Στις πρώτες θέσεις της ευρωπαϊκής κατάταξης με τα καθαρά προϊόντα
η Ελλάδα.
Πρέπει όμως να βελτιώσουμε την εμπορική διαδικασία, τονίζει στην “Π” ο εκπρόσωπος του συνδέσμου ελληνικών επιχειρήσεων εξαγωγής και διακίνησης φρούτων και λαχανικών
Στην πρώτη τετράδα των χωρών της Ευρώπης με τα πιο «καθαρά», από άποψη χημικών ουσιών, φρούτα και λαχανικά συγκαταλέγεται η χώρα μας. Η παραγωγή και το εμπόριο όμως των ελληνικών νωπών προϊόντων «πάσχουν» από έλλειψη προγραμματισμού και από την ύπαρξη αντικινήτρων που εύκολα «φεύγουν από τη μέση» αν ληφθούν γενναίες αποφάσεις, όπως επισημαίνει σήμερα μιλώντας στην «Π» ο ειδικός σύμβουλος και εκπρόσωπος του Συνδέσμου Ελληνικών Επιχειρήσεων Εξαγωγής, Διακίνησης Φρούτων - Λαχανικών και Χυμών INCOFRUIT – HELLAS Γιώργος Πολυχρονάκης.
Ενόψει της έναρξης της παραγωγικής – εμπορικής περιόδου του επιτραπέζιου σταφυλιού, ο κ. Πολυχρονάκης μιλά αναλυτικά για τις προοπτικές του προϊόντος και τονίζει ότι ο μεγαλύτερος ανταγωνιστής θα είναι η Καλιφόρνια κυρίως λόγω ισοτιμίας ευρώ – δολαρίου.
Υπολείμματα φυτοφαρμάκων
Η χώρα μας σε ευρωπαϊκό επίπεδο έχει «καλό όνομα» από άποψη υπολειμμάτων φυτοφαρμάκων στα διακινούμενα προϊόντα μας, σύμφωνα με τον κ. Πολυχρονάκη. Από ελέγχους που γίνονται στα κράτη μέλη, η Ελλάδα είναι μια από τις καλύτερες χώρες της ΕΕ (3η ή 4η ) από άποψη ανίχνευσης υπολειμμάτων στα προϊόντα μας.
Η περαιτέρω βελτίωση της θέσης της χώρας μας είναι «στο χέρι» των παραγωγών και των εμπόρων , όπως ο ίδιος υπογραμμίζει.
Τα ελληνικά προϊόντα χάνουν την ανταγωνιστικότητα τους
Με βάση τις υφιστάμενες δομές και διαδικασίες τα ελληνικά οπωροκηπευτικά χάνουν χρόνο με χρόνο την ανταγωνιστικότητά τους, κυρίως έναντι προϊόντων τρίτων χωρών χαμηλού κόστους εργασίας και μεγάλου μεγέθους καλλιεργειών, τονίζει ο κ. Πολυχρονάκης. Η επιδείνωση αυτή, λέει, συνεχίζεται και οφείλεται σε αυξήσεις κόστους αλλά και σε αντικίνητρα .Δηλαδή ,σε συνδυασμό με το βασικό μειονέκτημα του μικρού κλήρου που δεν επιτρέπει την εφαρμογή πλέον συγχρόνων καλλιεργητικών μεθόδων, υπάρχει επιδείνωση του εξαγωγικού κόστους, λόγω αύξησης της τιμής των φυτοφαρμάκων, των λιπασμάτων, της πιστοποίησης και των καυσίμων που αφορούν την παραγωγή. Επίσης αυξάνεται το ήδη υψηλό μεταφορικό κόστος μέχρι τις καταναλωτικές αγορές λόγω της ανόδου της τιμής των καυσίμων. Αυξάνεται το κόστος των δανειοδοτήσεων, ενώ είναι ανοδική η πορεία της ισοτιμίας του ευρώ έναντι του δολαρίου.
Παράλληλα, οι εξαγωγείς έρχονται αντιμέτωποι και με άλλους παράγοντες που δημιουργούν αντικίνητρα:
- Γραφειοκρατικές διαδικασίες και οι επιβαρύνσεις για φυτο-υγειονομικούς ελέγχους (γεωπονόσημο)
- Υψηλά ασφάλιστρα κάλυψης των εξαγωγικών πιστώσεων
- Έλλειψη επαρκούς εξυπηρέτησης στα λιμάνια ιδιαίτερα την τουριστική περίοδο
- Ανεπαρκής υποδομή των λιμενικών εγκαταστάσεων και της Κρήτης .
- Μη ορθολογική διαχείριση των καρτών διέλευσης από τις διάφορες χώρες που μεσολαβούν μεταξύ της χώρας μας και των διεθνών καταναλωτικών αγορών και της κατά προτεραιότητα χορήγησής τους για την διακίνηση των φρούτων και λαχανικών
- Διακίνηση- κυκλοφορία μη τυποποιημένων προϊόντων εκ μέρους ασυνειδήτων “εμπόρων οπωροκηπευτικών”
Ειδικότερα για τα επιτραπέζια σταφύλια θα πρέπει να προστεθούν στους αρνητικούς παράγοντες και οι ανώμαλες συνθήκες διαμόρφωσης πολλές φορές των τιμών παραγωγού βάσει υπόπτων φημών μη συμβατών προς τις εκάστοτε κρατούσες στη διεθνή αγορά.
Πως θα γίνει ο εκσυγχρονισμός
Για την αντιμετώπιση των προβλημάτων αυτών χρειάζεται, κατά τον κ. Πολυχρονάκη, η λήψη συγκεκριμένων μέτρων στους τομείς της παραγωγής και του εμπορίου:
- Εφαρμογή μέτρων ελάφρυνσης του κόστους παραγωγής των γεωργών και για την σωστή εφαρμογή της Ορθής Γεωργικής Πρακτικής (GAP) και την μέσω γεωργικών συμβουλών μείωση του κόστους φυτοφαρμάκων και πιστοποίησης
- Πιστοποίηση στον κατά την κρίση τους φερεγγυότερο και πιο αξιόπιστο «έμπορο» με συμμετοχή κατά Ομάδες Παραγωγών ( θα μπορούσε να θεωρηθεί προάγγελος συμβολαιακής γεωργίας)
- Συνεργασία μεταξύ των Ομάδων Παραγωγών
- Εθνική ενίσχυση των παραγωγών για μέτρα προστασίας του περιβάλλοντος
- Ελάφρυνση του κόστους επεξεργασίας-διακίνησης Εξαγωγέων - Εμπόρων
- Καθιέρωση αντικειμενικών κριτηρίων προσδιορισμού της εργατικής επιβάρυνσης κατά την συσκευασία και τυποποίηση με προσδιορισμό τεκμαρτής μίνιμουμ εργοδοτικής εισφοράς προς αποκατάσταση της ισότητας στις συνθήκες διαμόρφωσης του κόστους και την αποφυγή του αθέμιτου ελληνο-ελληνικού ανταγωνισμού Εφαρμογή του Κοινωνικού Κώδικα (περίπτωση αποφυγής καραντίνας)
Δημιουργία εντός της επιχείρησης τους και με την συμβολή των ιδίων των εμπόρων Ομάδων Παραγωγών για την μέσω αυτών προμήθεια προϊόντων πιστοποιημένων κατά Globalgap με ταυτόχρονη συμμετοχή των εμπόρων στη μείωση κόστους των πελατών τους-παραγωγών (προετοιμασία αμφοτεροβαρούς συμβολαιακής γεωργίας) Ο αποκλεισμός των καταστημάτων πωλήσεως φυτοφαρμάκων ως δημιουργών-διαχειριστών Ο.Π τώρα που βάσει του Globalgap απαιτείται να ασκούν εμπόριο φρούτων νομίζω, υπογραμμίζει ο κ. Πολυχρονάκης, ότι είναι η χρυσή ευκαιρία για σύσφιξη των σχέσεων Εμπόρων-Παραγωγών αλλά και ο λόγω αυτής περιορισμός των πιστοποιητικών «μαϊμού»
- Επιδίωξη απόκτησης ιδιότητας εγκεκριμένου εξαγωγέα
- Εγγύηση εκπλήρωσης των υποχρεώσεων των εμπόρων προς τους παραγωγούς
- Τήρηση υποχρεώσεων Μητρώου Εμπόρων Οπωροκηπευτικών
Να ελεγχθεί
η παραγωγή
Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά για κάθε προϊόν που θα πρέπει να έχει έγκαιρα υπόψη του ο καλλιεργητής προκειμένου η παραγωγή του να γνωρίζει καλύτερη τύχη στις αγορές, τις προδιαγραφές δηλαδή των προιόντων , τα προσδιορίζουν τα επιτελεία αγορών των μεγάλων αλυσίδων που ερμηνεύουν τις προτιμήσεις της κατανάλωσης και τα οποία ενημερώνουν τους προμηθευτές τους παραγωγούς και εξαγωγείς. Με βάση τα ανωτέρω και λαμβάνοντας υπόψη την υφιστάμενη κατάσταση της δομής της παραγωγής των προϊόντων που εξάγονται ,προτείνουμε:
- Αμεση εφαρμογή καλλιεργητικών προγραμμάτων με τη δημιουργία ζωνών καλλιέργειας κατά προϊόν και περιφέρεια.
- Ελεγχόμενη (μέσω συστημάτων διαχείρισης) παραγωγή επαρκών ποσοτήτων προϊόντων και ποικιλιών που προτιμώνται και από τους Καταναλωτές των Χωρών της Ε.Ε. Κεντρικής και Δυτ. Ευρώπης και αν είναι δυνατόν εκτός εποχής της τοπικής παραγωγής τους με συγχωνεύσεις ή σύσταση Κοινοπραξιών Εμπόρων ή και παραγωγών
- Συνεχής βελτίωση της ποιότητας και καλλιέργεια νέων προϊόντων ανταποκρινομένων στις επιθυμίες του καταναλωτή π.χ. έγχρωμα λαχανικά, μικρά καρπούζια, σαλάτες έτοιμες, ανάμειξη φρούτων και λαχανικών, διάφορα προϊόντα δάσους κ.α. και
- Επιδίωξη σύναψης μακροχρόνιων συμβάσεων των παραγωγών με τις επιχειρήσεις λιανικού και χονδρικού εμπορίου για την εσωτερική αγορά και με τις επιχειρήσεις εξαγωγής για την διεθνή αγορά (συμβολαιακή γεωργία).
Βαλκάνια: Παραδοσιακή αλλά και αναπτυσσόμενη αγορά
Οι βαλκανικές χώρες όπως και οι χώρες της τέως Σοβιετικής Ενωσης είναι γεωγραφικά η ενδοχώρα και ο ζωτικός χώρος διάθεσης των οπωροκηπευτικών μας, επισημαίνει ο κ. Πολυχρονάκης. Αυτές οι χώρες είναι οι παραδοσιακές χώρες για τις εξαγωγές των προϊόντων μας. Χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή για την διατήρηση των αγορών αυτών με προσεκτική εκ του σύνεγγυς παρακολούθηση των συνεχώς εξελισσόμενων επί τα βελτίω συνθηκών και οικονομικών δεδομένων των αγορών τους, διότι παρατηρούμε ότι τα προγράμματα προώθησης που τελευταία παρουσιάζονται αναφέρονται κυρίως σε «ονειρικές αγορές σε όλα τα σημεία του πλανήτη» .
Βέβαια θα πρέπει να επισημανθεί ότι πλέον τα ελληνικά οπωροκηπευτικά έχουν αξιοσημείωτη διείσδυση και παρουσία στις απαιτητικές αγορές της κεντρικής και δυτικής Ευρώπης, τονίζει ο κ. Πολυχρονάκης. Αυτό σε συνδυασμό με την σκοπούμενη και επιδιωκόμενη ανάπτυξη των πωλήσεων προς τις αναπτυσσόμενες με νέα μορφή αγορών των Βαλκανίων και των χωρών της τέως ΕΣΣΔ, θα δώσει περαιτέρω ώθηση στις δυνατότητες διάθεσης των προϊόντων μας.
Πολύ σημαντικό ρόλο προς την κατεύθυνση αυτή θα παίξει βέβαια η εξέλιξη του διεθνούς οικονομικού κλίματος το οποίο, πέραν των άλλων δυσμενών συνεπειών όπως κοστολογικών επιβαρύνσεων, μειώσεις της αγοραστικής δυνατότητας των καταναλωτών κλπ, προκαλεί μεγάλα προβλήματα στην ανταγωνιστικότητα των προϊόντων μας έναντι των προϊόντων τρίτων χωρών λόγω της μεγάλης ανατίμησης του ευρώ έναντι του δολαρίου που είναι το νόμισμα με το οποίο γίνονται οι συναλλαγές στις εκτός της ΕΕ χώρες.
Ειδικότερα στα κρητικά οπωροκηπευτικά προϊόντα με το στρατηγικό σχέδιο που θα παρουσιασθεί για το Σήμα Φήμης των Κρητικών Οπωροκηπευτικών πιστεύω ότι αν αυτό υλοποιηθεί θα γίνει ένα βήμα προς τα εμπρός.
Επιτραπέζια σταφύλια: Μεγάλος ανταγωνιστής
η Καλιφόρνια
Αναφερόμενος στα επιτραπέζια σταφύλια ο κ. Πολυχρονάκης επισημαίνει ότι η παραγωγή φαίνεται να εξελίσσεται ομαλά, είναι καλής ποιότητας και λίγο πρώιμη για τα άσπερμα. Προβλήματα επάρκειας νερού σημειώνονται στις μεγάλες περιοχές καλλιέργειας επιτραπέζιων σταφυλιών Κρήτης και Κορινθίας.
Όσον αφορά τους ανταγωνιστές μας, τονίζει ο κ. Πολυχρονάκης, η Αίγυπτος που έχει αρχίσει, θα τελειώσει το τελευταίο δεκαήμερο Ιουλίου και η Τουρκία που ακολουθεί θα είναι στο τέλος της συγκομιδής της όταν εμφανισθούμε εμείς. Η Ισπανία και Ιταλία που κι αυτές είναι πρώιμες προβλέπεται να τελειώσουν γύρω στις 15 Αυγούστου.
Η τυχόν πρωιμότητα μας δηλαδή γύρω στις 10 Αυγούστου δεν έχει ιδιαίτερη ευνοϊκή επίπτωση στην απορρόφηση λόγω μικρών ποσοτήτων και οι τιμές είναι άνευ ουσίας στην περίοδο αυτή.
Ο σημαντικότερος ανταγωνιστής μας φαίνεται ότι θα είναι τα σταφύλια Καλιφορνίας λόγω της σχέσης ευρώ δολαρίου αλλά και της αγγλικής λίρας. Το γεγονός αυτό, τονίζει ο κ. Πολυχρονάκης, κρίνουμε ως ιδιαίτερα σημαντικό και νομίζουμε ότι θα αποβεί καθοριστικό για την επιβίωση της καλλιέργειας αυτής εφόσον συνεχίσουν να επικρατούν οι ίδιες συνθήκες διαμόρφωσης των τιμών του προϊόντος.
Αυτό που χρειάζεται είναι οι τιμές να ανταποκρίνονται στη ζήτηση προκειμένου να είμαστε ανταγωνιστικοί έναντι των ομοιοπαραγωγικών χωρών. Οι παραγωγοί και οι εξαγωγείς πρέπει να συνεργάζονται και να έχουν τις τιμές προσαρμοσμένες σε αυτές της διεθνούς αγοράς με σκοπό την ομαλή εξέλιξη στην τροφοδοσία και την παρουσία στα ράφια των αλυσίδων ανελλιπώς. Πρέπει να σταματήσουν οι «τρέλες» που κάθε φορά εκδηλώνονται από κάποιους «εξαγωγείς-εμπόρους» και που εμβολιάζονται με αντίστοιχη αντίληψη και παραγωγοί ,δηλαδή να δίνεται κάποια «ονομαστική τιμή» που είναι μεν δελεαστική ,χωρίς να είναι πάντα βέβαιη η είσπραξη της ,η οποία όμως αναστέλλει την προσφορά από τους παραγωγούς και επιφέρει ζημιές και στους πραγματικούς αξιόπιστους εμπόρους που σε κάποιες περιπτώσεις αναγκάζονται να σταματήσουν. Αυτό δυστυχώς συνέβη και κατά την περυσινή χρονιά και αν συνεχίσει να επαναλαμβάνεται πιστεύουμε ότι θα προκαλέσει τις δυσμενείς επιπτώσεις που αναφέρθηκαν πιο πάνω και λόγω των συνθηκών που επικρατούν στη διεθνή οικονομία.
Η χρονιά φαίνεται ότι θα είναι καλή, και θα πρέπει να είναι καλές και οι προοπτικές συνεργασίας παραγωγών-εξαγωγέων και κυρίως με πιστοποιημένα επιτραπέζια σταφύλια για την διατήρηση της πρωτιάς στις αγορές της Ευρώπης.
Με τον εξοβελισμό των «μαϊμού» πιστοποιητικών και των με βάση αυτά πιστοποιημένων προϊόντων αλλά και των «πιστοποιητικών φορέων» που τα χορηγούν και με την αναβάθμιση της αξιοπιστίας της πιστοποίησης και των πιστοποιημένων προϊόντων θα μπορούμε να αυξήσουμε την παρουσία μας στις απαιτητικές αγορές της Ευρώπης.
