Με το βλέμμα στραμμένο σε εναλλακτικές καλλιέργειες είναι αρκετοί πρωτοπόροι παραγωγοί του νομού Ηρακλείου που θέλουν πράγματι να καλλιεργούν τη γη τους έχοντας ένα αξιοπρεπές εισόδημα.
Δεν αρκούν τα αμπέλια, οι ελιές και τα κηπευτικά. Στην κρητική γη, σύμφωνα με πολλούς παραγωγούς, χρειάζεται να «επιστρέψουν» παλιές παραδοσιακές καλλιέργειες, που έχουν εγκαταλειφθεί όπως οι φραγκοσυκιές, οι αμυγδαλιές, οι δεσπολιές, οι βερυκοκιές και τόσες άλλες.
Παράλληλα όμως σύμφωνα με τους επιστήμονες, είναι δυνατόν να αναπτυχθούν και νέες καλλιέργειες τροπικών και υποτροπικών φυτών, αφού οι εδαφοκλιματικές συνθήκες τις ευνοούν όπως το αβοκάντο, το λίτσι, ο λωτός. Και στο ΤΕΙ Κρήτης υπάρχει η τεχνογνωσία, αρκεί να βρεθούν οι κατάλληλοι δίαυλοι μεταφοράς της γνώσης στο χωράφι…
Η μελέτη για την αμπελουργία
Όπως είναι γνωστό, η πειραματική καλλιέργεια των τροπικών και υποτροπικών οπωροφόρων δένδρων ξεκίνησε στη χώρα μας στις αρχές του 1970 από το Ινστιτούτο Ελιάς και Υποτροπικών Φυτών Χανίων. Σήμερα η καλλιέργεια αυτών των οπωροφόρων δέντρων διδάσκεται στο τμήμα Φυτικής Παραγωγής της Σχολής Τεχνολογίας Γεωπονίας του ΤΕΙ Κρήτης.
«Στο πρόγραμμα εκπαίδευσης του ΤΕΙ Κρήτης έχει δοθεί ιδιαίτερη έμφαση τόσο στη θεωρητική όσο και στην πρακτική εκπαίδευση των φοιτητών για είδη εναλλακτικών καλλιεργειών τροπικών και υποτροπικών οπωροφόρων δένδρων, τονίζει ο καθηγητής Δενδροκομίας του ΤΕΙ Κρήτης δρ Σπύρος Λιονάκης. Τα δένδρα αυτά, λέει, καλλιεργούνται στο αγρόκτημα του ΤΕΙ Κρήτης στο Ηράκλειο και χρησιμοποιούνται από τους φοιτητές για την πραγματοποίηση των πρακτικών εκπαιδευτικών ασκήσεων του μαθήματος καθώς επίσης και για την διενέργεια έρευνας στα πλαίσια των πτυχιακών εργασιών τους.
Οι υπάρχουσες στο Αγρόκτημα του ΤΕΙ Κρήτης φυτείες τροπικών και υποτροπικών οπωροφόρων δένδρων, εκτός από τον ρόλο τους για εκπαιδευτικούς σκοπούς παράλληλα έχουν και τον ρόλο πιλοτικών πειραματικών φυτειών από τις οποίες θα εξαχθούν πολύτιμα συμπεράσματα για την εμπορική καλλιέργεια τους» επισημαίνει ο κ. Λιονάκης.
Πώς η γνώση θα φθάσει στους παραγωγούς;
Οι παραγωγοί που θέλουν να εξασφαλίσουν ένα αξιοπρεπές εισόδημα ενόψει μάλιστα και της περικοπής των επιδοτήσεων «διψούν» να μάθουν. Το ΤΕΙ έχει την τεχνογνωσία. Πώς όμως αυτή η γνώση θα εφαρμοστεί από τους ίδιους τους παραγωγούς σε περισσότερες περιοχές της Κρήτης. (Ήδη έχουν αναπτυχθεί επιτυχώς κάποιες φυτείες κυρίως στη δυτική Κρήτη)
Αυτό είναι ένα ερώτημα το οποίο προς το παρόν δεν έχει απαντηθεί, όχι μόνο στην Κρήτη αλλά και ολόκληρη την Ελλάδα…
Πρακτικά λοιπόν με τους νέους «Καλλικρατικούς» δήμους είναι δυνατόν να αξιοποιηθεί σε αυτήν την κατεύθυνση, σύμφωνα με αρκετούς αγρότες, το γεωτεχνικό δυναμικό. Όλοι οι δήμοι απασχολούν γεωπόνους, οι περισσότεροι εκ των οποίων σήμερα δεν ασχολούνται με την επιστήμη τους.
Οι νέοι δήμοι λοιπόν θα μπορούσαν να τους αξιοποιήσουν σωστά και το ΤΕΙ να τους μετεκπαιδεύσει σε θέματα εναλλακτικών καλλιεργειών για να βρίσκονται, πράγματι, δίπλα στους αγρότες.
Χρειάζεται ψάξιμο
Προς το παρόν δεν υπάρχει πιστοποιημένο φυτωριακό υλικό. Κατά συνέπεια οι αγρότες που θα ασχοληθούν θα πρέπει να έχουν στο νου τους να μην περιοριστούν στις συμβουλές ενός γεωπονικού καταστήματος, αλλά να κάνουν έρευνα αγοράς. Κι αυτό, μέχρι να βρεθεί ο φορέας που θα αναπτύξει φυτώρια στην Κρήτη.
Επιπλέον όμως, χρειάζεται να γίνουν και πειραματικές φυτείες σε διάφορες περιοχές. Και φαίνεται να υπάρχει ενδιαφέρον. Για παράδειγμα ο πολιτιστικός σύλλογος Ινίου – Μοναστηρακίου έχει δείξει ενδιαφέρον για την ενοικίαση γης όπου θα καλλιεργηθούν φυτά για να διαπιστωθεί πλέον πρακτικά αν ορισμένες καλλιέργειες «κάνουν» στην περιοχή του. Δήμοι, συνεταιρισμοί και ενδιαφερόμενοι φορείς μπορούν να κινηθούν στην ίδια κατεύθυνση.
Οι καλλιέργειες δεν φαίνεται να είναι δαπανηρές αφού δεν χρειάζονται προς το παρόν, σύμφωνα με τους επιστήμονες, σημαντικά έξοδα για την αντιμετώπιση εχθρών και ασθενειών (λίγοι ψεκασμοί).
Και οι ανάγκες σε νερό είναι δυνατόν να ελεγχθούν βάσει των συμβουλών αρμοδίων γεωπόνων όπως με τη στάγδην άρδευση σε συγκεκριμένα σημεία της καλλιέργειας.
