Ενα βιβλίο για τον πασά που παρέδωσε τη Θεσσαλονίκη

“Οι τρεις ταφές του Χασάν Ταχσίν Πασά” που υπηρέτησε και στην Κρήτη

Παρουσιάζεται στο Ηράκλειο στις 18 Δεκεμβρίου


Αποκαλυπτικά στοιχεία για τη ζωή ενός από τους ικανότερους και πιο παρεξηγημένους στρατιωτικούς ηγέτες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, του Αλβανού στην καταγωγή αρχιστράτηγου του οθωμανικού στρατού Χασάν Ταχσίν Πασά παρουσιάζονται στο βιβλίο “Οι τρεις ταφές του Χασάν Ταχσίν Πασά” που υπογράφει ο δημοσιογράφος και συγγραφέας Χρίστος Χριστοδούλου.

Παράλληλα, αποκαλύπτει τον ρόλο της Κρήτης στα γεγονότα που οδήγησαν στην έκρηξη και την έκβαση των βαλκανικών πολέμων.

Η παρουσίαση του βιβλίου θα γίνει στις 18 Δεκεμβρίου στο Πολύκεντρο του Δήμου στην Λαχαναγορά.

Ο αρχιστράτηγος παρέδωσε αμαχητί στον Ελληνικό Στρατό στις 26 Οκτωβρίου 1912, άθικτη και ακέραιη την Θεσσαλονίκη, το κλειδί της Βόρειας Ελλάδας. Για την πράξη του αυτή καταδικάστηκε ερήμην εις θάνατον και σπιλώθηκε ως προδότης στην Τουρκία. Ουσιαστικά πέρα από το χρονικό των μαχών στο Σαραντάπορο και τα Γιαννιτσά καθώς και την παράδοση της Θεσσαλονίκης, δεν ήταν τίποτα άλλο γνωστό γι αυτόν. Κι όμως υπήρξε ένας από τους πιο ικανούς και προβεβλημένους στρατιωτικούς ηγέτες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας την οποία υπηρέτησε.

Το ημερολόγιο έδειχνε 27 Οκτωβρίου 1912 (9 Νοεμβρίου για τους Τούρκους). Ο αρχιστράτηγος Χασάν Ταχσίν Πασάς έπαιρνε στα χέρια του δύο χειρόγραφες σελίδες που έμελλε ν' αλλάξουν τον ρου της ιστορίας.

«Η Θεσσαλονίκη παραδίδεται εις τον Ελληνικόν Στρατόν μέχρι της υπογραφής της ειρήνης» έλεγε το γραμμένο στα ελληνικά και γαλλικά κείμενο. Ήταν το πρωτόκολλο παράδοσης της Θεσσαλονίκης σε ελληνικά χέρια. Αυτό που καθόρισε την τύχη της πόλης, της περιπόθητης τόσων λαών, αυτής που αποτέλεσε καύχημα για τους Σουλτάνους, της πόλης που ύστερα από πεντακόσια χρόνια άλλαζε χέρια και γινόταν ξανά ελληνική.

«Πρωταγωνιστής» και συνάμα τραγική φιγούρα, ο Οθωμανός στρατηγός, απευθυνόμενος στο νεαρό υπασπιστή του, με τη βαθιά κι ευγενική φωνή του, τού είπε: «Μου φαίνεται πως τελειώσαμε». Δεκαετίες αργότερα, ο νεαρός- τότε- υπασπιστής, ο Κενάν Μεσαρέ, γιος του Ταχσίν Πασά, θυμόταν πως εκείνη τη στιγμή ο πατέρας του είχε χάσει δέκα χρόνια από τη ζωή του: «Εθάβετο- είπε- ζωντανός».

Οι Τούρκοι τον λοιδόρησαν ως «προδότη», οι Έλληνες τού απένειμαν τον τίτλο του «σωτήρα και ευεργέτη της πόλης». Η ιστορία έγραψε πως ο Ταχσίν Πασάς, ηττημένος στο Σαραντάπορο και τα Γιαννιτσά και συναισθανόμενος το τέλος, παρέδωσε αμαχητί την πόλη στους Έλληνες, αγνοώντας τις «σειρήνες» των Συμμάχων των Ελλήνων, που διεκδικούσαν κομμάτι από την «πίτα» της Θεσσαλονίκης.

«Μια Θεσσαλονίκη υπάρχει κύριοι, κι αυτή την παρέδωσα στους Έλληνες που ήταν αντίπαλοί μου σε όλα τα πεδία της μάχης από το Σαραντάπορο και τα Γιαννιτσά μέχρι εδώ… Δεύτερη Θεσσαλονίκη δεν υπάρχει για να την παραδώσω και σε σας» είπε σ' αυτούς που με υποσχέσεις και σακούλια με λίρες προσπάθησαν να τον δελεάσουν.

Οι ιστορικοί στο διάβα του ενός αιώνα που πέρασε από την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης ασχολήθηκαν με τον Ταχσίν Πασά μόνο σε σχέση με τις μάχες και τα γεγονότα που προηγήθηκαν της υπογραφής του πρωτοκόλλου παράδοσης της πόλης. Ήταν σαν ένας αρχιστράτηγος του οθωμανικού στρατού να μην είχε προηγούμενη ζωή αλλά ούτε και μετέπειτα.

Το κενό αυτό έρχεται να συμπληρώσει, με περιγραφές όπως οι παραπάνω, σε μία επετειακή για τη Θεσσαλονίκη χρονιά, το βιβλίο του Χρίστου Χριστοδούλου «Οι τρεις ταφές του Χασάν Ταχσίν Πασά» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Επίκεντρο».

Εν είδει βιογραφίας και ψυχογραφήματος του Οθωμανού στρατηγού, με την αλβανική καταγωγή, τις σπουδές στη Ζωσιμαία Σχολή Ιωαννίνων, την άριστη γνώση της ελληνικής γλώσσας και την εξισλαμισμένη Ελληνίδα σύζυγο, το βιβλίο αναδεικνύει άγνωστες μέχρι σήμερα πτυχές του ανθρώπου, που με την υπογραφή του καθόρισε την ιστορία της Θεσσαλονίκης.

Ο συγγραφέας

Είναι το τέταρτο βιβλίο του δημοσιογράφου κ. Χρίστου Κ. Χριστοδούλου, προϊόν πολύχρονης έρευνας και εντάσσεται στις εξειδικευμένες μελέτες του για τα ελληνοτουρκικά. Τον πρόλογο του βιβλίου έγραψε ο καθηγητής της Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης κ. Βασίλειος Γούναρης.

Ο Χρίστος Χριστοδούλου κατάγεται από τη Ξάνθη. Είναι δημοσιογράφος και συγγραφέας. Υπήρξε διευθυντής σύνταξης των εφημερίδων ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ και ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, διευθυντής της ΕΡΤ World καθώς και διευθυντής του Γραφείου Τύπου των Πρωθυπουργών Ιωάννη Γρίβα και Ξενοφώντα Ζολώτα.

Το 2006 τιμήθηκε με το Δημοσιογραφικό Βραβείο Μπότση. Τα τελευταία χρόνια συνεργάστηκε ως αναλυτής σε θέματα ελληνοτουρκικών σχέσεων με τις εφημερίδες ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ και ΝΕΑ. Συνεργάζεται επίσης με ξένα Μ.Μ.Ε.

Έχει γράψει τα βιβλία: «Τα φωτογενή Βαλκάνια των Αδελφών Μανάκη», «Ο Εκδότης Ιωάννης Βελλίδης», και «Μουσταφά Κεμάλ, ο βίος και η πολιτεία του στη Θεσσαλονίκη» που έχουν μεταφραστεί στην αγγλική και τουρκική γλώσσα.