Πώς θα σας φαινόταν η δημιουργία αεροδρομίου.... στην Κνωσό,το Γάζι, την Αγία Μαρίνα Τσαλικάκι, την Αμνισσό ή... τη βάση των Γουρνών;
Κι όμως αυτές, μεταξύ πολλών άλλων αντίστοιχης... αεροπορικής εγκυρότητας είναι οι περιοχές που διερευνήθηκαν από την Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας και την ομάδα εργασίας του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου, προκειμένου να υποδειχθεί ως η κατάλληλη θέση για την ανάπτυξη ενός νέου αεροδρομίου στο Καστέλι!
Σχεδόν το σύνολο των θέσεων για τις οποίες έγινε η σχετική διερεύνηση είναι εκ των προτέρων ακατάλληλες για την ανάπτυξη ενός αεροδρομίου, είτε λόγω αρχαιολογίας, είτε λόγω απόστασης από κάποιο κεντρικό δρόμο ή από το Ηράκλειο.
Κι έτσι, από αυτή τη σύγκριση των ακαταλλήλων θέσεων με το Καστέλι, προφανώς χωρίς δεύτερη σκέψη, προκύπτει Καστέλι... Αφού, καθώς αποδεικνύεται, τελικά, από τη μελέτη θα έπρεπε οπωσδήποτε να προκύψει ένα νέο αεροδρόμιο!
Πάντως , σύμφωνα πάντα με τα στοιχεία της μελέτης, το σύνολο των οποίων είναι στη διάθεση της «Π», δεν προκύπτει σε καμιά περίπτωση πόρισμα για αυτόνομη λειτουργία αεροδρομίου στο Καστέλι. Η ομάδα εργασίας της ΥΠΑ και του ΕΜΠ προτείνει λειτουργία συμπληρωματικού αεροδρομίου στην περιοχή, το οποίο θα μπορεί να απορροφήσει όποια κίνηση δεν θα μπορεί το αεροδρόμιο «Νίκος Καζαντζάκης». Δηλαδή τις μετακινήσεις των επιβατών (αφίξεις και αναχωρήσεις) που μετά το 2010 θα υπερβαίνουν τα 8 εκατομμύρια.
Το προτεινόμενο αεροδρόμιο χαρακτηρίζεται από τους ίδιους τους μελετητές ως συμπληρωματικό, το οποίο θα ενισχύει τη λειτουργία του αεροδρομίου «Καζαντζάκης», όταν η κίνηση σε αυτό θα ξεπεράσει τα 8 εκατομμύρια αφίξεις και αναχωρήσεις (προβλέπεται να συμβεί μετά το 2010). Σε κάθε περίπτωση, ο χρόνος για τη λειτουργία δεν θα είναι μικρότερος των 10-12 χρόνων, από τη στιγμή που το έργο θα ξεκινήσει.
Στη σύγκριση αυτή των θέσεων δεν τέθηκε, πάντως το υφιστάμενο, επίσης στρατιωτικό, αεροδρόμιο του Τυμπακίου.
ΟΙ ΘΕΣΕΙΣ
Οι θέσεις που διερευνήθηκαν για τη δημιουργία νέου αεροδρομίου είναι οι εξής:
-Γάζι.
-Αγία Μαρίνα Τσαλικάκι.
-Κνωσός.
-Αμνισσός.
-Γούρνες.
Όλες τους απορρίφθηκαν εξ αρχής, καθώς οι αρμόδιες υπηρεσίες απάντησαν στη σχετική αλληλογραφία ότι υπάρχουν αρχαιότητες, ενώ οι 4 πρώτες γειτνιάζουν με την πόλη του Ηρακλείου, αλλά και το αεροδρόμιο, από το οποίο απέχουν μόλις μερικά χιλιόμετρα η κάθε μία.
Λόγω της ύπαρξης αρχαιοτήτων απορρίφθηκαν ακόμη θέσεις που εξετάστηκαν στον... Κομμό, τις Μοίρες και τη Γόρτυνα.
Εξετάστηκε ακόμη η περίπτωση δημιουργίας στο Οροπέδιο Λασιθίου (!) και σε μερικές ακόμη θέσεις του νομού Λασιθίου.
Ενώ για τις υπόλοιπες περιοχές που εξετάστηκαν στο νομό Ηρακλείου, το πόρισμα της μελέτης αναφέρει:
Περιοχή δυτικά του οικισμού Σκοτεινού (Κακόν Ορος)
Η περιοχή βρίσκεται στα δυτικά του οικισμού Σκοτεινού, στα βοτιοδυτικά του χωριού Γουβών, στα βορειοδυτικά του οικισμού Βόρος και στα ανατολικά του οικισμού της Ανώπολης. Είναι οροπέδιο με υψόμετρο 230-255 μέτρα και έχει έκταση περίπου 5 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Στα νότια υπάρχει το ύψωμα Σωρός Παντελή ή Βίγλα που βρίσκεται σε υψόμετρο 479 μέτρων σε απόσταση από το νοτιότερο άκρο του περίπου 2,5 χλμ.
Θεωρείται αρκετά καλή για κατασκευή νέου διαδρόμου, από άποψη όγκου χωματισμών καθώς και ένα μέρος των επιφανειών καλύπτεται από θάλασσα, αλλά έχει το σημαντικό μειονέκτημα ότι η θέση αυτή είναι σχεδόν κάθετη ως προς τη διεύθυνση των ανέμων. Από άποψη ανέμων η συγκεκριμένη περιοχή κοντά στο Κακόν Όρος δεν θεωρείται κατάλληλη για θέση συμπληρωματικού αεροδρομίου.
Περιοχή νότιο νοτιοανατολικά του οικισμού Μοχού
Η περιοχή βρίσκεται νότιο νοτιοανατολικά του Μοχού και Βόρεια των Γωνιών και σε υψόμετρο περίπου 400 μέτρων. Βορειοδυτικά και σε απόσταση 4 χιλιομέτρων από το Μοχό υπάρχει το ύψωμα του Σφακοκέφαλου με υψόμετρο 580 μέτρων. Οι πλησιέστεροι οικισμοί είναι Βόρειο Βορειοανατολικά ο Μοχός, νότιο νοτιοανατολικά οι Γωνιές και το Αβδού, Νοτιοανατολικά το Σφενδύλι ενώ στα Ανατολικά της περιοχής βρίσκεται το χωριό Ποταμιές.
Για τη θέση αυτή έγινε επεξεργασία για τη θέση του διαδρόμου με μέσο υψόμετρο 392 μέτρα. Ένα μέρος των επιφανειών της εκτείνεται στη θάλασσα, ενώ για τις κωλουροκωνικές και τις επιφάνειες προσγείωσης και απογείωσης οι όγκοι των χωματισμών είναι της τάξης του 7 δις m3 οι οποίοι θεωρούνται αρκετοί, με αποτέλεσμα η θέση αυτή να μην είναι κατάλληλη για κατασκευή νέου διαδρόμου.
Περιοχή νότια από το Ασήμι
Η περιοχή βρίσκεται νότια του οικισμού Ασημίου (με 1.104 κατοίκους), βόρεια των Στερνών και της Αγίας Φωτιάς (με 419 κατοίκους) και δυτικά του οικισμού Διονύσιο.
Γεωλογικά οι σχηματισμοί της περιοχής αυτής χαρακτηρίζονται Νεογενή. Νότια και παράλληλα με την περιοχή περνάει η κύρια ρηγματογενής ζώνη των Αστερουσίων. Στα δυτικά της περιοχής βρίσκεται η κοιλάδα του Γεροπόταμου και στα ανατολικά είναι οι αρχές του Αναποδάρη. Από το 1900-1981 παρατηρήθηκε μέγιστος σεισμός 6-7 Richter ενώ, από 1981-2081 αναμένεται σεισμός 6,4 Richter με πιθανότητα 70% να συμβεί.
Περιοχή βόρεια από τον Πύργο
Η υπό εξέταση περιοχή βρίσκεται βόρεια του χωριού Πύργος με υψόμετρο 280 μέτρα και 1.080 κατοίκους. Στα νοτιοδυτικά της περιοχής βρίσκεται ο οικισμός Χάρακας και στα βόρεια τα Προτόρια.
Και οι δύο θέσεις στον Πύργο απορρίπτονται λόγω απόστασης από το Ηράκλειο.
Περιοχή βόρεια από τα Άνω Καστελλιανά
Η υπόψη περιοχή βρίσκεται στα βόρεια του οικισμού Άνω Καστελλιανά με υψόμετρο 250 μέτρα. Στα ανατολικά βρίσκεται η Πρίανσος ενώ στα βόρεια τα Καλύβια
Κι αυτή η θέση απορρίπτεται λόγω μεγάλης απόστασης από το Ηράκλειο.
Περιοχή δυτικά του Σκινιά
Η ευρύτερη περιοχή είναι κοιλάδα παραπόταμου του Αναποδάρη και βρίσκεται δυτικά του χωριού Σκινιά ενώ, στα νότια βρίσκεται το Δεμάτι και στα δυτικά η αρχαία πόλη Πρίανσος.
Για τη θέση αυτή έγινε επεξεργασία για τη θέση του διαδρόμου με μέσο υψόμετρο 218 μέτρα. Η θέση αυτή δεν θεωρείται κατάλληλη για κατασκευή νέου αεροδρομίου καθώς οι όγκοι χωματισμών είναι αρκετοί, περίπου 2 δις m3.
Περιοχή νοτιοδυτικά του οικισμού Καραβάδω
Η περιοχή βρίσκεται στα νοτιοδυτικά του οικισμού Καραβάδω, στα νοτιοδυτικά οι Βακιώτες και στα νότια η Λαγούτα.
Για τη θέση αυτή έγινε επεξεργασία για τη θέση του διαδρόμου με μέσο υψόμετρο 135 μέτρα. Η θέση αυτή δεν θεωρείται κατάλληλη για κατασκευή νέου διαδρόμου. Οι όγκοι των χωματισμών για τις κωλουροκωνικές και τις επιφάνειες απογείωσης και προσγείωσης είναι της τάξης του 6 δις m3.
Περιοχή νότια του οικισμού Κασάνων
Η περιοχή είναι κοιλάδα παραποτάμου του Αναποδάρη και βρίσκεται νότια του οικισμού Κασάνων και Βόρεια του οικισμού Μαχαιρά ενώ, το ΝΔ άκρο του προσδιορίζεται από τον οικισμό Μοναστηράκι.
Για τη θέση αυτή έγινε επεξεργασία για τη θέση του διαδρόμου με μέσο υψόμετρο 260 μέτρα. Δεν θεωρείται θέση κατάλληλη για κατασκευή νέου διαδρόμου όπως προκύπτει και από τα αποτελέσματα που παρουσιάζονται στο παράρτημα Δ καθώς οι όγκοι των χωματισμών για τις επιφάνειες απογείωσης - προσγείωσης και των κωλουροκωνικών επιφανειών είναι 4 δις m3.
Περιοχή Κάμπος Νιπηδιτού
Η περιοχή βρίσκεται νότια του οικισμού Νιπηδιτού με υψόμετρο 400 μέτρα, Βορειοδυτικά του οικισμού της Παναγιάς. Στα Βορειοδυτικά βρίσκεται η Αυλή.
Για τη θέση αυτή έγινε επεξεργασία για τη θέση του διαδρόμου με μέσο υψόμετρο 350 μέτρα. Η θέση αυτή δεν είναι κατάλληλη για νέο διάδρομο. Τα αποτελέσματα που παρουσιάζονται στο παράρτημα Δ δείχνουν όγκο χωματισμών για τις κωλουροκωνικές και τις επιφάνειες προσγείωσης και απογείωσης 600 εκατ. m3.
Περιοχή βόρεια του οικισμού Ρουσοχώρια
Η περιοχή βρίσκεται βόρεια του οικισμού Ρουσοχώρια και δυτικά του Νιπηδητού. Στα ανατολικά της περνάει παραπόταμος του Αναποδάρη.
Το βόρειο κομμάτι της περιοχής χαρακτηρίζεται από αλουβιακές αποθέσεις (κροκαλοπαγή, λατυποπαγή, ασβεστόλιθος), ενώ στα νότια κυριαρχεί ο σχηματισμός του Αμπελούζου δηλαδή ακανόνιστες εναλλαγές από θαλάσσια υφάλμυροι και ποτάμια κροκαλοπαγή, άμμοι, άργιλοι, μάργες. Διαπερνάται στα νότια από μια ρεματιά. Βρίσκεται πάνω στη ρηγματογενή ζώνη Καστελίου η οποία έχει διεύθυνση Βορρά-Νότου. Από το 1900-1981 παρατηρήθηκε μέγιστος σεισμός 6-7 Richter ενώ από 1981-2081 αναμένεται σεισμός 6,6 Richter με πιθανότητα 70% να συμβεί.
Περιοχή νότιο νοτιοδυτικά του οικισμού Καστελίου
Η περιοχή είναι κομμάτι του Ξηρόκαμπου και ουσιαστικά η συνέχεια του στρατιωτικού αεροδρομίου του Καστελίου. Γύρω από την περιοχή είναι οι οικισμοί: Ανατολικά η Αγία Παρασκευή, νοτιοδυτικά τα Ρουσοχώρια, δυτικά το Θραψανό και βόρεια ο Ευαγγελισμός.
Η περιοχή χαρακτηρίζεται από αλουβιακές αποθέσεις, χαλαρά αργιλοαμμώδη υλικά ερυθρογενή με κροκάλες και λατύπες σε μικρές εσωτερικές λεκάνες και υλικά ελουβιακού μανδύα. Βρίσκεται πάνω στη ριγματογενή ζώνη Καστελίου η οποία έχει διεύθυνση Βορρά-Νότου. Από το 1900-1981 παρατηρήθηκε μέγιστος σεισμός 6-7 Richter ενώ από 1981-2081 αναμένεται σεισμός 6,6 Richter με πιθανότητα 70% να συμβεί.
Περιοχή αεροδρομίου Καστελίου
Η περιοχή του αεροδρομίου του Καστελίου βρίσκεται νοτιοδυτικά του δήμου Καστελίου ενώ στο βορειοδυτικό άκρο της βρίσκεται το χωριό Αρχάγγελος με 433 κατοίκους και στα νοτιοδυτικά ο Ευαγγελισμός με 365 κατοίκους. Η περιοχή του αεροδρομίου του Καστελίου βρίσκεται στην πεδιάδα του Ξηρόκαμπου σε υψόμετρο 330 m.
Για τη θέση αυτή έγινε επεξεργασία για τη θέση του διαδρόμου με μέσο υψόμετρο 330 μέτρα δεν θεωρείται κατάλληλη για κατασκευή νέου διαδρόμου. Οι όγκοι των χωματισμών, όπως φαίνονται και από τα αποτελέσματα του παραρτήματος Δ είναι 9 δις m3.
ΤΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
Τα συμπεράσματα από τη διερεύνηση των θέσεων ανάπτυξης συμπληρωματικού αεροδρομίου συνοψίζονται στις σχετικές παρατηρήσεις, όπως αναφέρουν οι μελετητές:
i. Η χρήση του υφιστάμενου αεροδρομίου στο Καστέλι εξετάστηκε από αρμόδια επιτροπή της ΥΠΑ, τις εργασίες της οποίας παρακολούθησαν και ερευνητές του ΕΜΠ. Τα βασικά προβλήματα της χρήσης του αεροδρομίου αυτού σχετίζονται με τις μεγάλες απαιτήσεις σε χωματουργικά έργα για την εξασφάλιση κριτηρίων καθαρότητας, αλλά και με την μειωμένη χωρητικότητά του λόγω εμπλοκής των διαδικασιών της εναέριας κυκλοφορίας με αυτές του αεροδρομίου του Ηρακλείου.
ii. Από τη διερεύνηση, με ψηφιακό μοντέλο εδάφους της περιοχής του Καστελίου, προέκυψε ότι η θέση που παρουσιάζεται στο Χάρτη Δ.2.Α στην περιοχή Ρουσοχώρια, προσφέρεται από άποψη χωματουργικών, έχει όμως το σημαντικό μειονέκτημα ότι για την κατασκευή του διαδρόμου απαιτείται να μετατοπιστεί ο υπάρχων οικισμός.
iii. Οι θέσεις 1,2,3 και 4 (Γάζι, Αγ. Μαρίνα, Κνωσσός και Αμνισσός) δεν είναι κατάλληλες λόγω ύπαρξης αρχαιοτήτων και υψηλού κόστους γης. Επιπλέον, οι θέσεις 2, 3 και 4 γειτνιάζουν με την πόλη του Ηρακλείου.
iv. Η θέση 6 στον Σκοτεινό, (Κακόν Όρος) έχει αυξημένο κόστος χωματουργικών και λόγω παρακείμενων ορεινών όγκων επιτρέπει την ανάπτυξη του διαδρόμου μόνο σε κατεύθυνση κάθετη ως προς τους συχνότερα πνέοντες ανέμους. Πρόσθετο μειονέκτημα αποτελεί η διέλευση αεροσκαφών από τις τουριστικές περιοχές στον Λιμένα Χερσονήσου.
v. Οι θέσεις 9 έως και 15 κρίνονται ιδιαίτερα απομακρυσμένες από την πόλη του Ηρακλείου ενώ σε ορισμένες από αυτές υπάρχουν περιορισμοί λόγω ύπαρξης αρχαιοτήτων.
vi. Περισσότερο κατάλληλες εμφανίζονται οι θέσεις στην περιοχή του Καστελλίου – Αρκαλοχωρίου λόγω δύο βασικών χαρακτηριστικών:
• Η ύπαρξη στρατιωτικού αεροδρομίου στο Καστέλι.
• Η προβλεπόμενη δημιουργία οδικού δικτύου σύνδεσης με Ηράκλειο και σύνδεσης με Χερσόνησο-Μάλια θα εξασφαλίσει την οδική πρόσβαση τόσο από και προς την πόλη του Ηρακλείου, όσο και από και προς τις περιοχές Χερσόνησο-Μάλια (και εν συνεχεία προς Αγ.Νικόλαο), όπου κατευθύνεται το μεγαλύτερο ποσοστό των τουριστών.
