



Τα οφέλη



Η τυποποιημένη αποτίμηση επιτρέπει τη συγκριτική αξιολόγηση μεταξύ των δήμων που συμμετέχουν στη διαδικασία του βραβείου και δίνει την δυνατότητα στους συμμετέχοντες να μοιραστούν τις εμπειρίες και την τεχνογνωσία τους.

Πιο συγκεκριμένα, οι Δήμοι μπορούν να αποκομίσουν τα παρακάτω οφέλη:

1. Βελτίωση της τοπικής ελκυστικότητας και της εικόνας του Δήμου.

2. Επιτυχής διάδοση “των ενεργειακών δραστηριοτήτων τους” στις συμμετέχουσες πόλεις του ΕΕΒ και σε άλλες ευρωπαϊκές πόλεις.

3. Συστηματική επανεξέταση των ενεργειακών δραστηριοτήτων του Δήμου.

4. Συνεχείς βελτιώσεις της ενεργειακής αποδοτικότητας και των σχετικών δαπανών.

5. Διαρκής αξιολόγηση της προόδου μέσω ενός συνεκτικού συστήματος ελέγχου.

6. Γνωστοποίηση των επιτυχιών κάθε Δήμου στο ενεργειακό επίπεδο.

7. Συγκριτική αξιολόγηση μεταξύ των συμμετεχόντων πόλεων στο πρόγραμμα ΕΕΒ σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο.

8. Πρόσβαση στην τεχνογνωσία και στην εμπειρία των πρωτοπόρων ενεργειακά πόλεων σε όλη την Ευρώπη.

9. Σημαντική συμβολή στις κοινές προσπάθειες για την προστασία του κλίματος και της αειφορίας με την εφαρμογή των ενεργειακών πολιτικών του μέλλοντος.

To Ενεργειακό Κέντρο της Περιφέρειας της Κρήτης έχει ξεκινήσει την διαδικασία ενημέρωσης όλων των φορέων που σχετίζονται με το συγκεκριμένο πρόγραμμα, όπως τους Δήμους και τα τεχνικά τμήματα αυτών.

Επίσης, έχει ήδη καταρτίσει και το πρώτο εγχειρίδιο πληροφόρησης για τους Δήμους.



Κοινές δράσεις ενεργειακής πολιτικής



Το πρόγραμμα Enercy'regio που χρηματοδοτείται από το Ιnterreg IIIC East επιχορηγεί και άλλες δράσεις που σχετίζονται με την εκπαίδευση, την πληροφόρηση, και την ανταλλαγή τεχνογνωσίας.

Οι Γερμανοί μπορεί να έχουν αναπτύξει τα φωτοβολταϊκά δεν έχουν εμπειρία στα ηλιακά όμως που αποτελούν το “μάστερ” της Κρήτης.

Η Κρήτη έχει ανεπτυγμένες τουριστικές μονάδες που μπορεί να μην είναι γνωστές στο ευρύ κοινό όμως αποτελούν μοντέλο εξοικονόμησης ενέργειας με την χρήση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

Όλα αυτά θα γίνουν γνωστά στους συμμετέχοντες .

Ένα επίσης σημαντικό υποέργο αφορά στην προβολή των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων ή άλλων φορέων όπως το Πολυτεχνείο και το ΤΕΙ Κρήτης αλλά και τον Οργανισμό Ανάπτυξης Σητείας .

Μέσα από το πρόγραμμα θα επιλεγούν σπουδαστές ή νέοι επιστήμονες που θα αποκτήσουν εργασιακή εμπειρία σε θέματα Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και ορθολογικής χρήσης και εξοικονόμησης ενέργειας.

Ο συνολικός προϋπολογισμός του προγράμματος Enercy'regio που έχει αρκετές δράσεις αγγίζει τα 4.697.238 ευρώ.

Η κοινοτική συγχρηματοδότησης είναι (63,87%) 3.000.000 ευρώ. Το πρόγραμμα ξεκίνησε το 2ο εξάμηνο του 2005 και θα διαρκέσει μέχρι το 2007.

Το σύνολο του προϋπολογισμού για την Περιφέρεια Κρήτης είναι 537.372 ευρώ με κοινοτική συγχρηματοδότηση (75%) 403.029 ευρώ και εθνική συμμετοχή (25%) 134.343 ευρώ.

Για το έργο αυτό έχει ήδη εγκριθεί η εγγραφή του στη ΣΑΕΠ της Περιφέρειας Κρήτης και έχει εξασφαλιστεί η εθνική συγχρηματοδότηση του (σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις και διαδικασίες).

Η Περιφέρεια Κρήτης συμμετείχε ενεργά σʼόλες τις διαπραγματεύσεις με τους εταίρους και με την JTS και με την συμμετοχή του συντονιστή του έργου δρ.Ν.Ζωγραφάκη και του ειδικού συμβούλου του γενικού γραμματέα της Περιφέρειας Κρήτης κ.Ν.Διαλυνά σε τρεις συναντήσεις εργασίας (WG) και σε δυο συνεδριάσεις της Επιτροπής Καθοδήγησης (Steering Committee) στη Γερμανία.