“Νονό”… αναζητά ο δήμος Αρκαλοχωρίου, που προσανατολίζεται στην αλλαγή του ονόματος του, το οποίο σύμφωνα με την δημοτική Αρχή δεν είναι εύηχο και εύληπτο!
Ο σχεδιασμός αυτός έχει ανοίξει μια συγκρουσιακή φιλολογική συζήτηση, που κάποιοι υποστηρίζουν ότι μπορεί να λήξει μόνο μέσα από ένα δημοψήφισμα (!) το οποίο θα οδηγήσει σ’ ένα οριστικό αποτέλεσμα. Το επίμαχο θέμα, μοιράζει σε δύο στρατόπεδα την περιοχή, τα οποία ανταλλάσσουν τα πυρά τους, με άλλοτε ισχυρή επιχειρηματολογία, και άλλoτε με ευφυολογήματα που προκαλούν αβίαστο γέλιο. Σε κάθε περίπτωση όμως η αλλαγή του ονόματος ενός δήμου, είναι μια πολύ σοβαρή υπόθεση, για πολλούς λόγους, οι οποίοι συνδέονται με την ιστορική του ταυτότητα και καθορίζουν και την μελλοντική εξέλιξη του, και ως τέτοιο θα πρέπει να αντιμετωπισθεί. Οι θιασώτες της αλλαγής του ονόματος του δήμου, με επικεφαλής το δήμαρχο Χ.Γιαννόπουλο, υποστηρίζουν “αφενός ότι το “Αρκαλοχώρι” είναι ένα όνομα που δεν είναι ευχάριστο στην ακοή, και αφετέρου δεν είναι εύληπτο, καθώς κάποιος που θα το ακούσει για πρώτη φορά, συνήθως δεν αντιλαμβάνεται εύκολα, την προφορά του “ρ” την οποία συχνά μπερδεύει με το “λ”. Έτσι πολύ συχνά παρατηρείται σε επίσημα έγγραφα υπουργείων ο δήμος να καταγράφεται ως “Αλκαλοχώρι”!”.
Ο δήμαρχος υποστηρίζει ακόμα εκτός των άλλων, ότι η κατάληξη του ονόματος του δήμου, “χώρι” δεν εκφράζει σήμερα τη δυναμική του δήμου, αφού η περιοχή έχει αναπτυχθεί, είναι πρωτεύουσα ενός ισχυρού δήμου, και σαφώς δεν μπορεί να εξομοιώνεται συνειρμικά με ένα χωριό, στην αντίληψη όσων δεν γνωρίζουν την πραγματικότητα της περιοχής. Ο ίδιος εξηγεί ακόμα ότι, η πατρότητα της ιδέας της αλλαγής του ονόματος της περιοχής, δεν ανήκει στον ίδιο, καθώς έχει ξεκινήσει μια μακρά συζήτηση πολλά χρόνια πριν. Ιστορικά πρόσωπα τα οποία συνδέονται με την περιοχή όπως ο στρατηγός των Βαλκανικών πολέμων Αλεξάκης, είχε θέσει το ίδιο ζήτημα, το οποίο σήμερα αποδεικνύεται περισσότερο επίκαιρο από ποτέ. Ο κ.Γιαννόπουλος υποστηρίζει ότι, θα πρέπει να διατηρηθεί το αρχικό τμήμα του ονόματος “Αρκά” και να εμπλουτιστεί με μια άλλη κατάληξη, η οποία αναζητείται από επιτροπή που έχει ήδη σχηματιστεί. Ο δήμαρχος δεν αποδέχεται ότι το πρώτο συνθετικό του ονόματος, του δήμου συνδέεται με την ύπαρξη αρκάλων στην περιοχή, όπως εικάζεται από πολλούς, αφού όπως υποστηρίζει υπάρχει μια επιστημονική τεκμηρίωση που δείχνει ότι προήλθε από την αρχαία Αρκαδία που υπήρχε στην περιοχή. Αν και όπως υπογραμμίζει με έμφαση δεν θα πρέπει να διατηρηθεί ακέραιο το όνομα της Αρκαδίας, διότι υπάρχει και η αντίστοιχη πόλη της Πελοποννήσου και θα δημιουργηθούν συγχύσεις, και αρνητικές παρενέργειες. Σημειώνει ωστόσο ότι, η ιστορική ρίζα του ονόματος θα πρέπει να αξιοποιηθεί, καθώς υπάρχουν αρχαίες επιγραφές της αρχαίας πόλης που έχουν βρεθεί στο Ίνι και αλλού.
“Αρκάδων χώρα”
Ο αρχαιολόγος Αντώνης Βασιλάκης, ο οποίος έχει ασχοληθεί συγκροτημένα με ανασκαφικές εργασίες στην περιοχή όπου έχει εντοπιστεί και μια Πρωτοχριστιανική εκκλησία, έχει δώσει τη δική του ερμηνεία αναφορικά με το πώς προέκυψε το όνομα του Αρκαλοχωρίου. Όπως σημειώνει, η πιθανότερη εκδοχή είναι ότι, ένας καλόγερος, στη διάρκεια μεταγραφής αρχαίων κειμένων, εκ παραδρομής, αντί για “Αρκάδων χώρα”, σημείωσε “Αρκάλων χώρα”, που είχε σαν αποτέλεσμα τη μετάλλαξη του ονόματος της περιοχής. Σε κάθε περίπτωση πάντως ο ίδιος εκφράζει σοβαρές ενστάσεις όσον αφορά στο ενδεχόμενο αλλαγής του ονόματος, αφού όπως υποστηρίζει μια τέτοια εξέλιξη θα έχει παρενέργειες και κινδύνους τους οποίους οφείλουμε να μην αγνοούμε…
Δημοψήφισμα;
Αντίστοιχη άποψη φαίνεται να διατυπώνει και ο επικεφαλής της μειοψηφίας στο δήμο Αρκαλοχωρίου, Κώστας Δερμιτζάκης, που διατυπώνει μια περισσότερο αντιπολιτευτική άποψη στους ισχυρισμούς του δημάρχου, τονίζοντας ότι, εάν σήμερα ο δήμος δεν μπορεί να διεκδικήσει κονδύλια που δικαιούται, αυτό δεν οφείλεται στο όνομα αλλά στην χαλαρή διεκδίκηση…Όπως τονίζει τόσο ο ίδιος όσο και η παράταξη του είναι κατηγορηματικά αντίθετη στα σχέδια του δημάρχου, στα οποία εάν όπως λέει επιμείνει θα πρέπει να βάλει το θέμα σε δημοψήφισμα για να εκφραστεί και η τοπική κοινωνία. Όπως χαρακτηριστικά τονίζει: “Μια χαρά είναι το όνομα Αρκαλοχώρι. Δεν μπορώ να καταλάβω τι είναι αυτό που ενοχλεί. Και αν κάποιοι δυσκολεύονται να…. το προφέρουν, στο χέρι μας είναι να τους το μάθουμε. Από εμάς και τις πράξεις μας εξαρτάται. Δεν μπορώ να καταλάβω γιατί πρέπει εμείς να προσαρμοστούμε σε μια λογική που κάποιοι διατυπώνουν, και να μην προσαρμοστούν εκείνοι στα δικά μας δεδομένα”. Ο ίδιος σημειώνει ωστόσο ότι εάν ο δήμαρχος επιμένει, κάνει αποψίλωση στο δεύτερο συνθετικό του ονόματος του δήμου αφαιρώντας το “χώρι” και αντικαθιστώντας του για παράδειγμα με το χώρα, θα πρέπει να αναλάβει και το βάρος της ευθύνης της νέας κατάληξης, ενισχύοντας την περιοχή με έργα αναπτυξιακά και παρεμβάσεις που έχει ανάγκη ο τόπος.
Ιστορικό λάθος
η αλλαγή
του ονόματος
Το όνομα ενός τόπου, εκφράζει την ιστορική του ταυτότητα που δεν θα πρέπει να διαβρώνεται υποστηρίζει η φιλόλογος, πρώην γυμνασιάρχης και με μεγάλη πείρα στην ιστορική έρευνα Άννα Μανουκάκη-Μεταξάκη.
Όπως χαρακτηριστικά τονίζει, «ξέρω τη δεδομένη άποψη των ιστορικών και ιστοριοδιφών και γενικότερα των ειδικών σχετικά με τη μετονομασία τοπωνυμίων. Οπωσδήποτε είναι ανιστόρητο λάθος να γίνεται αυτή η μετονομασία, από την άποψη ότι το όνομα ενός οικισμού, μιας πόλης ενός τόπου, καταδεικνύει την ιστορική του συνέχεια και επομένως και τη συνέχεια των κατοίκων του. Επίσης, είναι αποδεδειγμένο ότι οι μετονομασίες επιβλήθηκαν σε όχι ομαλές εποχές, αλλά στη δικτατορία του Μεταξά, στον εμφύλιο πόλεμο, στη δικτατορία των συνταγματαρχών και σήμερα καταβάλλεται μεγάλη προσπάθεια για να επανέλθουν στα παλιά τους ονόματα αυτοί οι οικισμοί. Ως λαμπρό παράδειγμα φέρνω εκείνο των Βαρβάρων, που μετονομάστηκαν σε Μυρτιά και σήμερα γίνεται πολύ μεγάλη προσπάθεια από το Δήμο «Νίκος Καζαντζάκης» να επανέλθει το παλιό του όνομα. Ήθελα επίσης να πω ότι θα υπάρξει αντίδραση από τον πνευματικό κόσμο και εννοώ όλης της Ελλάδας και θεωρώ αρχής γενομένης από τη Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα η οποία είναι Αρκαλοχωρίτισσα και σίγουρα δε θα συμφωνεί. Επίσης, δε θα συμφωνούν οι ιστορικοί. Θα ήθελα να υπενθυμίσω την άποψη του Στέφανου Ξανθουδίδη, του ειδικού ερευνητή, που όλοι γνωρίζουμε την αξία του, ο οποίος όταν έγιναν οι πρώτες μετονομασίες έγραψε τα παρακάτω: «Έχουσιν τα ονόματα ταύτα την υπερχιλιετή ιστορίαν των και δεν επιτρέπεται εις τον τυχόντα ανιστόρητον και ημιμαθή να τα μεταβάλλει αυθαιρέτως, ουδέ πρέπει η Πολιτεία να ακούει τοιαύτας ανοήτους προτάσεις μεταβαπτισμού…» (Στέφανου Ξανθουδίδη, «Χάνδαξ-Ηράκλειο», σελ. 42). Βέβαια οι λέξεις και το απόλυτο ύφος του Ξανθουδίδη δείχνει πόσο έχει επαναστατήσει απ’ αυτές τις ανιστόρητες αλλαγές. Εγώ πιστεύω ότι το όνομα Αρκαλοχώρι είναι ένα όνομα που το χωριό αυτό το έχει πολλά χρόνια. Σίγουρα είναι γνωστό στην Ενετοκρατία μ’ αυτό το όνομα, αλλά και κατά την ύστερη Βυζαντινή Περίοδο φαίνεται να έχει το ίδιο όνομα, αφ’ ενός γιατί οι Ενετοί ακόμη και οι Τούρκοι σεβάστηκαν τα ονόματα και τα τοπωνύμια τα άλλαζαν σε πολύ ειδικές περιπτώσεις και αφ’ ετέρου γιατί έχουμε την άποψη του Στέργιου Σπανάκη ο οποίος θεωρεί ότι το όνομα Αρκαλοχώρι υπάρχουν μεγάλες πιθανότητες να συνδέεται με τον Αρκολέο, ένα από τα δώδεκα αρχοντόπουλα που με το Χρυσόβουλο του Αλέξιου Α’ Κομνηνού εγκαταστάθηκαν στην Κρήτη και υπήρξαν γενάρχες μεγάλων οικογενειών, που στήριξαν και οργάνωσαν τις επαναστάσεις των Κρητών κατά των Ενετών. Στους δύσκολους χρόνους που διανύουμε κατά τους οποίους μέσα στην Ενωμένη Ευρώπη και στην παγκοσμιοποιημένη κοινωνία οι ολιγάριθμοι λαοί και οι αδύνατες χώρες κινδυνεύουν να χαθούν, πρέπει να κρατήσουμε με νύχια και με δόντια οτιδήποτε πιστοποιεί την ιστορία και την παράδοσή μας. Επιπλέον εγώ τουλάχιστον δε μπορώ με τίποτα να καταλάβω τι θα προσθέσει η αλλαγή του ονόματος, καθώς βλέπω ότι παραδείγματος χάριν το γειτονικό χωριό Αλιτσανί που μετονομάστηκε αυθαίρετα σε Αρχοντικό, δεν άλλαξε σε απολύτως τίποτα την κατάστασή του και μάλιστα έδειξε η έρευνα ότι η ονομασία Αλιτσανί είναι βυζαντινή και όχι τούρκικη, διότι μ’ αυτό το όνομα βλέπουμε το χωριό εκατό χρόνια πριν έρθουν οι Τούρκοι. Θεωρώ ότι πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί και βέβαια θα ήθελα ν’ ακούσω την επιχειρηματολογία του δημάρχου. Η αλλαγή του ονόματος δεν μετατρέπει μια κωμόπολη σε πόλη κατά την ταπεινή μου άποψη».
