Της Αννας Παπαδοκωστάκη

Ισως κάνει καλό η αναθεώρηση του άρθρου 16, καθώς θα βάλει τάξη και στα υπάρχοντα “κολέγια”

Μπορεί η Σύγκλητος του Πανεπιστημίου Κρήτης να έχει ταχθεί κατά της αναθεώρησης του άρθρου 16 του Συντάγματος που προβλέπει την ίδρυση μη κρατικών ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, και με αυτή τη θέση να συμφωνεί η συντριπτική πλειοψηφία των μελών ΔΕΠ , όμως υπάρχουν και κάποιοι που διαφωνούν. Όπως ο καθηγητής Φυσικής και πρώην πρόεδρος του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας Λευτέρης Οικονόμου, ο οποίος βρίσκεται στον αντίποδα των όσων πρεσβεύει η Σύγκλητος και τάσσεται ανοιχτά υπέρ της ιδιωτικοποίησης της ανώτατης παιδείας αφενός για να μπει μια τάξη στο καθεστώς των διαφόρων κολεγίων αφετέρου για να ενισχυθεί ο ανταγωνισμός. Παράλληλα, όπως θα διαβάσετε στη συνέντευξη του στην «Π», είναι υπέρ της πλήρους κατάργησης του ασύλου και φυσικά σφοδρός πολέμιος των καταλήψεων εξαιτίας των οποίων, όπως ισχυρίζεται, το Πανεπιστήμιο έχει γίνει «μπάχαλο» και ζούγκλα».



-Συμφωνείτε με την αναθεώρηση του άρθρου 16 και την ίδρυση μη κρατικών Πανεπιστημίων;

Δεν νομίζω ότι θα κάνει κακό, ίσως να κάνει και καλό. Πρώτον θα βάλει μια τάξη στα υπάρχοντα «κολέγια»,τα οποία συνεργάζονται με ξένα πανεπιστήμια και δίνουν πτυχία τα οποία από άποψη επαγγελματικών δικαιωμάτων, είναι ισοδύναμα με τα πτυχία των ελληνικών πανεπιστημίων.

-Τα διπλώματα αυτά είναι ισοδύναμα όταν κάποιος θέλει να προσληφθεί στο Δημόσιο;

Όταν προκηρύσσεται ένας διαγωνισμός του ΑΣΕΠ, και ζητείται πτυχίου φυσικού, αν ο υποψήφιος έχει πτυχίο αγγλικού πανεπιστημίου έχει δικαίωμα συμμετοχής. Αν το πτυχίο της ξένης χώρας έχει παρθεί και με εν μέρει φοίτηση σε κολλέγιο στην Ελλάδα, δεν αναγνωρίζεται . Η Ελλάδα έχει πάρει προθεσμία ως τον Οκτώβριο του 2007 για να αναγνωρίσει αυτά τα πτυχία και τους επόμενους 10 μήνες πρέπει να κάνει κάποια ρύθμιση για αυτό το θέμα. Αν η Ελλάδα επιμένει να μην το κάνει, θα αντιμετωπίσει το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο στο οποίο θα προσφύγει η Κοινότητα. Μπορεί η Ελλάδα να πει ότι δεν τα αναγνωρίζει ως πανεπιστήμια, αλλά οι απόφοιτοι θα έχουν τα ίδια επαγγελματικά δικαιώματα.

-Πως βλέπετε να αναπτύσσονται τα ιδιωτικά πανεπιστήμια;

Αμφιβάλλω αν υπάρχει περίπτωση να ιδρυθεί πραγματικό Πανεπιστήμιο στην Ελλάδα με την τροποποίηση του άρθρου 16, γιατί για να ονομαστεί ένας εκπαιδευτικός οργανισμός πανεπιστήμιο, θα πρέπει να αναπτύξει ένα αρκετά μεγάλο σύνολο τμημάτων και σχολών . Αν ο νόμος ορίζει ότι πρέπει να υπάρχουν τρεις σχολές και τουλάχιστον τρία τμήματα σε κάθε σχολή, τότε ενδεχομένως δεν θα υπάρξει ενδιαφέρον, εκτός κι αν θέλει κάποιος να βάλει λεφτά από την τσέπη του.

Τώρα αν φτιάξει κάποιος ένα τμήμα για κομπιούτερς και διοίκηση επιχειρήσεων που έχουν μεγάλη ζήτηση και είναι σχετικά φτηνές δραστηριότητες, με κάποια σημαντικά δίδακτρα θα βγάζει τα λεφτά του, αλλά δεν θα είναι πανεπιστήμιο. Η πρόβλεψη μου είναι ότι θα φτιαχτούν ορισμένα από αυτά που υπάρχουν σε συγκεκριμένα πεδία με χαμηλό κόστος. Ενδεχομένως να ιδρυθεί μια Ιατρική Σχολή στην Αθήνα, γιατί το κόστος μιας Ιατρικής Σχολής είναι το νοσοκομείο. Υπάρχουν ιδιώτες που έχουν μεγάλα νοσοκομεία στην Αθήνα, και θα προσλάβουν κάποια καλά ονόματα καθηγητών.

Επίσης ένα αρνητικό θα είναι, ότι θα θιγεί η περιφέρεια και θα ωφεληθεί η Αθήνα και γιατί εκεί βρίσκεται ο φοιτητικός πληθυσμός που δεν θέλει να φύγει από την Αθήνα και να έρθει στην Κρήτη ή τα Ιωάννινα. Αν τους προσφέρουν επιθυμητό επίπεδο σπουδών θα πάνε εκεί.

-Πως συντηρούνται τα ξένα ιδιωτικά πανεπιστήμια;

Τα επιτυχή αμερικάνικα πανεπιστήμια, έχουν δίδακτρα 20000 και 30000 δολάρια ετησίως. Τα δίδακτρα καλύπτουν το 25% των δαπανών και τα υπόλοιπα προέρχονται από προγράμματα έρευνας με κρατική χρηματοδότηση και ένα μεγάλο μέρος από ιδιωτικές δωρεές. Κανένα δεν βγάζει τα λεφτά του.

-Γιατί τα ιδιωτικά θα είναι καλύτερα από τα δημόσια ιδρύματα;

Αν συγκρίνουμε τα δημόσια πανεπιστήμια με τα κολλέγια διαπιστώνουμε ότι τα δημόσια, έχουν και καλύτερους καθηγητές και καλύτερους φοιτητές αλλά λειτουργούν χειρότερα γιατί επικρατεί ο νόμος της ζούγκλας. Μαζεύονται φοιτητές , κάνουν καταλήψεις, δεν γίνονται μαθήματα, δεν γίνονται εξετάσεις. Επικρατεί το δίκαιο του ισχυρότερου. Σε τέτοιες συνθήκες πώς να δουλέψει ένα πανεπιστήμιο; Γίνεται ένα μπάχαλο. Στα ιδιωτικά, ούτε καταλήψεις υπάρχουν, έχουν καλή οργάνωση και οι επιχειρηματίες, κάνουν το καλύτερο που μπορούν.

-Το πρόβλημα των ελληνικών πανεπιστημίων είναι μόνο οι καταλήψεις; Πόσοι συνάδελφοι σας, εμφανίζονται όποτε τους βολεύει στο Πανεπιστήμιο; Πόσοι δεν κάνουν άλλες δουλειές και διατηρούν τη σταθερότητα του μισθού και της θέσης;

Ελάχιστοι. Οι περισσότεροι κάνουν τα μαθήματα τους.

-Έχετε αντίληψη τι συμβαίνει για παράδειγμα στο Ρέθυμνο ή σε άλλα περιφερειακά ιδρύματα;

Δεν είναι εγκατεστημένοι εκεί αλλά κάνουν τα μαθήματα τους. Ίσως να κάνουν τις ώρες τους συγκεντρωμένες σε δύο ημέρες, αντί να τις κάνουν όλη την εβδομάδα. Αλλά αν θέλετε αυτό είναι ένα πρόβλημα. Εδώ στο Ηράκλειο, οι περισσότεροι είναι εγκατεστημένοι και δουλεύουν από το πρωί ως το βράδυ. Αλλά σʼ αυτό το κλίμα, όταν έρχεται ο φοιτητής και σου βάζει το λουκέτο και σε διώχνει , τι ενδιαφέρον θα έχει ο καθηγητής να βελτιώσει τη δουλειά του; Παίζει μεγάλο ρόλο η αυθαιρεσία και ο νόμος της ζούγκλας. Γιατί αν γινόταν μια φορά στα δέκα χρόνια να το δεχτείς, αλλά εδώ έχει γίνει ρουτίνα.

Αυτή η κατάσταση δημιουργεί απογοήτευση και στους πιο φιλότιμους. «Ζούγκλα είστε», σκέφτεται, «εγώ το μισθό μου θα τον πάρω».

Από την άλλη, δεν μπορεί ένα πανεπιστήμιο να διοικείται κατά 50% από φοιτητές. Τι έχουν να προσφέρουν τη γνώση τους; Τις εμπειρίες τους; Την μεγαλύτερη εντιμότητα τους που παίζουν κομματικά παιγνίδια; Ποιο επιτυχημένο πανεπιστήμιο του εξωτερικού έχει καταλήψεις, ποιο έχει παραδώσει τη διοίκηση στους φοιτητές; Και όταν υπάρχει τέτοια αυθαιρεσία , θα υπάρχει και αυθαιρεσία του καθηγητή, που έρχεται και κάνει σε μια εβδομάδα τα μαθήματα ενός μήνα.

-Μήπως και ο φοιτητής απαξιώνει το Πανεπιστήμιο επειδή, δεν βρίσκει αυτό που θέλει; Επειδή δεν είναι ικανοποιημένος από τους καθηγητές του, τις κοινωνικές παροχές κλπ;

Έχετε ακούσει τους φοιτητές που φωνάζουν για το άρθρο 16 να θέτουν τέτοια ζητήματα;. Δεν ζητάνε τίποτα από αυτά που πραγματικά τους αφορούν. Πολιτικά αιτήματα έχουν, που βάζουν τα κόμματα τα οποία εκπροσωπούν.

Είναι κρίμα, γιατί σίγουρα το δημόσιο πανεπιστήμιο θα έχει καλύτερους καθηγητές και καλύτερους φοιτητές από ένας ιδιωτικό. Και είναι κρίμα να καταφέρνουμε να το κάνουμε χειρότερο από ένα κολέγιο. Φταίει η νομοθεσία και η νοοτροπία, γιατί και να αλλάξει η νομοθεσία, ποιος θα μαζέψει την αυθαιρεσία που υπάρχει;

-Δηλαδή αν ιδρυθούν ιδιωτικά πανεπιστήμια θα βελτιωθεί η κατάσταση στα δημόσια;

Δεν ξέρω.

-Εσείς θα αφήνατε τη θέση σας στο Πανεπιστήμιο να πάτε σε ένα ιδιωτικό ΑΕΙ;

Εμένα, έτσι κι αλλιώς σε έξι μήνες με διώχνει το Δημόσιο, λόγω ηλικίας. Θα κοιτάξω να δω αν με τη σύνταξη που μου δίνει το Δημόσιο μπορώ να ζήσω και από εκεί και πέρα θα δω τι θα κάνω. Καλύτερα να κάνετε την ερώτηση σε ανθρώπους 40 χρονών. Δε νομίζω όμως ότι θα αφήσει εύκολα κάποιος τη θέση του στο Δημόσιο για να πάει σε ιδιωτικό πανεπιστήμιο. Το Δημόσιο δίνει μια σιγουριά και δεν τιμωρεί τους αργόμισθους. Τα θύματα είναι οι καλοί καθηγητές και οι καλοί φοιτητές.

-Σε σχέση με τις ρυθμίσεις που φέρει ο νέος νόμος πλαίσιο, συμφωνείτε με τις θέσεις της Συγκλήτου;

Πολλά από τα άλλα θέματα που θέτει η Σύγκλητος είναι σωστά. Το σχέδιο νόμου είναι απίθανα λεπτομερές και ρυθμίζει πράγματα για τα οποία δεν έχει καμιά αρμοδιότητα το υπουργείο. Εγώ πιστεύω ότι ο συγκεκριμένος νόμος έπρεπε να είναι γενικός με λιγότερα άρθρα, να μην προχωρά σε λεπτομέρειες, να αφήσει στα πανεπιστήμια μεγάλο βαθμό αυτοτέλειας και να κάνει σοβαρή αξιολόγηση η οποία να γίνεται δημόσια γνωστή και να συνδέεται με χρηματοδότηση.

Αυτή θα είναι η τιμωρία όσων φτιάχνουν ένα πανεπιστήμιο στην περιφέρεια και δεν πατάει κανείς. Όταν από την αξιολόγηση προκύψει ότι οι καθηγητές δεν κάνουν τα μαθήματα τους, δεν κάνουν έρευνα, θα το ξέρουν οι φοιτητές και η Πολιτεία που πληρώνει και θα πάρει τα μέτρα της.

-Να υποθέσω ότι σας βρίσκει σύμφωνο η κατάργηση του ασύλου;

Σαφώς πρέπει να καταργηθεί πλήρως. Είναι μια εξαρχής τρελή νομική διάταξη. Δημιουργεί μια περιοχή σε μια πόλη όπου δεν μπορεί να πατήσει η Αστυνομία. Αν είναι κανείς παράνομος, μπορεί να βρει και βρίσκει πεδίο δράσης. Οι εποχές έχουν αλλάξει, δεν τίθεται θέμα παραβίασης των θεμελιωδών ελευθεριών των Ελλήνων. Κατά τη γνώμη μου το άσυλο πρέπει να μείνει ως ηθική επιταγή που να τη σέβονται όλοι και κυρίως αυτοί που ζουν μέσα στο Πανεπιστήμιο και όταν σημειώνονται παράνομες πράξεις , να αναλαμβάνει ο πρόεδρος του τμήματος να καλεί την Αστυνομία και αν η κατάσταση είναι γενικευμένη να επιλαμβάνεται ο πρύτανης.