Του Γιάννη Ζωράκη

Κλίμα αναμονής στον κλάδο του καφέ καθώς η αύξηση της φορολόγησης του, όπως έχει εξαγγείλει η κυβέρνηση, έρχεται με τον καινούριο χρόνο.

Μέχρι στιγμής κανείς δεν γνωρίζει ακριβώς πώς θα εφαρμοστεί ο νέος τρόπος φορολόγησης, ενώ η κυβέρνηση δεν ανοίγει τα χαρτιά της, προφανώς για να αποφύγει το πολιτικό κόστος.

Παρά το γεγονός πως βρισκόμαστε μία μόλις ημέρα πριν από τα Χριστούγεννα και μία εβδομάδα πριν από το νέο έτος, κανένα κυβερνητικό στέλεχος δεν έχει μιλήσει για τον συγκεκριμένο φόρο αλλά ούτε και έχει δώσει σχετικές οδηγίες. Οι ιδιοκτήτες των καφέ και οι αντιπρόσωποι, έχοντας αγωνία ακόμα και για τη βιωσιμότητα κάποιων επιχειρήσεων, ζητούν συνεχώς διευκρινίσεις. Παρόλα αυτά, δεν υπάρχει ούτε ένας ο οποίος επίσημα να μπορεί να πει κάτι για το φόρο. Υπάρχουν όμως αρκετοί γνώστες του κλάδου που έχουν μια σχετική εικόνα την οποία και μεταφέρουν με επιφύλαξη.

Τι θα ισχύσει λοιπόν στον καφέ από το 2017 με βάση τα όσα έχει προαναγγείλει η κυβέρνηση; Οι νέες τιμές του καφέ θα φθάσουν στις καφετέριες με τη μορφή: «χονδρική τιμή πώλησης + Φ.Π.Α. + φόρος καφέ».

Ο συγκεκριμένος φόρος θα είναι μεγαλύτερος για τις ποσότητες του καφέ που εισάγονται από τις εταιρείες ως ψημένες και μικρότερος για τις ποσότητες του καφέ που εισάγονται στην Ελλάδα ως άψητες και καβουρντίζονται εντός της εγχώριας αγοράς είτε από τους ίδιους τους διανομείς είτε από κάποιους ιδιοκτήτες πώλησης καφέ λιανικής. Χονδρικά, η αύξηση αναμένεται να κυμανθεί στα 3 ευρώ ανά κιλό καφέ

. Γίνεται όμως κατανοητό πως άλλοι συσχετισμοί δημιουργούνται για ένα «καπέλο» της τάξης των 3 ευρώ για παράδειγμα στον ελληνικό καφέ που πωλείται τώρα περίπου στα 11 ευρώ το κιλό και άλλοι συσχετισμοί για τον espresso που πωλείται από 20 ευρώ περίπου το κιλό και πάνω προ εκπτώσεων, ανάλογα με το είδος και το χαρμάνι.

Στις συζητήσεις που γίνονται εσωτερικά στον κλάδο εκτιμάται ότι η κυβέρνηση θα κάνει ένα μικρό βήμα προς τα πίσω, αφήνοντας κάποια «παραθυράκια». Επειδή όμως τα ποσά του φόρου είναι μεγάλα, θεωρείται αδύνατο να μην υπάρξουν αυξήσεις. Για το λόγο αυτό οι εταιρείες προσανατολίζονται στο να απορροφήσουν ένα μέρος του φόρου, δίνοντας μειώσεις στις τιμές προς τους αγοραστές χονδρικής και το υπόλοιπο μέρος να το διαχειριστούν οι ιδιοκτήτες καφέ κατά το δοκούν. Επειδή όμως οι τιμές έχουν ήδη συμπιεστεί αρκετά ως προς τα περιθώρια κερδών, θεωρείται αδύνατο να μην περάσει αύξηση στον καφέ και στους καταναλωτές.

Καμία ενημέρωση

Ούτε την παραμικρή ενημέρωση για το θέμα δεν έχει ο Σύλλογος Ιδιοκτητών Καφέ, Επισιτισμού και Διασκέδασης νομού Ηρακλείου. Σύμφωνα με την πρόεδρο, Μαρία Αντωνακάκη, δεν υπάρχει το παραμικρό στον ορίζοντα, οπότε δεν μπορεί να υπάρξει και στρατηγική σε συλλογικό επίπεδο.

«Δεν γνωρίζουμε απολύτως τίποτα» αναφέρει η κ. Αντωνακάκη και προσθέτει πως, όταν θα γίνουν γνωστά τα ποσά της φορολόγησης και οι προθέσεις της κυβέρνησης, θα πάρει ο σύλλογος τις αντίστοιχες αποφάσεις.

Η κ. Αντωνακάκη διευκρινίζει πως είναι γνωστές οι εξαγγελίες για τον νέο φόρο, πως πολλά πράγματα συζητιούνται, αλλά επίσημα δεν υπάρχει κάτι συγκεκριμένο.

Τεράστιες ποσότητες

Σοβαρότατο θα είναι το πλήγμα από το φόρο στον καφέ, δεδομένων των ποσοτήτων που διανέμονται καθημερινά στο Ηράκλειο. Τα νούμερα κατανάλωσης καφέ στο Ηράκλειο, στις κατά τόπους καφετέριες, είναι ασύλληπτα, ενώ αποτυπώνουν γλαφυρά τον τρόπο με τον οποίο η κυβέρνηση επέλεξε να φορολογήσει και το συγκεκριμένο αγαθό.

Είναι χαρακτηριστικό πως ένας μέσος αριθμός πώλησης για μια καφετέρια, σύμφωνα με εκτιμήσεις και όχι επίσημα στοιχεία, είναι τα 250 – 300 κιλά καφέ το μήνα. Στο κέντρο της πόλης όμως και σε επιχειρήσεις που κατά κανόνα πουλούν καφέ, ο αριθμός αυτός είναι πολλαπλάσιος, ενώ για κάποια καστήματα μπορεί να αγγίξει ή και να ξεπεράσει η κατανάλωση τον ένα τόνο καφέ ανά μήνα.

Αντίστοιχες είναι οι ποσότητες και για τους μεγάλους φούρνους ή επιχειρήσεις που έχουν δημιουργήσει ανεξάρτητα σημεία πώλησης καφέ εντός των καταστημάτων τους. Ειδικά οι επιχειρήσεις που πουλούν καφέ σε πλαστικές συσκευασίες και χαμηλές γενικά τιμές, έχουν τη μέγιστη αποδοχή των καταναλωτών και μπορούν πολύ εύκολα να φθάσουν ή και να ξεπεράσουν σε ένα μήνα την πώληση ενός τόνου καφέ.

Ένα ακόμα στοιχείο που πρέπει να ληφθεί υπόψη για την αύξηση στην τιμή του καφέ λόγω φορολογίας είναι το γεγονός πως η κυβέρνηση προτίθεται να φορολογήσει υψηλότερα τον καφέ που έχει μεγαλύτερη κατανάλωση. Ειδικά στο Ηράκλειο, οι καταναλωτές έχουν κάνει πολύ μεγάλη στροφή στον εσπρέσο, ο οποίος πλέον κερδίζει κατά κράτος τις υπόλοιπες μορφές καφέ.

Είναι χαρακτηριστικό πως στα περισσότερα καφέ της πόλης ο εσπρέσο, σε όλες τις παραλλαγές του, κατέχει συντριπτικά ποσοστά επιλογών που ξεπερνούν το 80%. Ακόμα όμως και σε καφε-ζαχαροπλαστεία που πωλούν περισσότερο γλυκά και δευτερευόντως καφέ, η ζήτηση είναι πολύ υψηλή και φθάνει το 60 %. Και σε αυτές τις περιπτώσεις όμως, δεύτερος μετά τον εσπρέσο έρχεται ο ελληνικός καφές, ενώ ο στιγμιαίος ή γνωστότερος παλαιότερα ως “nescafe”, έχει σχεδόν μηδενική ζήτηση.