Ο Μουσολίνι ανακοινώνει την απόφασή του να εισβάλει στην Ελλάδα
Στις 11 το πρωί της 15ης Οκτωβρίου 1940, επτά αξιωματούχοι του ιταλικού φασιστικού κόμματος της ιταλικής κυβέρνησης και των ιταλικών Ενόπλων Δυνάμεων προσήλθαν στη μεγάλη αίθουσα συσκέψεων του Παλάτσο Βενέτσια της Ρώμης, όπου βρισκόταν το γραφείο του Ντούτσε.
Σκοπός της σύσκεψης ήταν η εισήγηση του Μουσολίνι για τον πόλεμο κατά της Ελλάδας και η συζήτηση ορισμένων ζητημάτων που σχετίζονταν με την επιχείρηση.
Τα λεχθέντα κατά το ιταλικό Πολεμικό Συμβούλιο καταγράφηκαν σε πρακτικά1, το πλήρες κείμενο των οποίων είδε το φως της δημοσιότητας για πρώτη φορά, το 1945 στο βιβλίο του Ιταλού πρεσβευτή στην Αθήνα Εμμανουέλε Γκράτσι που επέδωσε το τελεσίγραφο στον Μεταξά, την 3η πρωινή ώρα της 28ης Οκτωβρίου 1940, με τίτλο «Il Principio della Fine» («Η αρχή του τέλους»).
Η συζήτηση στο ιταλικό Πολεμικό Συμβούλιο, του οποίου προέδρευσε ο ίδιος ο Μουσολίνι, είναι αποκαλυπτική των δόλιων μεθόδων που χρησιμοποιούσε ο Ιταλός δικτάτορας και το φασιστικό καθεστώς του.
Στη σύσκεψη μετείχαν ο υπουργός Εξωτερικών κόμης Τσιάνο, ο υπουργός Στρατιωτικών στρατηγός Σόντου, ο αρχηγός του Γενικού Επιτελείου στρατάρχης Μπαντόλιο, ο αρχηγός του Επιτελείου Στρατού στρατηγός Ροάτα, ο τοποτηρητής στην Αλβανία Τζιακομόνι και ο αρχιστράτηγος των ιταλικών δυνάμεων στην Αλβανία στρατηγός Πράσκα.
ΝΤΟΥΤΣΕ: «Σας κάλεσα εδώ για να καθορίσουμε γενικά τα της ενεργείας που αποφάσισα κατά της Ελλάδας (σ.σ. ήδη δύο-τρεις μετέχοντες της συνεδρίασης είχαν ενημερωθεί για τις προθέσεις του Μουσολίνι από διμήνου).
«Σε πρώτη φάση η ενέργειά μας πρέπει να έχει ως χερσαίους και ναυτικούς στόχους την κατάληψη των Ιονίων Νήσων Ζάκυνθος, Κεφαλληνία, Κέρκυρα, της ακτής απέναντί τους (σ.σ. Ήπειρο, Δυτική Στερεά και Δυτική Πελοπόννησο) και της Θεσσαλονίκης.
«Η επίτευξη των στόχων αυτών θα συντελέσει στη βελτίωση των θέσεών μας στη Μεσόγειο έναντι της Αγγλίας. Σε δεύτερη φάση, εν συνεχεία της πρώτης ή ταυτόχρονα με αυτήν, θα πρέπει να καταλάβουμε ολόκληρη την Ελλάδα, προκειμένου να τεθεί εκτός μάχης και να εξασφαλισθεί ότι θα περιληφθεί στο δικό μας πολιτικο-οικονομικό χώρο.
(σ.σ. Ο Μουσολίνι με την επισήμανσή του αυτή δείχνει ότι διαμορφώνει ήδη τον ιταλικό ζωτικό χώρο στην ανατολική Μεσόγειο, όπου η Ιταλία κατέχει ήδη τη Λιβύη, τα Δωδεκάνησα και διεκδικεί την Αίγυπτο από τους Βρετανούς, προκειμένου μέσω Σονέζ να συνδεθεί θαλασσίως με τις αποικίες που ο ίδιος δημιούργησε στην Αφρική –Σομαλία και Αιθιοπία. Κατά τη στρατηγική του Μουσολίνι η Ελλάδα είναι απαραίτητος κρίκος στην αλυσίδα των κτήσεών του. Αν δεν την κατακτήσει, φοβάται ότι θα έχει στην «πλάτη» του ένα ενοχλητικό απόστημα που θα επιδεινώνεται, με τη βοήθεια των Βρετανών, που διαθέτουν στη Μεσόγειο το Γιβραλτάρ, τη Μάλτα, την Κύπρο, την Αίγυπτο και ενδεχομένως να μετατρέψουν την Κρήτη σε βάση τους).
«Ας εξετάσουμε τώρα πώς πρέπει να διεξαχθεί η εν λόγω επιχείρηση. Γι’ αυτό ζήτησα από τον γενικό τοποτηρητή μας στην Αλβανία (σ.σ. Τζιακομόνι) και από τον επικεφαλής του εκεί ιταλικού στρατού (σ.σ. στρατηγό Πράσκα) να μετάσχουν του Συμβουλίου και μας παρουσιάσουν ένα πολιτικό και στρατιωτικό σχέδιο ώστε να εξασφαλιστεί η επιτυχία των σκοπών μας.
«Πρέπει να προσθέσω ότι δεν διαβλέπω περιπλοκές προς βορράν. Συμφέρον της Γιουγκοσλαβίας είναι να μην κινητοποιηθεί. Αυτό άλλωστε προκύπτει και από τις δηλώσεις αξιωματούχων της που αποκλείουν το ενδεχόμενο εμπλοκής της χώρας, πλην της περίπτωσης για την άμυνά της.
«Αποκλείω επίσης τουρκική εμπλοκή, από τότε ιδίως που η Γερμανία κατέλαβε τη Ρουμανία (σ.σ. 7 Οκτωβρίου 1940) και ενισχύθηκε η Βουλγαρία.
«Η τελευταία μπορεί ν’ αποτελέσει πιόνι στο παιχνίδι μας και θα κάνω τα αναγκαία διαβήματα (σ.σ. στον βασιλιά της Βουλγαρίας) να μη χάσει τη μοναδική ευκαιρία να ικανοποιήσει τις βλέψεις της στη Μακεδονία και να εξέλθει στη θάλασσα (σ.σ. εννοεί την κατάκτηση από τη Βουλγαρία της Δυτικής Θράκης).
«Ο γενικός τοποτηρητής της Αλβανίας έχει τον λόγο».
ΤΖΙΑΚΟΜΟΝΙ: «Στην Αλβανία φλέγονται για την επιχείρηση αυτή (σ.σ. κατά της Ελλάδας). Διαπιστώνεται ανυπομονησία και ενθουσιασμός, τόσον που τον τελευταίο καιρό παρουσιάστηκαν σημάδια απογοήτευσης επειδή η επιχείρηση καθυστερεί.
«Έχομε λάβει σοβαρά μέτρα για τον ανεφοδιασμό της χώρας. Υπάρχει ο κίνδυνος, αν βομβαρδιστεί ο λιμένας του Δυρραχίου να προκύψουν δυσκολίες στον ανεφοδιασμό.
«Το οδικό δίκτυο έχει βελτιωθεί. Δεν μπορούμε όμως να θεωρήσουμε το θέμα (σ.σ. των μεταφορών) ότι είναι πλήρως λυμένο.
«Πώς είναι η κατάσταση της Ελλάδας από αλβανικής πλευράς;».
ΝΤΟΥΤΣΕ: «Αυτό ακριβώς επιθυμούμε να πληροφορηθούμε».
Οι Έλληνες
θα αντισταθούν
ΤΖΙΑΚΟΜΟΝΙ: «Είναι πάρα πολύ δύσκολο να εξακριβωθεί. Η κοινή γνώμη είναι παντελώς αδιάφορη. Δημοσιεύσαμε ότι δολοφονήθηκε η ανηψιά του δολοφονηθέντος γνωστού Αλβανού πατριώτη.
(σ.σ. εννοεί τον λήσταρχο εγκληματία του κοινού ποινικού δικαίου Νταούτ Χότζα, του οποίου τον φόνο οι Ιταλοί απέδωσαν την 11η Αυγούστου 1940 στους Έλληνες, ενώ επρόκειτο για δική τους προβοκάτσια), αλλά οι Έλληνες απάντησαν διαψεύδοντάς μας (σ.σ. που σημαίνει ότι ο αλβανικός λαός δεν πίστεψε το ιταλικό μύθευμα περί δολοφονίας του Νταούτ Χότζα από ελληνικά χέρια).
«Από πληροφορίες πρακτόρων μας συμπεραίνεται ότι ενώ οι Έλληνες, πριν δύο μήνες, φαινόταν μη διατεθειμένοι να αντισταθούν σοβαρά, σήμερα εμφανίζονται αποφασισμένοι να προβάλουν αντίσταση στη δράση μας.
»Ο μυστικός πομπός που τοποθετήσαμε στο Αργυρόκαστρο και μέσω του οποίου διεξάγομε έντονη προπαγάνδα, ακούγεται πολύ και έχουμε αποτελέσματα.
»Είμαι της γνώμης ότι η ελληνική αντίσταση θα εξαρτηθεί από τον ρυθμό της ενέργειάς μας. Από το αν δηλαδή η ενέργειά μας θα είναι ταχεία, αποφασιστική και επιβλητική ή βραδεία και περιορισμένη.
«Επίσης, πρέπει να εκτιμήσουμε τι βοήθεια μπορεί να δοθεί στους Έλληνες από τους Άγγλους».
ΝΤΟΥΤΣΕ: «Αποκλείω κατηγορηματικά την αποστολή βοήθειας σε άνδρες. Αλλά και η αεροπορία (σ.σ. η βρετανική) δεν έχει διαθέσιμες δυνάμεις».
ΤΖΙΑΚΟΜΟΝΙ: «Η μερική μόνο κατάληψη της Ελλάδας μπορεί να επιφέρει επικίνδυνες συνέπειες. Διότι οι Άγγλοι, από τις βάσεις που θα διαθέτουν (σ.σ. στην υπόλοιπη Ελλάδα) θα μπορούν να πλήξουν με αεροπορικές επιθέσεις τη Νότιο Ιταλία και την Αλβανία. Ο ελληνικός αεροπορικός στόλος αποτελείται από 114 αεροσκάφη, αριθμός που δεν μας φοβίζει».
(σ.σ. Με όσα υποστηρίζουν Μουσολίνι και Τζιακομόνι για την αγγλική αεροπορία είναι προφανές ότι έχουν διαφορετική εκτίμηση, γεγονός που μπορεί να προκαλέσει σύγχυση. Ο Ντούτσε υποστηρίζει ότι η αγγλική αεροπορία δεν έχει διαθέσιμες δυνάμεις για να υποστηρίξει την ελληνική άμυνα, ενώ ο Τζιακομόνι φοβάται αγγλικά αεροπορικά χτυπήματα στη Νότιο Ιταλία και την Αλβανία).
ΝΤΟΥΤΣΕ: «Πώς είναι η ψυχολογία των Ελλήνων;»
ΤΖΙΑΚΟΜΟΝΙ: «Αποκαρδιωτική».
ΤΣΙΑΝΟ: «Υπάρχει σαφής διαφορά στάσης μεταξύ του λαού και της ιθύνουσας πολιτικο-πλουτοκρατικής κάστας που εμπνέει την αντίσταση και καλλιεργεί το αγγλόφιλο πνεύμα. Η ιθύνουσα αυτή τάξη είναι πολύ μικρή και εξαιρετικά πλούσια, ενώ ο υπόλοιπος πληθυσμός αδιαφορεί για τις εξελίξεις, περιλαμβανομένης και της εισβολής μας».
(σ.σ. Το πόσο έξω έπεσαν στην εκτίμησή τους οι Τζιακομόνι και Τσιάνο για την ψυχολογία του ελληνικού λαού και για την αναμενόμενη στάση του κατά την εκδήλωση της ιταλικής επίθεσης θα το αντιλαμβάνονταν οι ίδιοι 13 ημέρες αργότερα με την παλλαϊκή ενθουσιώδη προσέλευση στα κέντρα επιστράτευσης και τις πρώτες οδυνηρές ήττες της Ιταλίας στην Πίνδο).
ΤΖΙΑΚΟΜΟΝΙ: «Ο ελληνικός πληθυσμός εντυπωσιάστηκε από τις ειδήσεις που μετέδωσα για το ύψος των ημερομισθίων στην Αλβανία».
(σ.σ. Είναι προφανές εδώ, ότι ο Τζιακομόνι προσπαθεί να προβάλει εαυτόν στον Ντούτσε, ο οποίος όμως αντιπαρέρχεται την επισήμανση του Ιταλού τοποτηρητή).
ΝΤΟΥΤΣΕ: «Δίδω τον λόγο στον διοικητή των ιταλικών δυνάμεων στην Αλβανία για να αναφερθεί στην στρατιωτική κατάσταση».
«Θα εξοντώσουμε τους Έλληνες»
ΠΡΑΣΚΑ: «Προετοιμάσαμε επίθεση κατά της Ηπείρου για την 26η (Οκτωβρίου) και οι οιωνοί γι’ αυτήν είναι εξαιρετικοί.
»Η γεωγραφική διαμόρφωση της Ηπείρου δεν ευνοεί την εμπλοκή άλλων ελληνικών δυνάμεων (σ.σ. πέραν των υπαρχόντων), διότι από τη μια πλευρά είναι η θάλασσα και από την άλλη αδιάβατη οροσειρά.
«Το θέατρο αυτό της αναμέτρησης μας επιτρέπει τη διεξαγωγή σειράς κυκλωτικών κινήσεων κατά των ελληνικών δυνάμεων που υπολογίζονται σε 30.000 άνδρες.
»Με τις κινήσεις αυτές θα μπορέσουμε να καταλάβουμε την Ήπειρο σε βραχύ χρονικό διάστημα: Σε 10 έως 15 ημέρες.
«Η ενέργειά μας αυτή, που είναι ενδεχόμενο να μας επιτρέψει να εξοντώσουμε όλες τις ελληνικές δυνάμεις προετοιμάστηκε μέχρι και τις παραμικρές λεπτομέρειες και θα είναι τέλεια, κατά το ανθρωπίνως δυνατόν.
«Η επιτυχία της επιχείρησης θα μας επιτρέψει να βελτιώσουμε τις θέσεις μας και θα μας δώσει ασφαλέστερα σύνορα και τον λιμένα της Πρέβεζας, γεγονός που θα μεταβάλει πλήρως την κατάστασή μας.
«Η πρώτη φάση της δράσης μας πρέπει να επιχειρηθεί με ένταση και κατά τον καλύτερο δυνατόν τρόπο, ενώ πρέπει να ληφθούν υπόψη και οι καιρικές συνθήκες. Σε λίγες εβδομάδες αρχίζει η εποχή των βροχών, γεγονός που μπορεί να δημιουργήσει σοβαρές δυσχέρειες στην κατάκτηση της Ηπείρου και της βάσης της Πρέβεζας».
(σ.σ. «Κούνια που τους κούναγε» τον Πράσκα, όπως λέει ο λαός. Έπεσε παντελώς έξω στις προβλέψεις του και συνέβησαν ακριβώς τα αντίθετα από αυτά που υποσχέθηκε στον Ντούτσε, περί κατάληψης της Ηπείρου εντός 15 ημερών. Αντί της κατάληψης της Ηπείρου, ο ιταλικός στρατός εκδιώχθηκε από αυτήν και ο ελληνικός στρατός τον κατεδίωξε εντός της Αλβανίας, την 15η ημέρα από την εκδήλωση της ιταλικής επίθεσης στα ελληνοαλβανικά σύνορα!
Το μόνο σημείο που παίρνει καλό βαθμό ο Πράσκα είναι η ανησυχία του για τις καιρικές συνθήκες).
Όταν ο Μουσολίνι άκουσε τα περί καιρικών συνθηκών, παρατήρησε, ότι: «Η ημερομηνία έναρξης των επιχειρήσεων είναι δυνατόν να επισπευσθεί, όχι όμως να επιβραδυνθεί».
ΠΡΑΣΚΑ (συνεχίζει): «Το ηθικό των στρατιωτών μας είναι υψηλότατο. Ο ενθουσιασμός μέγιστος. Ουδέποτε είχα παράπονα για τον στρατό μας στην Αλβανία. Μόνη εκδήλωση απειθαρχίας που διέκρινα ήταν η ανυπομονησία αξιωματικών και στρατιωτών να βαδίσουν προς τη μάχη».
ΝΤΟΥΤΣΕ: «Πόσες δυνάμεις διαθέτετε;».
ΠΡΑΣΚΑ: «Περί τους 70.000 άνδρες, και τα ειδικά τάγματα (σ.σ. εννοεί τις συμμορίες των Τσάμηδων) έναντι του αντιπάλου που διαθέτει 30.000 άνδρες. Υπερέχουμε, επομένως, σε αναλογία δύο προς ένα».
ΝΤΟΥΤΣΕ: «Και ως προς τα μέσα, τεθωρακισμένα, άμυνα του εχθρού;».
ΠΡΑΣΚΑ: «Η μόνη μου ανησυχία έγκειται στη βοήθεια που θα μπορούσε να παράσχει στον αντίπαλο η αγγλική αεροπορία, διότι η ελληνική αεροπορία είναι κατ’ εμέ ανύπαρκτη.
»Ως προς το μέτωπο της Θεσσαλονίκης αναγκαία είναι κάποια επιφύλαξη λόγω των καιρικών συνθηκών της εποχής. Νομίζω ότι πρέπει να στραφεί όλη η προσοχή στην επιχείρηση κατά της Ηπείρου».
ΝΤΟΥΤΣΕ: «Η ενέργεια κατά της Θεσσαλονίκης είναι σπουδαία, διότι πρέπει να την εμποδίσουμε να καταστεί αγγλική βάση».
(σ.σ. Προφανώς ο Μουσολίνι γνώριζε την ανησυχία του Χίτλερ, μήπως οι Βρετανοί καταλάβουν τη Θεσσαλονίκη και τη μετατρέψουν σε αεροπορική βάση τους, από την οποία θα εξαπέστειλαν τα αεροσκάφη τους για να βομβαρδίσουν τις πετρελαιοπηγές του Πλοέστι (Ρουμανία) που ήταν πολύτιμες για τους Γερμανούς προκειμένου να τροφοδοτηθεί η επιχείρηση που θα εξαπέλυαν μετά 7-8 μήνες κατά της Σοβιετικής Ένωσης. Αυτός ήταν και ο λόγος που ο Χίτλερ επιθυμούσε να παραμείνει η Ελλάδα «ουδέτερη». Η ελληνική «ουδετερότητα» ήταν για τον Γερμανό δικτάτορα είδος εγγύησης, ότι οι Βρετανοί δεν θα αποκτούσαν βάσεις επί ελληνικού εδάφους. Επίθεση όμως της Ιταλίας κατά της Ελλάδας, θα ανάγκαζε την τελευταία να ζητήσει τη βοήθεια της Αγγλίας, οπότε άλλαζαν τα δεδομένα στα Βαλκάνια και η βρετανική απειλή στο νότιο υπογάστριο της γερμανικής πολεμικής μηχανής στις παραμονές της επίθεσης κατά της Σοβιετικής Ένωσης θα της χαλούσε τα σχέδια. Γι’ αυτό και μετά την αποτυχία του Μουσολίνι να καταλάβει την Ελλάδα, ο Χίτλερ αποφάσισε να εισβάλει σ’ αυτήν. Το έκανε όχι για να σώσει το γόητρο του αιθεροβάμονα συνεταίρου του, όσο για να εξασφαλίσει τα νώτα του και τα πετρέλαια της Ρουμανίας από ενδεχόμενη βρετανική προσβολή τους).
Η αναζήτηση
«άλλοθι»
ΠΡΑΣΚΑ: «Για την ενέργεια αυτή (σ.σ. κατάληψη της Θεσσαλονίκης) χρειάζεται κάποιος χρόνος. Διότι ο λιμένας εκκινήσεως (σ.σ. των ιταλικών στρατευμάτων που θα αποβιβασθούν για να μετάσχουν στην επιχείρηση κατά της Θεσσαλονίκης) είναι το Δυρράχιο (σ.σ. Αλβανία), που απέχει από τη Θεσσαλονίκη περί τα 300 χιλιόμετρα, κατά συνέπεια θα χρειαστούν δύο μήνες».
ΝΤΟΥΤΣΕ: «Μπορούμε όμως να εμποδίσουμε τους Άγγλους να αποβιβασθούν στη Θεσσαλονίκη, στέλνοντας εκεί δύο μεραρχίες και προκαλώντας έτσι τη βουλγαρική συνδρομή».
ΠΡΑΣΚΑ: «Για την προέλασή μας, πάντως, στην Αθήνα, απαραίτητη προϋπόθεση είναι η κατάληψη της Ηπείρου και του λιμένος της Πρέβεζας».
ΝΤΟΥΤΣΕ: «Και η κατάληψη επίσης της Ζακύνθου, της Κεφαλληνίας και της Κέρκυρας».
ΠΡΑΣΚΑ: «Βέβαια».
ΝΤΟΥΤΣΕ: «Οι ενέργειες αυτές πρέπει να πραγματοποιηθούν συγχρόνως. Γνωρίζετε ποιο είναι το ηθικό των Ελλήνων στρατιωτών;».
ΠΡΑΣΚΑ: «Δεν είναι άνθρωποι που τους αρέσει να πολεμούν» (σ.σ. άλλη μία ανόητη και ανιστόρητη άποψη του Ιταλού στρατηγού, εφόσον πρόκειται για την υπεράσπιση της πατρίδας τους).
ΝΤΟΥΤΣΕ: «Κάτι ακόμη. Η ημερομηνία καθορίστηκε. Πρέπει τώρα να δούμε πώς θα δημιουργήσουμε την εντύπωση ότι η ενέργειά μας ήταν μοιραία (αναπόφευκτη). Μια γενική δικαιολογία είναι ότι η Ελλάδα αποτελεί σύμμαχο των εχθρών μας οι οποίοι χρησιμοποιούν τις βάσεις της και τα τοιαύτα. Χρειάζεται όμως και ένα επεισόδιο που θα μας επιτρέψει να πούμε ότι εισερχόμαστε (στην Ελλάδα) για να επιβάλουμε την τάξη».
(σ.σ. Τι θράσος! Εισερχόμαστε (στην Ελλάδα)! Εισβάλομε έπρεπε να πει, αλλά το ρήμα αυτό δεν το προφέρει. Γενικά μιλούν για «ενέργεια», «δράση», «επιχείρηση», αλλά η λέξη εισβολή και το ρήμα εισβάλλω δεν ακούγονται, με εξαίρεση τον Τσιάνο που κάνει χρήση του ρήματος αυτού μία φορά).
ΝΤΟΥΤΣΕ (συνεχίζει για το επεισόδιο): «Εάν μπορείτε να δημιουργήσετε το επεισόδιο έχει καλώς. Αλλιώς είναι το ίδιο (σ.σ. αφού όμως είναι το ίδιο γιατί ήθελε το επεισόδιο; Εδώ ο Μουσολίνι δείχνει ότι τα δίδει όλα για να προλάβει τον χρόνο).
ΤΖΙΑΚΟΜΟΝΙ: «Εγώ μπορώ να φτιάξω κάτι στα σύνορα. Επεισόδια (σ.σ. όχι απλώς ένα επεισόδιο, αλλά επεισόδια) μεταξύ Τσάμηδων και ελληνικών αρχών».
(σ.σ. «Συνελήφθησαν» εδώ οι προβοκάτορες. Ιδού ποιοι δολοφόνησαν τον Ιταλό στρατηγό Τελλίνι (το 1923) και την κουστωδία του. Όπως επίσης ιδού ποιοι είναι και οι δολοφόνοι ή ηθικοί αυτουργοί του Αλβανού αρχιεγκληματία Νταούτ Χότζα).
ΠΡΑΣΚΑ: «Έχουμε όπλα και βόμβες γαλλικές για να σκηνοθετήσουμε μία επίθεση».
ΝΤΟΥΤΣΕ: «Όλα αυτά είναι επουσιώδη για μένα. Μ’ ενδιαφέρει απλώς η ύπαρξη κάποιας πρόφασης. Ενός προπετάσματος καπνού. Καλό θα είναι πάντως να μπορέσετε να ανάψετε τη θρυαλλίδα».
ΤΣΙΑΝΟ: «Πότε θέλετε να σημειωθεί το επεισόδιο;».
ΝΤΟΥΤΣΕ: «Την 24η».
ΤΣΙΑΝΟ: «Την 24η θα σημειωθεί επεισόδιο».
ΝΤΟΥΤΣΕ: «Ουδείς βέβαια θα πιστέψει στο μοιραίο αυτό (επεισόδιο). Αλλά είναι μια δικαιολογία μεταφυσικού χαρακτήρα, ώστε να μπορεί να λεχθεί ότι ήταν ανάγκη να υπάρξει κάποια λύση (σ.σ. και η λύση αυτή ήταν η εισβολή!).
«Εκείνο που απαιτείται σ’ αυτού του είδους τις ενέργειες είναι η δράση με μέγιστη αποφασιστικότητα. Διότι αυτό είναι το μυστικό της επιτυχίας, ακόμη και έναντι αυτών που θα μπορούσαν να βοηθήσουν τον εχθρό.
«Πρέπει να δημιουργήσουμε αυτό το άλλοθι, ώστε να μπορούμε να πούμε: «Δεν γίνεται τίποτα πια. Θέλετε να βοηθήσετε ανθρώπους που είναι ηττημένοι;».
»Αυτό θα μπορούσε να αναφερθεί στους Τούρκους ακόμη και στους Άγγλους (σ.σ. λόγω των πολύ καλών σχέσεων με την Ελλάδα των πρώτων και της εγγύησης των δεύτερων προς τους Έλληνες)».
1. Τα πρακτικά, μεταφρασμένα στην ελληνική, δημοσιεύτηκαν στη Διπλωματική Ιστορία του Πολέμου 1940-45 του πρέσβη Β. Π. Παπαδάκη, το 1956 και στον Δ’ τόμο του Ημερολογίου του Ιωάννη Μεταξά, ως παράρτημα αυτού (έκδοση ΙΚΑΡΟΣ 1960). Το 1980, εξάλλου εκδόθηκε στην ελληνική από τις εκδόσεις της ΕΣΤΙΑΣ το βιβλίο του Γκράτσι, όπου περιέχονται τα πρακτικά του ιταλικού Πολεμικού Συμβουλίου.
ΑΥΡΙΟ: Το δεύτερο μέρος της συγκλονιστικής σύσκεψης του Πολεμικού Συμβουλίου των Ιταλών, υπό την προεδρία του Μουσολίνι για την επίθεση κατά της Ελλάδας, την 28η Οκτωβρίου 1940.
*Ο Τίτος Αθανασιάδης είναι δημοσιογράφος
