Του Αλέκου Α. Ανδρικάκη [email protected]

Ο εκλεγείς πρύτανης Ευριπίδης Στεφάνου μιλά στην «Π» για το Πανεπιστήμιο

“Θα δουλέψουμε όλοι μαζί και θα φέρουμε και πάλι το Πανεπιστήμιο στην κορυφή που του αξίζει“


Για την φιλοδοξία του να επιστρέψει το Πανεπιστήμιο Κρήτης στην πορεία για την κορυφή που του αξίζει, μέσα σʼ ένα αίσθημα εμπιστοσύνης, συνεργασίας και αλληλεγγύης, μιλά στην “Π” ο νέος πρύτανης Ευριπίδης Στεφάνου, ο οποίος αναλαμβάνει καθήκοντα την 1η Σεπτεμβρίου του 2011.

Ο κ. Στεφάνου εξηγεί γιατί αποφάσισε μόλις 3 εβδομάδες πριν τις εκλογές να ανακοινώσει το σχήμα του, σημειώνοντας μάλιστα ότι δεν έκανε ούτε προεκλογική εκστρατεία, αφού αμέσως μετά απουσίασε για επιστημονικούς λόγους σʼ ένα συνέδριο στο εξωτερικό, ενώ λέει ότι ο ίδιος δεν ανήκει σε κάποιο κόμμα, ωστόσο έχει τις δικές του πολιτικές απόψεις.

Ο νέος πρύτανης, τονίζει ότι στόχος του είναι σε κάθε περίπτωση και για όλα τα πρόσωπα, να υπάρχει διαφάνεια και να εφαρμόζονται οι κανόνες και η δεοντολογία που πρέπει να διέπουν την επιστημονική κοινότητα, ενώ λέει ότι στο Πανεπιστήμιο δημιουργήθηκαν καταστάσεις που δεν τιμούν την ιστορία του.

“Και στο παρελθόν”, λέει “υπήρχαν εντάσεις και μάλιστα συχνά έντονες. Υπήρχε όμως κάτι που μας ένωνε και το οποίο όλοι στην Κρήτη το ήξεραν: Ότι αισθανόμασταν, κι ήμασταν υπερήφανοι, ότι ανήκαμε σε μια κοινότητα που είχε κάτι το ιδιαίτερο. Και θα προσπαθήσουμε, δεν ξέρω αν το καταφέρουμε, να ξαναφέρουμε το ίδρυμα σʼ αυτή την πορεία”.

Σε κάθε περίπτωση τονίζει ότι τον ενδιαφέρει να υπάρχει κλίμα συνεργασίας και ασφάλειας και προς αυτή την κατεύθυνση θα εργαστεί και με την νυν πρυτανική Αρχή.



«Π»: Κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή αποφασίσατε να κατέβετε στις εκλογές. Ήταν κάτι λοιπόν που δεν το είχατε αποφασίσει νωρίτερα;

Ε. Στεφάνου: Όχι δεν το είχαμε αποφασίσει. Τρεις εβδομάδες πριν την ημέρα των εκλογών ανακοινώσαμε το σχήμα μας. Το έναυσμα ήταν οι παραινέσεις πάρα πολλών συναδέλφων από το Ρέθυμνο και το Ηράκλειο, αλλά και πολλών από το προσωπικό του Πανεπιστημίου. Με τον εκλεγέντα αντιπρύτανη Κώστα Τζανάκη αρχίσαμε αυτή την προσπάθεια, είχαμε θέσει κάποιους όρους. Καταρχήν να είναι ένα ισορροπημένο σχήμα, με δύο υποψηφίους από το Ρέθυμνο και δύο από το Ηράκλειο. Αυτό που δηλώσαμε σε ένα σύντομο κείμενο προγραμματικών θέσεων ήταν ότι δεν έχει σημασία τι θα πει ο καθένας σʼ αυτή την περίοδο προ των εκλογών. Γιατί όλοι έχουμε γνωστές διαδρομές και ταυτότητες. Πάνω σʼ αυτόν το δρόμο κινηθήκαμε. Δεν κάναμε παρά μόνο ανοικτές συναντήσεις, να ακούσουμε από τους συναδέλφους μας και τους πούμε τι μπορούμε να κάνουμε και τι δεν μπορούμε να κάνουμε. Με μία ειλικρινή και ανοικτή διαδικασία.

«Π»: Όταν πήρατε την απόφαση να κατέβετε στις εκλογές είχατε στο νου σας απλώς να καταγραφεί μια άλλη άποψη απʼ αυτήν που εξέφραζε το μοναδικό τότε υποψήφιο πρυτανικό σχήμα; Και το ρωτώ αυτό γιατί οι δύο μεγάλες φοιτητικές παρατάξεις, η ΠΑΣΠ και η ΔΑΠ είχαν ανακοινώσει τη στήριξη στην υποψηφιότητα του κ. Ζώρα. Αυτό ήταν ένα βασικό πλεονέκτημα για την υποψηφιότητά του.

Ε. Στεφάνου: Θα σας πω την προσωπική μου άποψη, την οποία φαντάζομαι ότι συμμερίζονται οι συνάδελφοί μου στο εκλεγέν πρυτανικό σχήμα. Υπήρχε μια συνήθεια στο Πανεπιστήμιο εδώ και πολλά χρόνια. Να γίνονται διεργασίες για να εξασφαλίζεται η στήριξη των μεγάλων φοιτητικών παρατάξεων και των μεγάλων σχολών. Εμείς δεν είμαστε σύμφωνοι μʼ αυτό. Όποιος εκλέγεται σʼ αυτή τη θέση θα πρέπει να βλέπει τις σχολές και τα τμήματα ισότιμα. Κι επίσης πιστεύαμε ότι θα πρέπει να είναι στο κέντρο των προσπαθειών του ιδρύματος. Το ίδρυμα έχει ιδρυθεί γι αυτό, και σʼ αυτό στοχεύει, στους φοιτητές του. Γι αυτό και από την πρώτη στιγμή δεν θέλαμε να διαχωρίσουμε τους φοιτητές με βάση τις πολιτικές τους απόψεις.

«Π»: Εσείς ως σχήμα πάντως έχετε πολιτικό στίγμα.

Ε. Στεφάνου: Έχουμε πολιτικές απόψεις. Εγώ δεν είμαι μέλος κάποιου κόμματος, αλλά έχω γνωστές απόψεις

«Π»: Γιατί εμφανίστηκε ότι ήσασταν υποψήφιοι του ΣΥΡΙΖΑ.

Ε. Στεφάνου: Ο κ. Σταθάκης ήταν υποψήφιος περιφερειάρχης του ΣΥΡΙΖΑ. Θα μπορούσατε να τον ρωτήσετε αν έχει κάποια ιδιαίτερη κομματική σχέση, αλλά πρέπει να σας πω ότι και οι αριστερές παρατάξεις, αυτές που πρόσκεινται στο ΣΥΡΙΖΑ, δεν μας στήριξαν επίσημα. Η παράταξη του ΚΚΕ κάλεσε σε αποχή ή λευκό τους φοιτητές.

Επομένως, το «στίγμα» μας ήταν η διαδρομή του καθενός στο ίδρυμα. Προφανώς οι πολιτικές μας απόψεις ήταν γνωστές. Το θέμα είναι όμως πώς ο καθένας εκφράζει τις απόψεις του και τις στηρίζει.

«Π»: Στην εκλογή πάντως διαπιστώθηκε ένα φαινόμενο: Μόλις το 8% των φοιτητών συμμετείχε στη διαδικασία, σε αντίθεση με τις άλλες ομάδες των εκλεκτόρων που έφτασε σε πολύ υψηλά επίπεδα.

Ε. Στεφάνου: Αυτό είναι κάτι που ασφαλώς προβληματίζει. Θα πρέπει οι ίδιοι οι φοιτητές να σκεφτούν πιο σοβαρά το πώς θα είναι πιο ενεργοί στη διαδικασία.



Δύσκολα προβλήματα…



«Π»: Από την 1η Σεπτεμβρίου αναλαμβάνετε την πρυτανική αρχή. Το Πανεπιστήμιο έχει πολλά προβλήματα, έχει υποστεί κλυδωνισμούς, εξωακαδημαικούς, ακόμη και εμπλοκές με τη δικαιοσύνη. Ίσως αυτή η περίοδος που εσείς θα διοικήσετε είναι η πιο δύσκολη περίοδος.

Ε. Στεφάνου: Έχετε απόλυτα δίκιο. Αυτό ήταν ένα από τα στοιχεία της δύσκολης προσωπικής διαδικασίας του καθενός μας να είναι υποψήφιος σʼ αυτές τις εκλογές. Αποφασίσαμε να πάρουμε μέρος έχοντες υπόψη ότι τα προβλήματα είναι γιγάντια, απʼ όλες τις απόψεις. Δεν θέλω να κάνω κριτική στην απερχόμενη διοίκηση, γιατί θα ήταν πολύ εύκολο. Το Πανεπιστήμιο Κρήτης είναι ίδρυμα που διακρίθηκε από τα πρώτα χρόνια της λειτουργίας του για την ερευνητική του δραστηριότητα. Όλοι μας το θεωρούμε αυτό κάτι πολύ σημαντικό, γιατί δεν μπορείς να μεταδώσεις γνώση, αν δεν παράγεις γνώση. Και η έρευνα είναι παραγωγή γνώσης. Εκεί το Πανεπιστήμιο Κρήτης έχει ένα πολύ δυνατό σημείο. Και για κάθε πανεπιστημιακή αρχή αυτό κάτι πολύ σημαντικό και της δίνει δύναμη να προχωρήσει περαιτέρω και να διεκδικεί πράγματα για το Πανεπιστήμιο. Από την άλλη μεριά, δυστυχώς, φτάσαμε σε καταστάσεις που δεν ήταν καλές για το Πανεπιστήμιο, δεν τιμούσαν το Πανεπιστήμιο Κρήτης, δεν τιμούσαν, τη μικρή, χρονικά, αλλά μεγάλη ιστορία του. Από τα πρώτα χρόνια της λειτουργίας του πρωτοτύπησε σε πάρα πολλά θέματα, και νομίζω ότι πρέπει να τιμήσουμε αυτή την ιστορία του. Εμείς που είμαστε τόσα χρόνια εδώ δεν πρέπει να αφήσουμε όλο αυτό να πάει κάπου αλλού.

Στις αλλαγές που επέρχονται, και δεν εννοώ μόνο τις αλλαγές του νέου νόμου.

«Π»: Στην ευρύτερη, την παγκόσμια επιστημονική κοινότητα

Ε. Στεφάνου: Αυτές που συντελούνται παγκοσμίως σε θέματα επιστήμης, σε θέματα πανεπιστημιακής εκπαίδευσης. Δεν είναι μόνο η Ελλάδα που έχει προβλήματα κι αντιμετωπίζει προκλήσεις. Και στη Μεγάλη Βρετανία, σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες συζητούνται μοντέλα ανώτατης εκπαίδευσης. Εκεί λοιπόν που το Πανεπιστήμιο Κρήτης είχε τόσα χρόνια μία δύναμη και μία τάση να πρωτοτυπεί σε τέτοια θέματα, εδώ και 8-10 χρόνια βρισκόταν καθηλωμένο, χωρίς το ίδιο να βγαίνει να κάνει προτάσεις, να προβάλλει το μοντέλο που θα ήθελε το ίδιο να ακολουθήσει σʼ αυτή την αλλαγή του γίγνεσθαι σε σχέση με τα παγκόσμια προβλήματα της ανωτάτης εκπαίδευσης.

«Π»: Αυτό σχετίζεται μόνο με τη διοίκησή του;

Ε. Στεφάνου: Όχι, δεν νομίζω. Το θέμα είναι ότι δεν έγινε. Εγώ από το 2000 που ήμουν κοσμήτορας είχα προτείνει στην πανεπιστημιακή κοινότητα συγκεκριμένα πράγματα να βγει ξανά μπροστά το Πανεπιστήμιο.

«Π»: Τότε ήταν πρύτανης η Χριστίνα Σπυράκη

Ε. Στεφάνου: Ναι, κι εγώ κοσμήτορας της Σχολής Θετικών Επιστημών. Είχα κάνει πολύ συγκεκριμένες προτάσεις, οι οποίες την εποχή εκείνη είχαν πάει στα τμήματα. Τα τμήματα έχουν τις δικές τους διαδικασίες στο χώρο τους έχουν μεγαλύτερη δύναμη από μια σχολή. Οι προτάσεις αυτές αντιμετωπίστηκαν ως πολύ ενδιαφέρουσες, αλλά το θέμα έμεινε εκεί.

«Π»: Μπορείτε να δώσετε μια εξήγηση;

Ε. Στεφάνου: Παρότι μπορεί να μη φαίνεται τόσο ξεκάθαρα στην κοινωνία, η ζωή του ακαδημαϊκού που ασχολείται πολύ με την έρευνά του, είναι μια ζωή ανθρώπου χωρίς πολλή κοινωνικότητα…

«Π»: Είναι μοναχική πορεία…

Ε. Στεφάνου: Αρκετά μοναχική πορεία, μια πορεία η οποία πιθανόν σε απομονώνει από πολλά πράγματα, ακόμη κι από την οικογένειά σου. Χρειάζεται μεγάλη προσπάθεια να καταφέρεις, ακόμη και στην προσωπική σου ζωή, να φερθείς όπως πρέπει…

«Π»: Είναι αυτή η αφοσίωση που χαρακτηρίζει την έρευνα…

Ε. Στεφάνου: Υπάρχει αυτή η αφοσίωση, υπάρχει αυτό κλίμα που πάντα καλλιεργήθηκε στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, αυτό της έρευνας. Νομίζω πως δεν είναι τυχαίο που το Πανεπιστήμιο Κρήτης στους ποιοτικούς δείκτες έρευνας είναι το μοναδικό ίδρυμα στην Ελλάδα που είναι πάνω από τον παγκόσμιο μέσο όρο.

«Π»: Και σήμερα, παραμένει.

Ε. Στεφάνου: Και σήμερα παραμένει. Είναι τα τελευταία στοιχεία για την τελευταία 15ετία, με συνεχή άνοδο. Παρόλο, για παράδειγμα, που δεν έχουμε πολυτεχνική σχολή, ακόμη και στις επιστήμες των μηχανικών είναι συνάδελφοι που έχουν κατορθώσει να κάνουν τη σχολή των θετικών και τεχνολογικών επιστημών να βρίσκεται πολύ πιο πάνω από τον παγκόσμιο μέσο όρο, ξεπερνώντας ακόμη και το Μετσόβειο Πολυτεχνείο.

«Π»: Αυτό επιβεβαιώνει την προηγούμενη αναφορά σας ότι το Πανεπιστήμιο Κρήτης διακρίθηκε εξ αρχής στην έρευνα. Αυτή ήταν και είναι δύναμή του.

Ε. Στεφάνου: Αυτό είναι ένα θέμα που πρέπει να πάρουμε σοβαρά υπόψη μας. Και δεν νομίζω ότι η απερχόμενη αρχή δεν ήθελε να το πάρει υπόψη της. Αλλά αν θα μπορούσα να πω κάτι, σε σχέση με τα γνωστά προβλήματα που προκλήθηκαν γύρω από το θέμα, είναι ότι θα έπρεπε να γίνουν ορισμένα πράγματα αυστηρά με βάση το νόμο, αυστηρά με βάση την ακαδημαϊκή δεοντολογία. Γιατί έτσι, αυτή είναι η άποψη μου, αν υπήρχαν ορισμένες παρεμβάσεις με βάση την ακαδημαϊκή δεοντολογία, δεν θα είχαν ακουστεί αυτά τα πράγματα και δεν θα είχαν συρθεί στα δικαστήρια συνάδελφοι, δεν θα πήγαινε ο ένας εναντίον του άλλου.

«Π»: Αν απλώς είχε εφαρμοστεί η διαφάνεια, αυτό που λέει απλά ο κόσμος, «όλα στο φως».

Ε. Στεφάνου: Διαφάνεια και με βάση τους κανόνες της ακαδημαϊκής δεοντολογίας. Ακόμη κι αν γίνεσαι δυσάρεστος σʼ αυτούς που συμπαθείς μέσα στο χώρο σου.

«Π»: Υπάρχουν θεσμικοί ρόλοι και η αναζήτηση ενός αποτελέσματος.

Τώρα, θέλω να συνδυάσω αυτή τη διαπίστωση της «υποχώρησης» με μια διαπίστωση μια ενδεχόμενης υποχώρησης των παρεμβάσεων για τα κοινωνικά ζητήματα του πνευματικού κόσμου. Ότι δηλαδή απείχε ή έκανε συναλλαγή με το πολιτικό σύστημα κι ίσως έγινε ένα μέρος της σημερινής της κρίσης.

Ε. Στεφάνου: Θα δείτε συχνά να γίνεται κριτική από τα μέσα ενημέρωσης σε ακαδημαϊκούς δασκάλους. Από την άλλη, όποτε ανοίξετε την τηλεόρασή σας, θα δείτε κάποιον ακαδημαϊκό δάσκαλο να μιλάει επί παντός επιστητού, καλεσμένος σε κάποια εκπομπή. Άρα υπάρχει μια ιδιαίτερη σχέση σʼ αυτό που ονομάζουμε «σύστημα εξουσίας» στην Ελλάδα, στο οποίο συμμετέχουν και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και προφανώς πανεπιστημιακοί δάσκαλοι. Όμως δεν είναι η πλειοψηφία τους. Όπως οι αρνητικές αναφορές δεν είναι για όλους τους δημοσιογράφους.

«Π»: Είναι πάντως για εκείνους που φωνάζουν, που εμφανίζονται, τους γνωστούς.

Ε. Στεφάνου: Γι αυτό που βλέπει ο κόσμος! Νομίζω ότι υπήρξε και κάτι άλλο. Ξέρετε, δεν είμαστε έξω από την κοινωνία, είμαστε μέσα στην κοινωνία. Και ό,τι προβλήματα έχει η κοινωνία τα έχουμε κι εμείς.

«Π»: Είστε οι Δάσκαλοι όμως…

Ε. Στεφάνου: Βεβαίως, βεβαίως. Είμαστε άνθρωποι με εξειδικευμένη γνώση. Αυτό που μας ξεχωρίζει είναι η εξειδικευμένη γνώση σε διάφορα πράγματα.

«Π»: Είστε οι Δάσκαλοι, επομένως με καθοδηγητικό ρόλο.

Ε. Στεφάνου: Πρέπει να πούμε ότι αυτό το ρόλο δεν το επωμίζονται όλοι…