Αντισυνταγματική είναι η επίμαχη γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους (ΝΣΚ), που άνοιγε τον δρόμο για εφόδους ελεκτικών αρχών σε σπίτια πολιτών, οι οποίοι οφείλουν στο Δημόσιο, τονίζει ο πρόεδρος της Ολομέλειας των Δικηγορικών Συλλόγων της χώρας και πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου της Αθήνας, Βασίλης Αλεξανδρής, σε ανακοίνωσή του. 

Ο κ. Αλεξανδρής, υιοθετώντας την άποψη της μειοψηφίας της Ολομέλειας του ΝΣΚ, προειδοποιεί επίσης για περιορισμό των ατομικών δικαιωμάτων και υπενθυμίζει ότι σύμφωνα με τη νομοθεσία για κατ’ οίκον έρευνα απαιτείται «πάντοτε» η παρουσία δικαστικού λειτουργού ανεξαρτήτως του σκοπού της εκάστοτε «έρευνας» ή της νομικής της φύσης και υπό την επιφύλαξη του νόμου.

Αναλυτικά, η ανακοίνωση:

«Με την με αριθμ. 256/2014 Γνωμοδότησή του ο ΝΣΚ παρείδε -κατά πλειοψηφία- τα δικαιοκρατικά όρια της ελεγκτικής εξουσίας της Φορολογικής Διοίκησης. Παραγνώρισε ότι η διαφύλαξη των φορολογικών δικαιωμάτων του Δημοσίου και η πάταξη της φοροδιαφυγής δεν μπορούν να επιτευχθούν έναντι οιουδήποτε τιμήματος, πολύ περισσότερο μέσω προσβολών του πυρήνα συνταγματικών εγγυήσεων και δικαιωμάτων.

» Ειδικότερα, ο Πρόεδρος της Ολομέλειας των Δικηγορικών Συλλόγων της χώρας, υιοθετώντας την άποψη της μειοψηφίας, σημειώνει τα εξής:

Στη φορολογική Διοίκηση δεν έχει παρασχεθεί καμία γενική εξουσιοδότηση να περιορίζει ατομικά δικαιώματα. Εν προκειμένω, επεμβάσεις στο άσυλο της κατοικίας πρέπει να πληρούν τις επιταγές των άρθρων 9 και 25 του Συντάγματος. Σύμφωνα δε με το γράμμα του άρθρου 9 παρ. 1 εδ. 3, για την “έρευνα σε κατοικία” απαιτείται “πάντοτε” η παρουσία δικαστικού λειτουργού, ανεξαρτήτως του σκοπού της εκάστοτε “έρευνας” ή της νομικής της φύσης, και υπό την επιφύλαξη του νόμου. 

» Ας σημειωθεί ότι αιτιάσεις περί αντισυνταγματικότητας έχει προβάλει η συνταγματική θεωρία για την είσοδο σε κατοικία, χωρίς την παρουσία δικαστικού λειτουργού, κατά την αναγκαστική εκτέλεση του ΚΠολΔ ή τη διοικητική εκτέλεση του ΚΕΔΕ (βλ. σχετ. Δαγτόγλου, Ατομικά δικαιώματα, 2012, σελ. 349, επίσης Χρυσόγονου, Ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα, 2006, σελ. 249).»

Πλέον συγκεκριμένα, το Σύνταγμα δεν διακρίνει μεταξύ διοικητικών ή ανακριτικών ερευνών. Άλλωστε, όπως είναι γνωστό, τα όρια ανάμεσα σε μια προληπτική-ελεγκτική και σε μια κατασταλτική δράση των φορολογικών οργάνων είναι ασαφή, οι δε δυνατότητες αποτροπής καταχρηστικών συμπεριφορών δεν διασφαλίζονται από την ισχύουσα νομοθεσία. »

Με δεδομένο ότι κάθε φορολογικός έλεγχος μπορεί να έχει ως επακόλουθο την επιβολή διοικητικών κυρώσεων (ποινών κατά την έννοια της ΕΣΔΑ), αλλά και κίνησης ποινικής δίωξης κατά του φορολογουμένου, η μη διασφάλιση των δικαιοκρατικών εγγυήσεων κατά το στάδιο των φορολογικών ελέγχων/ερευνών οδηγεί σε καταστρατήγηση των δικαιωμάτων του μετέπειτα διοικητικά ή ποινικά διωκόμενου».