Ένα δίωρο αφιέρωμα στον Νίκο Καζαντζάκη πραγματοποίησε ο Σύλλογος Κρητών Σαντορίνης “Το Αρκάδι” σε συνεργασία με το Δήμο Θήρας.

Η ζωή, το λογοτεχνικό και φιλοσοφικό έργο και η προσωπικότητα του Έλληνα συγγραφέα και διανοούμενου Νίκου Καζαντζάκη, ζωντάνεψαν σε μία υπέροχη βραδιά στο Μπελλώνειο Πολιτιστικό Κέντρο της Σαντορίνης.

Μια βραδιά αξέχαστη, τόσο για την προσεγμένη διοργάνωση - επιλογή κειμένων, όσο τη μουσική επιμέλεια - επένδυση, αλλά και το τραγούδι με την κρυστάλλινη φωνή της Ντόρας Αθανασίου.

Την μουσική επιμέλεια της εκδήλωσης είχε ο Γιώργος Ρούσσος ο οποίος έπαιξε πιάνο, στην κιθάρα ήταν ο Μηνάς Μπόγρης όπου με τη Ντόρα Αθανασίου στο τραγούδι, ερμήνευσαν αποσπάσματα από την μελοποίηση του “Καπετάν Μιχάλη” του Μάνου Χατζιδάκι.

Την μουσική επένδυση κατά την αφήγηση, παίζοντας Κρητικό λαούτο είχε ο Μιχάλης Μαρκόπουλος ενώ τα κείμενα, την φιλολογική επιμέλεια και την ανάγνωση έκανε ο Κωνσταντίνος Λαμπρίδης.

Τα αποσπάσματα από το διαχρονικό μυθιστόρημα του Νίκου Καζαντζάκη “Καπετάν Μιχάλης” διάβασαν οι Στέλλα Καραμπεροπούλου και ο Βασίλης Φουρτούνης.



Η εκδήλωση

Έκπληξη, σε όσους δεν το γνώριζαν και αίσθηση παράλληλα προκάλεσε η δομή, οργάνωση και εκτέλεση της εκδήλωσης η οποία κατέδειξε για άλλη μια φορά ότι η ομάδα του Συλλόγου Κρητών Σαντορίνης και ο πρόεδρός της Μανώλης Ορφανός μπορούν και διοργανώνουν εφάμιλλες στα πρότυπα μεγαλουπόλεων, εκδηλώσεις που μπορούν να συγκινούν και να καταχειροκροτούνται.

Με λειτουργική ροή, απλότητα και ορθή επιλογή κειμένων, απάντηση σε όσους θέλουν τον Καζαντζάκη έναν δύσκολο - δυσνόητο συγγραφέα, έγινε η εισαγωγή στην μεγάλη αυτή ελληνική προσωπικότητα των Γραμμάτων. Ακολούθησε προβολή φωτογραφικού υλικού και βίντεο από το μικρό διασωθέν αρχείο που συνέλεξε η ομάδα του συλλόγου, απόλυτη πλοκή, με την ερμηνεία του μελοποιημένου “Καπετάν Μιχάλη”, αλλά και την πολύ καλή ανάγνωση αποσπασμάτων από το ομώνυμο μυθιστόρημα.

Κορυφαία και καταληκτική στιγμή στην εκδήλωση, η λύτρωση (από τον δαίμονα όπως κυριαρχείται ο πρωταγωνιστής του μυθιστορήματος καθʼ όλη την εξιστόρηση) και ο θάνατος του Καπετάν Μιχάλη από τα τουρκικά βόλια.

Δομή, η οποία άφησε τις καλύτερες εντυπώσεις σε όλους όσοι παρακολούθησαν την εκδήλωση διότι μπόρεσαν μέσα σε ένα δίωρο να αποκομίσουν τα μέγιστα για έναν συγγραφέα που το έργο του, ακόμα και σήμερα, μετράται ως από τα μεγαλύτερα ακόμα και διεθνώς όχι μόνο σε μέγεθος αλλά και σε διαχρονική αξία.



Η βραδιά

Ήταν από τις βραδιές, σύμφωνα με τα όσα ακούστηκαν μετά το τέλος της εκδήλωσης από όσους παρακολούθησαν το αφιέρωμα, που έφευγαν γεμάτοι από την αίθουσα. Αφιέρωμα πραγματικά που άφησε τις καλύτερες εντυπώσεις, πλήρες από Ελλάδα και λογοτεχνικό περιεχόμενο αλλά και τη ζεστασιά που αφήνει ο ψυχισμός του διανοητή Νίκου Καζαντζάκη.

Το Μπελλώνειο Πολιτιστικό Κέντρο ήταν γεμάτο προς τέρψιν και ικανοποίηση ενώ την εκδήλωση παρακολούθησαν, εκτός των άλλων, πολλά νέα παιδιά ικανοποιώντας τους διοργανωτές για την επιτυχή έκβαση του αφιερώματος.

Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι η εκδήλωση χαιρετίστηκε από όλους με την παρουσία τους εκεί, έπαρχο, πολιτικούς αρχηγούς, εκπροσώπους του Δήμου και πολλά μέλη, φορέων της τοπικής κοινωνίας της Θήρας.

Ιδιαίτερη αίσθηση προκάλεσε η αριστουργηματική ερμηνεία των αποσπασμάτων από την Ντόρα Αθανασίου που με την μελωδική φωνή της και την απαιτούμενη στο ύφος σεμνότητα τραγούδησε το μελοποιημένο από τον αείμνηστο Μάνο Χατζιδάκι “Καπετάν Μιχάλη”.

Με βεβαιότητα ότι το σύνολο ηχοχρωματιζόταν από τον πολύ καλό πιανίστα Γιώργο Ρούσσο και τον επίσης πολύ καλό κιθαρίστα Μηνά Μπόγρη η βραδιά είχε και άκουσμα και ποιότητα.

Δεν μπορεί φυσικά κανείς να παραλείψει τους αφηγητές των κειμένων, Κωνσταντίνο Λαμπρίδη, Στέλλα Καραμπεροπούλου και Βασίλη Φουρτούνη που με θεατρικό και αφηγηματικό στόμφο εμπλούτισαν την εκδήλωση.

Τέλος ο Μιχάλης Μαρκόπουλος με το Κρητικό λαούτο του, έδινε καθʼ όλη τη διάρκεια την κρητική πινελιά ακουστικό υπόστρωμα.

Συγχαρητήρια, πολλά, αξίζουν όλοι όσοι συμμετείχαν αλλά και οι διοργανωτές με επικεφαλής τον Μανώλη Ορφανό.



Ο “Καπετάν Μιχάλης”

Αμέτρητες είναι οι εκδόσεις, ενώ οι μεταφράσεις του αριστουργήματος του Νίκου Καζαντζάκη είναι σε περισσότερες από 36 γλώσσες και πάρα πολλές είναι οι θεατρικές μεταφορές του μυθιστορήματος.

Πληροφορίες για τον “Καπετάν Μιχάλη” μπορούμε να αντλήσουμε από πολλές πηγές, χαρακτηριστικές είναι όμως οι πληροφορίες για τη συγγραφή του μυθιστορήματος από το Ίδρυμα “Μουσείο Νίκου Καζαντζάκη” όπου αναφέρονται τα εξής:

“Η ιδέα για το μυθιστόρημα φαίνεται πως υπάρχει από το 1929, όταν ο Καζαντζάκης, στο Γκόττεσγκαμπ, γράφει στα γαλλικά το Kapetan Elia. Το 1936, στην Αίγινα, καταπιάνεται με τη συγγραφή του Mon pere, επίσης στα γαλλικά· το ξαναδουλεύει το 1940.

Μερικά χρόνια αργότερα, το 1946, στο Κέιμπριτζ, ξεκινά το μυθιστόρημα “Ο ανήφορος”, που αναφερόταν στην αντίσταση στους Γερμανούς· ένα απόσπασμα με τίτλο “Ο θάνατος του παππού”, δημοσιεύεται στη Νέα Εστία το 1947. Ο καπετάν Μιχάλης γράφεται το 1949-1950 στην Αντίμπ.

Στην τελική του μορφή ενσωματώνει κάποιες σελίδες από τα προηγούμενα σχεδιάσματα, καθώς και μερικές περιγραφές, εκ νέου επεξεργασμένες, των κατεστραμμένων χωριών και του βυθισμένου σε πένθος πληθυσμού, που είχαν περιληφθεί στην Έκθεση της Κεντρικής Επιτροπής Διαπιστώσεως Ομοτήτων εν Κρήτη (1945). Μέρος των εντυπώσεων του Καζαντζάκη από το οδοιπορικό στη μετακατοχική Κρήτη, δημοσιεύτηκε με τον τίτλο “Η Κρήτη” στο περ. Νέα Εστία, τ. 66 (Χριστούγεννα 1959) 39-40”.



Ο Νίκος Καζαντζάκης

Ο ίδιος ο συγγραφέας εν ζωή όταν περιέγραφε τον εαυτό του και στα όσα θετικά, ακούγονταν γιʼ αυτόν έλεγε:

Με θαρρούν λόγιο, διανοούμενο, γραφιά.

Και δεν είμαι τίποτε απʼ αυτά.

Τα δάχτυλά μου, όταν γράφω,

δεν μελανώνουνται, αιματώνουνται.

Θαρρώ δεν είμαι παρά τούτο:

μια απροσκύνητη ψυχή.

Αυτή ήταν η σεμνότητα του Καζαντζάκη που η διανόηση κι ο ασκητισμός είχαν ποτίσει τη σάρκα και το μυαλό του για να μπορέσει μέσα από το έργο του να μιλήσει σε όλες τις επόμενες ελληνικές γενιές, αφήνοντας μία μοναδική κληρονομιά, διαχρονική όσο ποτέ, σε έναν διάλογο με την αιωνιότητα.