Του Τάκη Πατελή*
1960-1970: Στις αρχές της 10ετιας του ‘60 τα ήσυχα και πανέμορφα Μάλια ανακαλύπτονται από τους πρώτους Γερμανούς τουρίστες. Μια μικρή πανσιόν είναι όλη η υποδομή της περιοχής. Η «Πανσιόν Γραμματικάκης» είναι μόνο η αρχή.
Η περιοχή υπόσχεται πολιτισμικό πλούτο (αρχαιότητες, παραδοσιακό οικισμό) αλλά και φυσικό πλούτο (αμμουδιές, κάμπους, βουνά)… και προ πάντων μια τοπική κοινωνία που χαρακτηρίζεται από την φιλοξενία και την φιλικότητα των κατοίκων της.
Στα τέλη της 10ετίας τα παιδιά των λουλουδιών, οι χίπις, εκδιωγμένοι από τα Μάταλα, βρίσκουν καταφύγιο εδώ για λίγα χρόνια.
1970-1980: Από τις αρχές της δεκαετίας είναι έτοιμα και λειτουργούν ΟΛΑ τα μεγάλα ξενοδοχεία της περιοχής “Ikaros Village”, “Malia Beach”, “Sirens Beach” και “Kernos Beach”. Τα ενοικιαζόμενα δωμάτια είναι ακόμη πολύ λίγα, αλλά φιλοξενούν ακόμη και στις ταράτσες των σπιτιών.
Ο τουρισμός αναγνωρίζεται ως το μέλλον στην οικονομική ευημερία του τόπου.
1980-1990: Οι κάτοικοι δεν έχουν εγκαταλείψει ακόμη τις προηγούμενες δραστηριότητες, αλλά τα χρήματα από την γεωργία επενδύονται σε μονάδες ενοικιαζομένων δωματίων και διαμερισμάτων.
Οι επισκέπτες γίνονται περισσότεροι και οι ντόπιοι ανταποκρίνονται θερμά.
Ξεκινούν οι πρώτες πιέσεις προς τις τοπικές αρχές για την ανάπτυξη της απαραίτητης τουριστικής υποδομής.
1990-2000: Οι αφίξεις γνωρίζουν πραγματική έκρηξη. Το ανθρώπινο δυναμικό του τόπου δεν επαρκεί. Ο μεγάλος αριθμός εργαζομένων στη περιοχή και οι οικονομικοί μετανάστες έχουν διευρύνει και μετασχηματίσει το χωριό από αγροτικό σε ημιαστικό.
Η τοπική κοινωνία αλλάζει και η γεωργία εγκαταλείπεται.
Η οικονομία της περιοχής αναγνωρίζεται επιτέλους από την πολιτεία και προγραμματίζονται σημαντικές κρατικές επενδύσεις, Μαρίνα, Βιολογικός και… Σχέδιο πόλης.
2000 – 2010: Στις αρχές της 10ετίας κάνουν την εμφάνισή τους οι «γουρούνες» που για πολλά χρόνια θα προκαλούν την ανεκτικότητα και την υπομονή των κατοίκων.
Η εικόνα του άλλοτε ήσυχου και πανέμορφου τουριστικού προορισμού σήμερα κάνει το γύρο του κόσμου με τα δυσμενέστερα σχόλια.
Η ανάπτυξη του μαζικού τουρισμού σε συνδυασμό με την έλλειψη πολεοδομικού σχεδιασμού οδήγησαν τα Μάλια σε πόλο υποδοχής φθηνού νεανικού τουρισμού.
Η κοινωνία και η δημοτική αρχή αναζητούν λύσεις…
κάθε 4 χρόνια ένας καινούριος δήμαρχος αναζητά λύσεις… και το κράτος απουσιάζει…
Αρχές της 10ετίας κάνει την εμφάνιση του ο τουρισμός “all inclusive”. Είναι ένα μοντέλο τουρισμού που ισοπεδώνει το τουριστικό προϊόν. Οι κλίνες “all inclusive” αφαιρούνται από τη δυναμικότητα της τοπικής αγοράς. Είναι σαν να μην υπάρχουν.
Ο τουρισμός αν και εξακολουθεί να είναι ο πρωταγωνιστής στην οικονομική και κοινωνική ευημερία του τόπου δεν είναι πια για όλους.
Η τοπική κοινωνία έχει χάσει τη δυνατότητα επηρεασμού και ελέγχου της τουριστικής βιομηχανίας της περιοχής.
2010-2011: Οι γουρούνες έχουν ξεπεράσει κάθε όριο αντοχής των υποδομών, του περιβάλλοντος και της τοπικής κοινωνίας.
Οι κάτοικοι είναι δυσαρεστημένοι αφού ο τουρισμός δεν απέφερε τα αναμενόμενα …νιώθουν ξένοι στον τόπο τους και απογοητευμένοι. Όμως, οι προϋποθέσεις που ήταν υπεύθυνες για την αρχική επιτυχία του προορισμού, η φιλοξενία, η φιλικότητα των κατοίκων, η φυσική ομορφιά της περιοχής και η πολιτισμική κληρονομιά δεν έχουν εξαφανιστεί. Είναι ακόμη εδώ και υπόσχονται…
Η φήμη της περιοχής δίνει ένα σημαντικό πλεονέκτημα για να επιχειρηθεί η Ανανέωση.
Οι υπάρχουσες υποδομές και η μεγάλη επισκεψιμότητα του παρελθόντος βοηθούν “Σχέδια Ανανέωσης” και…
…συνήθως η τουριστική αγορά δέχεται θερμά τέτοια Σχέδια.
*Τάκης Πατελής είναι δημοτικός σύμβουλος του Δήμου Μαλίων 1990-1994. Ιδρυτικό μέλος και τ. πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Μαλίων. Ιδρυτικό στέλεχος και συντονιστής της δράσης των «Sarpidonistas”. Συμμετοχή με αρθρογραφία και ομιλίες σε θέματα τοπικού ενδιαφέροντος
