Ενώ βαθαίνουν οι ρηγματώσεις που έχουν σημειωθεί στους εξωτερικούς κίονες της Βασιλικής του Αγίου Μάρκου εδώ και ένα χρόνο, ο Δήμος Ηρακλείου ανακοινώνει ότι στο αμέσως επόμενο διάστημα πρόκειται να αναθέσει μια ειδική εργολαβία για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που έχουν προκληθεί. Όπως είναι γνωστό, το όλο θέμα έχει κινητοποιήσει δεκάδες συμπολίτες μας που έχουν εντοπίσει τις ρηγματώσεις στις κολώνες και εκφράζουν την αγωνία τους για το μέλλον του μνημείου.

Πιο συγκεκριμένα, στον ένα από τους δύο κίονες από το καλοκαίρι είχε αρχίσει να αποκαλύπτεται σημειακά μέρος του σιδερένιου οπλισμού του.

Σε αυτόν το βαρύτερα «τραυματισμένο» κίονα από τη φθορά του χρόνου έχει πλέον αποκαλυφθεί ακόμα μεγαλύτερο τμήμα του σιδερένιου οπλισμού, καθώς η διάβρωση που έχει υποστεί είναι ακόμα μεγαλύτερη. Αντίστοιχα στον άλλο κίονα φαίνεται ότι έχει αυξηθεί ο αριθμός των ρηγματώσεων σε όλο το μήκος του.

Από την πλευρά του ο αντιδήμαρχος Τεχνικών Έργων, κ. Γ. Αναστασάκης, τονίζει ότι η σημειακή αποκατάσταση του μνημείου μπορεί άμεσα να δρομολογηθεί, καθώς έχει ήδη εξασφαλιστεί η αναγκαία έγκριση από το τοπικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο. Όπως είναι γνωστό, οι δύο εξωτερικοί κίονες του μνημείου δεν είναι αυθεντικοί αλλά κατασκευάστηκαν από μπετόν και σιδερένιο οπλισμό το 1956, όταν το μνημείο αποκαταστάθηκε στην αρχική του μορφή από την Εταιρία Κρητικών Ιστορικών Μελετών. Στο πλαίσιο αυτό, όπως τονίζει ο αντιδήμαρχος, θα γίνει μια άμεση παρέμβαση αποκατάστασης, προκειμένου να λυθεί το πρόβλημα με τις ρηγματώσεις.

Ωστόσο, όπως τονίζει ο κ. Αναστασάκης, εκκρεμεί η έγκριση μιας συνολικής μελέτης, ώστε να γίνει ένα συνολικότερο “φρεσκάρισμα” στο μνημείο και παράλληλα να θωρακιστεί ο εσωτερικός του χώρος με κλιματισμό, πυρασφάλεια και με ειδικό φωτισμό που θα δίνει τη δυνατότητα ανάδειξης των εκθέσεων που θα ακολουθήσουν.

Στο μεσοδιάστημα που ακολουθεί, μέχρι την τελική έγκριση της συγκεκριμένης μελέτης θα γίνει άμεσα η επιδιόρθρωση της φθοράς που έχουν υποστεί η εξωτερικοί κίονες του μνημείου.

Η ιστορία του μνημείου

Όπως είναι γνωστό, η ιστορία του σπουδαίου μνημείου της Βασιλικής του Αγίου Μάρκου χάνεται στα βάθη των αιώνων. Ήταν ένα από τα σημαντικά κτίσματα που κατασκεύασαν οι Ενετοί λίγες δεκαετίες μετά την κατάκτηση της Κρήτης.

Ειδικότερα, σύμφωνα με τις ιστορικές πηγές, οι Ενετοί θέλοντας να εδραιώσουν την κυριαρχία τους στην καινούρια τους αποικία (Κάντια - Ηράκλειο) και παράλληλα να εκδηλώσουν την ευγνωμοσύνη και την αγάπη τους προς την πατρίδα τους, έχτισαν στο κέντρο της πόλης το Ναό της Βασιλικής, αφιερωμένο στον προστάτη της Βενετίας, τον Αγιο Μάρκο. Ο ναός, που οικοδομήθηκε απέναντι από το δουκικό ανάκτορο, κατείχε σημαντική θέση στην κοινωνία της εποχής της ενετικής κυριαρχίας. Εδώ αναλάμβαναν με κάθε επισημότητα τα καθήκοντά τους όλοι οι άρχοντες και αξιωματούχοι κι εδώ ζητούσε την προστασία του Αγίου ο απλός λαός.

Στον ίδιο χώρο ενταφιάζονταν μέσα σε σαρκοφάγους με ανάγλυφες παραστάσεις οι δούκες καθώς και μέλη της επίσημης αριστοκρατίας. Δύο από τους τάφους αυτούς είναι ορατοί σήμερα στην ανατολική πλευρά του ναού.

Η Βασιλική του Αγίου Μάρκου κατάφερε να επιβιώσει από τους μεγάλους καταστροφικούς σεισμούς που σημειώθηκαν στο Ηράκλειο με μικρές επισκευές.

Την περίοδο της τουρκοκρατίας έγινε τζαμί, το Ντεφτερντάρ τζαμί, από τον Ντεφτερντάρ Αχμέτ πασά, δηλαδή τον υπεύθυνο των οικονομικών.

Τότε το περιβόητο κωδωνοστάσιο, το οποίο είχαν χτίσει οι Βενετοί μιμούμενοι αυτό του Αγίου Μάρκου της Βενετίας, κατεδαφίστηκε από τους Τούρκους οι οποίοι ύψωσαν στη θέση του ένα μιναρέ.

Το 1923 περιήλθε στην περιουσία του Δημοσίου και στη συνέχεια του Δήμου, με σκοπό να χτιστεί στη θέση του δημοτικό θέατρο.

Ο σχεδιασμός αυτός δεν προχώρησε, αλλά χρησιμοποιήθηκε ως κινηματογράφος με το όνομα «Μινώα». Την περίοδο της γερμανικής Κατοχής έγινε αποθήκη τροφίμων. Το 1956 άρχισε η αναστήλωση από την εταιρεία Κρητικών Ιστορικών Μελετών και το 1961 η Βασιλική του Αγίου Μάρκου εγκαινιάστηκε από το Α΄ Κρητολογικό Συνέδριο.