Oι λιμνοδεξαμενές που δημιουργούνται σε διάφορες περιοχές της Kρήτης, έρχονται να υποκαταστήσουν το σπουδαίο οικολογικό ρόλο των υγροβιοτόπων που καταστρέφονται λόγω ανθρωπογενών δραστηριοτήτων.

Σ’ αυτές βρίσκουν πιά καταφύγιο πολλά ζώα και πουλιά που αλλιώς θα είχαν εξαφανιστεί.

Όπως ανέφερε ο ορνιθολόγος ερευνητής του Mουσείου Φυσικής Iστορίας Mιχάλης Δρετάκης, σε εκδήλωση που οργάνωσε χθες η ομάδα εθελοντών του δήμου Hρακλείου, τα τελευταία 30 χρόνια, η εντατικοποίηση των γεωργικών εκμεταλλεύσεων και η ανάπτυξη του παράκτιου τουρισμού, έχουν οδηγήσει σε αύξηση την εκμετάλλευσης των υδατικών πόρων , οδηγώντας στην απώλεια του 60% της έκτασης των φυσικών υγροτόπων και στη σοβαρή υποβάθμιση όσων απέμειναν.

H απώλεια και η υποβάθμιση των υγροτόπων επηρεάζει το φυσικό περιβάλλον πολύ ευρύτερων περιοχών, λόγω της οικολογικής αλληλεπίδρασης μεταξύ των χερσαίων και των υδάτινων οικοσυστημάτων.

Μιά άλλη σημαντική επίπτωση της υποβάθμισης των υγροτόπων στην Κρήτη, σχετίζεται με τα ενδιαιτήματα των μεταναστευτικών υδρόβιων πουλιών, που χρησιμοποιούν τους υγροτόπους του νησιού ως πρώτη στάση στην πορεία τους από την Αφρική προς την Ευρώπη. Τουλάχιστον 42 είδη που περιλαμβάνονται στο Παράρτημα Ι της Κοινοτικής Οδηγίας 79/409 (σπάνια και αυστηρώς προστατευόμενα είδη), τεκμηριωμένα χρησιμοποιούν τακτικά τους υγροτόπους της Κρήτης ως μεταναστευτικό σταθμό στο ταξίδι τους.Οι επιπτώσεις από την απώλεια των υγροτόπων της Κρήτης, εξαπλώνονται έτσι σε πολύ ευρύτερη έκταση, επηρεάζοντας ένα σημαντικό ποσοστό των πληθυσμών υδρόβιων πτηνών της Ανατολικής Ευρώπης, που χρησιμοποιούν την Κρήτη κατά το ταξίδι τους προς τις περιοχές αναπαραγωγής και διαχείμασης.

Κατά τη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας, οι αυξανόμενες απαιτήσεις σε νερό για ύδρευση και άρδευση, καθώς και για την κάλυψη των αναγκών του τουριστικού τομέα, έχουν επιβάλλει τη δημιουργία σημαντικού αριθμού μεσαίου και μικρού μεγέθους φραγμολιμνών και λιμνοδεξαμενών, που χρησιμοποιούνται προς το παρόν αποκλειστικά για άρδευση ή προμήθεια πόσιμου ύδατος. Η πρακτική δημιουργίας τεχνητών υδατοσυλλογών εξαπλώνεται στην Ελλάδα, καθώς και σε άλλες Μεσογειακές χώρες εξαιτίας των αναμενόμενων σοβαρών ελλειμμάτων νερού κατά τις επόμενες δεκαετίες.

Περισσότερες από 200 φραγμολίμνες και λιμνοδεξαμενές έχουν κατασκευαστεί ή βρίσκονται στη φάση σχεδιασμού στην Ελλάδα, 10% από τις οποίες στο νησί της Κρήτης. Για σύγκριση, σύμφωνα με την πρόσφατη απογραφή των ελληνικών υγροτόπων, σε ολόκληρη την ελληνική επικράτεια έχουν καταγραφεί 400 υγρότοποι. Αν και αυτές οι φραγμολίμνες και ακόμη λιγότερο οι λιμνοδεξαμενές αποτελούν ένα σχετικά μικρό τμήμα της συνολικής έκτασης των υγροτόπων της Ελλάδας, η αριθμητική αφθονία τους μπορεί να παίξει ένα σημαντικό ρόλο στο να μειώσει την απομόνωση μεταξύ του δικτύου των υγροτοπικών ενδιαιτημάτων και στο να προσφέρει κατάλληλες θέσεις - σταθμούς για τη μετανάστευση των υδρόβιων πουλιών. Ειδικά για σχετικά άνυδρες περιοχές όπως η Κρήτη και τα νησιά του Αιγαίου, η πρακτική της δημιουργίας τεχνητών υδατοσυλλογών, εάν σχεδιαστεί ώστε να διασφαλίζει και την επιτέλεση σειράς υγροτοπικών λειτουργιών, αποτελεί μια μοναδική ευκαιρία αντιστροφής των αρνητικών επιπτώσεων από την ιστορική απώλεια και υποβάθμιση των υγροτοπικών εκτάσεων, επαυξάνοντας έτσι το δυναμικό στήριξης της βιοποικιλότητας των συγκεκριμένων περιοχών και αποκαθιστώντας την ποικιλότητα ενδιαιτημάτων και τοπίου ευρύτερων περιοχών.