Ολα ανεξαιρέτως τα γεγονότα - άσχετα προς τις διαστάσεις, το κύρος και την απήχησή τους - ταυτίζονται με την παρουσία και επίδραση διαφόρων ατόμων. Συμπτωματικά ή σκόπιμα, προσωπικότητες μικρού ή μεγάλου αναστήματος, έχουνε κάποια επαφή με το περιστατικό. Και σαν συνέπεια, κάθε φορά που το περιστατικό έρχεται στην επιφάνεια, αναλάμπουν και τα μικρά ή μεγάλα λιθαράκια της όλης οικοδομής.
Μια επαλήθευση του μακροχρόνιου αυτού κανόνα – συνάφεια δηλαδή γεγονότων και προσώπων – έχομε απόψε εδώ με την παρουσίαση των δύο τόμων του ΠΑΛΙΜΨΗΣΤΟΥ και την ταυτόχρονη παρέλαση ονομάτων συνεργατών που με το πνεύμα τους έδωσαν σάρκα και οστά στο περισπούδαστο αυτό περιοδικό της Βικελαίας Βιλιοθήκης.. Γύρω πλανώνται αυτή τη στιγμή οι σκιές των: Μενέλαου Παρλαμά, Γιάννη Γιανναδάκη, Νίκου Παναγιωτάκη και άλλων αείμνηστων συνεργατών.
Καιρό τώρα διαπιστώνω με λύπη μου ότι παραμένει ξεχασμένος στο περιθώριο ένας από τους βασικούς συντελστές της αίγλης και του κύρους του ΠΑΛΙΜΨΗΣΤΟΥ, από τα πρώτα μάλιστα βήματα της έκδοσής του. Και ο αδικημένος – όχι βέβαια σκόπιμα – δεν είναι άλλος από το Γιώργο Σαββίδη, τον ακάματο αυτό εργάτη των γραμμάτων μας και ένα φωτεινό μετέωρο της μετα-πολεμικής εποχής μας.
Στον πρώτο τόμο του περιοδικού αυτού το όνομα και η συνεργασία του Γ. Σαββίδη φιγουράρουν μόνιμα και μόνο όταν σοβαροί λόγοι υγείας τον ανάγκασαν σε κά ποια ενεργή υποχώρηση, τέθηκε σε κατάσταση αναμονής. Χωρίς πάντως να μας εγκαταλείψει οριστικά γιατί η αγάπη του προς την Κρήτη, με ιδιαίτερο στόχο τη Βικελαία Βιβλιοθήκη, είχε διαστάσεις αληθινής λατρείας.
Και να η απόδειξη… Το Μάη του 1987, εξεφώνησε ομιλία, παρουσία επισήμων του Ηρακλείου, κατά τα εγκαίνια της παράδοσης των χιλιάδων βιβλίων των Γιώργου και Μάρως Σεφέρη – δωρεάν τους στη Βικελαία για την οποίαν είχε γράψει σε ένα κείμενο με τον τίτλο “Η Αναγέννηση της Βικελαίας” τα εξής:
“Για μένα, κάπου δέκα χρόνια τώρα, η Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη, είναι το κατ’ εξοχή πνευματικό κέντρο του Ηρακλείου. Εστία πανελλήνιας ζωτικής ακτινοβολίας, οφείλει τη θαυμαστή αναζωπύρωση της προπάντων στο Νίκο Γιανναδάκη και στη συμπαράσταση φωτισμένων Δημάρχων όπως ο Μανώλης Καρέλλης και ο Κώστας Κληρονόμος. Οι φροντισμένες εκδόσεις της Βικελαίας είναι μονάχα μια από τις παράπλευρες δραστηριότητες της μεταξύ των οποίων και η έκδοση του ετήσιου περιοδικού “ΠΑΛΙΜΨΗΣΤΟΝ”.
Στη Βικελαία υπάρχουν, εξάλλου μαγνητοφωνημένες απαγγελίες από το Γ. Σαββίδη ποιημάτων των Σεφέρη, καβάφη κ.α.
Πρέπει όμως να τονιστεί εδώ ότι πολύ πριν από το ΠΑΛΙΜΨΗΣΤΟ, ο Γ. Σαββίδης είχε πρωταγωνιστήσει σε μια άλλη περιοδική έκδοση, της ίδιας εμβέλειας. Πρόκειται για το ΜΟΛΥΒΔΟΚΟΝΤΥΛΟΠΕΛΕΚΗΤΗ, μια άκρως επιμελημένη συλλογή πολύτιμων συνεργασιών διανοούμενων της εποχής που είχε αρκετά μεγάλη απήχηση. Εκδότης του έντυπου ήταν η Βικελαία Βιβλιοθήκη και ιδρυτής του ο Γ. Σαββίδης. Μοιραία, με το πρόβλημα της υγείας του, διεκόπηκε και η συνέχεια του περιοδικού αυτού.
Από πολύ νωρίς, παιδιόθεν ακόμη, ο Γ. Σαββίδης επιδόθηκε στη λογοτεχνία, πεζό και ποιητικό πεδίο. Στην ανηφορική πορεία του συνέβαλε και ο γάμος του με τη Λένα Λαμπράκη και σαν γαμπρός πλέον του μεγάλου “Τζέντλεμαν της Δημοσιογραφίας”, αείμνηστου σήμερα Δημήτρη Λαμπράκη, ανοίχθηκαν μπροστά του μεγάλα περιθώρια δράσης στα έντυπα του ΔΟΛ/Δημοσιογραφικός Οργανισμός Λαμπράκη / Βήμα, Νέα, Ταχυδρόμος κ.λπ. στα οποία διοχέτευε τα πνευματικά του δημιουργήματα. Εχρημάτισε μάλιστα ένα διάστημα διευθυντής του Ταχυδρόμου και του καλλιτεχνικού τμήματος του Βήματος.
Εκεί συναντηθήκαμε, τον γνώρισα και έζησα από πολύ κοντά ώστε να είμαι σε θέση από “πρώτο χέρι” να κάνω λόγο για την πορεία του. Βρεθήκαμε μαζί στις αρχές του 1950, στο μεγάλο αυτό δημοσιγοραφικό στέκι της οδού Χρήστου Λαδά 3 και επί δεκαετίες ολόκληρες - με τα γραφεία μας δίπλα δίπλα δώσαμε το “παρών” μας στην εξελικτική διαδρομή των εντύπων του ΔΟΛ, με πρωταρχικό μας πεδίο δράσης το “Βήμα”.
Εμπειρος και με έμφυτη καταδεκτικότητα εδώ σε μαθήματα δουλειάς και προσφοράς στους συναδέλφους του. Υπήρξα, αλήθεια αρκετά τυχερός που συμπορεύθηκα μαζί του τόσα χρόνια. Εμαθα, διδάχθηκα πολλά απ’ αυτόν με πρωταρχικό κανόνα “το σεβασμό στον αναγνώστη”, την ακέραια περιγραφή της αλήθειας και αντιπαράθεση όλων των απόψεων γύρω από το επίμαχο θέμα. Γνωρισμα - πλεονέκτημα του, ότι σαν προϊστάμενος δεν διέτασε αλλά συμβούλευε σε ήπιο τόνο.
Μια αλησμόνητη συντροφιά ήμασταν στο πρώτο και μοναδικό όροφο, τότε, στη Χρήστου Λαδά 3: Γ. Σαββίδης, Σπύρος Μελάς, Κ. Σταματίου, Β. Βαρίκας, Δ. Ψαθάς, Γ. Μανιατάκος, Ν. Μαράκης, Π. Παλαιολόγος, Φ. Δημητριάδης, Κ. Πάρλας, Μαρία Αμαριώτου, Β. Ψυρράκης, Σοφία Σπανούδη, Λ. Καπαραπαναγιώτης και άλλοι, αναχωρητές όλοι τους σήμερα, άφησαν τη δική του ο καθένας σφραγίδα στη δημοσιογραφία του καιρού.
Ο Γ. Σαββίδης στάθηκε “παλληκάρι” στη δίνη σιχαμερών σκοπιμοτήτων - είτε για προσωπική επιβολή και εκμηδένηση των άλλων, είτε για συγκάλυψη ατασθαλιών για τις οποίες υπήρξε πρόσφορο το έδαφος κατά το θάνατο του Δημήτρη Λαμπράκη. Η ίδια δίνη παρέσυρε πολλούς αθώους που έπεσαν θύματα εξευτελισμών και ταπεινώσεων!!
Και μετά την αποστρατεία μας η επαφή μου με το Γ. Σαββίδη παρέμεινε στενή. Σαν καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, πρώτα και αργότερα στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ - Μασσαχουσέτης της Αμερικής αλληλογραφούσαμε. Μου υπενθύμιζε πάντοτε νοσταλγικά τα “χρόνια της αθωότητας” τις μέρες δηλαδή της συνεργασίας μας στο Βήμα.
Αισθητή σήμερα η απουσία του στα γράμματα μας. Ενα κενό που αναπληρώνουν καθημερινά η αφοσιωμένη σύζυγός του κ. Λένα και οι γιοι τους Δημήτρης και Μανώλης με τη συνεχή αναβίωση των έργων του συζύγου και πατέρα τους, δια μέσου των επανεκδόσεων των πονημάτων του.
Πλήθος τα γραπτά του που θα μας τον θυμίζουν πάντοτε. Ο Αρχιεπίσκοπος Αυστραλίας κ. Στυλιανός περιγράφει κάπου τον προσωπικό του φίλο Γ. Σαββίδη σαν “μελετητή περιωπής και γοητευτικό δάσκαλο”. Ηταν μέλος της Ακαδημίας της Βαρκελώνης και αντεπιστέλλον μέλος του Σικελιανού Ινστιτούτου Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών. Στην Αγία Νάπα της Κύπρου, στην κεντρική πλατεία της πόλης, δόθηκε το όνομα του Γ. Σαββίδη για την όλη προσφορά του στο νησί.
Με τα τρία διαδοχικά “by pass”, αντιμετώπιζε στωικά τον επικέιμενο θάνατό του. Σε ηλικία 66 ετών, επιστρέφοντας από την Λευκάδα (11/6/95) όπου είχε ανακυρυχτεί επίτιμος δημότης του νησιού, άφησε την τελευταία του πνοή στο Λόγγο του Αιγίου. Οπως είχε ζητήσει ο ίδιος, η κηδεία του ήταν πολύ απλή και χωρίς επικήδειους λόγους.
Απόψε 17 χρόνια από την αποδημία του - η σκιά του δεσπόζει στο χώρο μας αυτό, με τη “μνήμη αγαθή” που αφηκε σε όλους μας η προσωπικότητα και το έργο του.
