Η εκτέλεση των πατριωτών

Η ιστορική καταγραφή από τον Γεώργιο Κάββο



Σαν σήμερα πριν 53 χρόνια η επαρχία Βιάννου άρχισε να πληρώνει το σκληρό τίμημα της πατριωτικής αντίστασης των κατοίκων της στους ναζί κατακτητές. Άρχιζαν οι εκτελέσεις και η καταστροφή των χωριών της.

Ως φόρο τιμής στους ηρωικούς νεκρούς παραθέτουμε σήμερα την ιστορική καταγραφή του Αντ/χη Πεζικού ε.α. Γεωργίου Κάββου “Γερμανοϊταλική Κατοχή και Αντίσταση στην Κρήτη”.

Για τα γεγονότα εκείνης της εποχής ο αείμνηστος Γεώργιος Κάββος γράφει:

Η 14η Σεπτεμβρίου 1943, ημέρα Τρίτη, εορτή του Τιμίου Σταυρού, ήταν η αρχή των εκτελέσεων κατοίκων της Επαρχίας Βιάννου από τους Γερμανούς. Το 3ο Τάγμα του 65ου Συντάγματος της 22ης Μεραρχίας με Διοικητή τον Ταγματάρχη Μάρτεν έφθασε από την Άνω Βιάννο στη θέση Σελί και από εκεί κατανεμήθηκαν σε αποσπάσματα Λόχων και Διμοιριών προς τα χωριά της Επαρχίας. Ένα τμήμα έφθασε στο χωριό Κεφαλόβρυση, όπου συνέλαβε 18 κατοίκους, μεταξύ των οποίων τον πρόεδρο της Κοινότητας, και τους εξετέλεσαν, ενώ συγχρόνως πυρπόλησαν τα σπίτια του χωριού.

Οι εκτελεσθέντες ήσαν:

Βασ. Ιωάν. Βαρδάκης, Εμμ. Στ. Βραχνάκης, Αριστ. Στ. Βραχνάκης, Αριστ. Κων. Βραχνάκης, Στυλ. Γεωργ. Βραχνάκης, Ματθαίος Βραχνάκης, Νικ. Ματθ. Βραχνάκης, Εμμ. Κων/νου Γιαλαδάκης, Εμμ. Παν. Κικάκης, Ζαχ. Παν. Κικάκης, Ιωαν. Βασ. Κικάκης, Χριστ. Ιωάν. Κοντάκης, Ιωάν. Εμμ. Καρακωνσταντάκης, Γεωργ. Εμμ. Δασκαλάκης, Κων. Γεωργ. Κουνδουράκης, Εμμ. Γεωργ. Κουνδουράκης, Νικ. Εμμ. Κουνδουράκης, Νικ. Εμμ. Λουλάκης, Ιωάν. Στ. Λουλάκης.

Επίσης σκότωσαν με ξιφολόγχη στο κρεβάτι του το γέροντα Εμμ. Γ. Κοντάκη. Στο Μετόχι του χωριού Αργουλίδα την ίδια μέρα οι Γερμανοί βρήκαν μόνα τους τα μικρά παιδιά Στυλιανό 12 χρόνων, τη Μαρία 8 και την Ευαγγελία 6 χρόνων. Αφού τα βασάνισαν, βγάζοντάς τους τα νύχια και τρυπώντας τις φτέρνες των ποδιών τους με ξιφολόγχη, για να τα κάμουν να μαρτυρήσουν πού βρίσκεται ο πατέρας τους και οι αντάρτες, τα έσφαξαν.

Στο χωριό Πεύκος οι Γερμανοί, που είχαν διανυκτερεύσει εκεί το πρωί της 14ης Σεπτεμβρίου 1943 συγκέντρωσαν τους κατοίκους και συνέλαβαν 13 άνδρες τους οποίους εξετέλεσαν και ήσαν οι:

Πρόεδρος της Κοινότητας Χαρ. Τσαγκαράκης, δάσκαλος Αριστ. Μηλιαράκης, που βρέθηκε με κομμένο το κεφάλι, Νικ. Σωμαράκης, εκτελέστηκε με ξιφολόγχη, Χαρ. Ε. Παπαδημητρόπουλος, Μαρία Παπαδημητροπούλου, Αλεξ. Μηλιαρονικολάκης, Αικατερίνη Μηλιαράκη, Εμμ. Ι. Παπαδημητρόπουλος, Χαρ. Ι. Βαρδάκης, Αικατ. Αθ. Παπαδημητροπούλου, Ιωαν. Ε. Καρακωνσταντάκης, Ελευθ. Γ. Βασιλάκης, Εμμ. Γ. Μαργαριτάκης, Εμμ. Σωμαράκης, εκτελέστηκε με ξιφολόγχη, Εμμ. Ν. Κονσολάκης.

Μετά τις εκτελέσεις έβαλαν φωτιά κι έκαψαν 80 σπίτια και τις γύρω αγροικίες.

Στη θέση Λυγιά εκτελέστηκαν η Ελένη Γ. Μαρή και ο γιος της 7 χρόνων.

Στο χωριό Αμιρά ο διοικητής του Γερμανικού τμήματος, που είχε διανυκτερεύσει εκεί, στην προσπάθειά του να συγκεντρώσει όσο το δυνατό περισσότερους άνδρες από εκείνους, που είχαν διανυκτερεύσει στις γύρω περιοχές του χωριού, μόλις ξημέρωσε, ανάγκασε έναν από τους κατοίκους να φωνάξει δυνατά και να ακουστεί στις γύρω χαράδρες. “Αμυριώτες να γυρίσετε στο χωριό, γιατί, εάν δεν γυρίσετε, θα καεί το χωριό, όπως ο Πεύκος και η Κεφαλόβρυση”. Όταν οι άνδρες του Αμυρά, που είχαν διανυκτερεύσει στο ύπαιθρο, άκουσαν τα λόγια αυτά, ξέροντας ότι την προηγούμενη μέρα οι Γερμανοί άφησαν ελεύθερους τους άνδρες του χωριού Αγίου Βασιλείου, πήραν τη μοιραία απόφαση και επέστρεψαν στα σπίτια τους. Η απόφαση αυτή αποδείχτηκε ότι ήταν επιπόλαια και παράλογη, γιατί, αφού είχαν σωθεί, έπρεπε να περιμένουν μερικές μέρες να δουν την εξέλιξη της καταστάσεως κι έτσι θα αποφευγόταν η μεγαλύτερη θυσία που συνέβη ίσως ποτέ.

Όταν ο Γερμανός επικεφαλής αντιλήφθηκε ότι πολλοί άνδρες είχαν επιστρέψει, διέταξε και συγκεντρώθηκαν όλοι οι κάτοικοι στην εκκλησία Άγιος Γεώργιος.

Μόλις συγκεντρώθηκαν, αφού οι Γερμανοί τους κύκλωσαν με τα ταχυβόλα στα χέρια, διέταξαν τους 100 περίπου άνδρες να βγουν από την εκκλησία, τους τοποθέτησαν σε φάλαγγα και με ισχυρή συνοδεία, που αποτέλεσε τετράπλευρο, τους οδήγησαν στην κοντινή θέση Μελιανά Αμπέλια. Τη μετακίνηση των ανδρών παρακολούθησαν τα γυναικόπαιδα, που βγήκαν από την εκκλησία.

Οι Γερμανοί, αφού χώρισαν τους άνδρες σε τρεις ομάδες, τους τοποθέτησαν σε τρία διαφορετικά σημεία της περιοχής Μελιανά Αμπέλια και στις 10 π.μ. άρχισε τμηματικά η εκτέλεσή τους που κράτησε μέχρι τις 4 το απόγευμα. Τα γυναικόπαιδα που παρακολουθούσαν τις εκτελέσεις με κλάματα και φωνές απελπισίας, προσπαθούσαν να σώσουν τους ανθρώπους τους, χωρίς να κατορθώσουν να συγκινήσουν τα γερμανικά κτήνη.

Οι εκτελεσθέντες κάτοικοι του χωριού Αμιρά ήσαν:

Ιωάννης Αντωνάκης, Γεωργ. Ανεστασάκης, Εμμ. Γεωργ. Ανεστασάκης, Σταύρος Αντωνογιαννάκης, Ματθ. Βασιλακάκης, Ταγμ/ρχης Χωρ/κής ε.α. Γεωργ. Νικ. Βασιλάκης, Μύρων Νικ. Βασιλάκης, Γεωργ. Σ. Βερυκοκάκης, Μύρων Νικ. Βασιλάκης, Γεωργ. Σ. Βερυκοκάκης, Μύρων Α. Βερυκοκάκης, προϊστάμενος ΤΤΤ Βιάννου, Πολ. Βερυκοκάκης, Νικολ. Βερυκοκάκης, Ιωαν. Π. Βερυκοκάκης, Ματθ. Π. Βερυκοκάκης, Εμμ. Ιωαν. Βαρδιατζάκης, Ιωαν. Μιχ. Βερυκάκης, Γεωργ. Κων. Βαρδάκης, Χαριδ. Βαρδάκης, Ιωαν. Γεωργιανάκης, Ματθ. Γεωργιανάκης, Νικ. Γεωργιανάκης, Αντων. Γεωργιανάκης, Εμμ. Γρισπολάκης, Ματθ. Γιωγκάκης, Εμμ. Δασκαλάκης, Ιωαν. Στ. Δασκαλάκης, Αποσ. Εμμ. Μαθιουδάκης, Εμμ. Αποσ. Μαθιουδάκης, Μιχ. Αθαν. Μαθιουδάκης, Στυλ. Μακρυγιωργάκης, Γεωργ. Εμμ. Μικρογιαννάκης, Γεωργ. Μιχ. Μικρογιαννάκης, Εμμ. Μικρογιαννάκης, Ιωαν. Βασ. Μακρυγιωργάκης, Εμμ. Δημ. Μπαριτάκης, Νικηφ. Πυροβολάκης, Γεωργ. Νικ. Παπαδάκης, Ματθ. Μπαντουβάκης, Μάρκος Ραπτάκης, Γεωργ. Εμμ. Ραπτάκης, Εμμ. Γεωργ. Ραπτάκης, Σοφοκλής Γεωργ. Ραπτάκης, Μιχ. Νικ. Ραπτάκης, Εμμ. Βασ. Ραπτάκης, Κων/νος Νικ. Ραπτάκης, Μιχ. Ραπτάκης, Γεωργ. Μιχ. Ραπτάκης, Βασ. Ραπτάκης, Δημ. Παντουβάκης, Αριστ. Νικ. Συγγελάκης, Ιωαν. Νικ. Συγγελάκης, Νικόλαος Συγγελάκης, Παύλος Νικ. Συγγελάκης, Σταύρος Δασκαλάκης, Δημ. Ηλιάκης, Μιχ. Π. Ηλιάκης, Ματθ. Νικ. Ηλιάκης, Αθαν. Μ. Ηλιάκης, Ιωαν. Αρ. Ηλιάκης, Κων/νος Σ. Ηλιάκης, Εμμ. Ηλιάκης, Αριστ. Ηλιάκης, Ελευθ. Αριστ. Ηλιάκης, Πέτρος Αριστ. Ινιωτάκης, Νικολ. Ιωαν. Ινιωτάκης, Ιωαν. Αριστ. Ινιωτάκης, Μιχ. Ιωαν. Ινιωτάκης, Εμμ. Μιχ. Κρεβατιανάκης, Ιωαν. Νικ. Κρεβατιανάκης, Εμμ. Καρακωνσταντάκης, Σπυρ. Νικ. Κονσολάκης, Ιωαν. Νικ. Κονσολάκης, Νικ. Εμμ. Κονσολάκης, Εμμ. Κων/νου Κονσολάκης, Ματθ. Ιωαν. Κρασάς, Μιχ. Αριστ. Κρασάς, Γεωργ. Ιωαν. Κρασάς, Εμμ. Γεωργ. Κονδυλάκης, Νικ. Ιωαν. Κονδυλάκης, Εμμ. Ιωαν. Λουλάκης, Δημ. Αν. Μαθιουδάκης, Μιχ. Νικ. Μαθιουδάκης, Μιχ. Σαμπροβαλάκης, Ματθ. Νικ. Συγγελάκης, Νικ. Αν. Σταυρακάκης, Νικ. Γεωργ. Σταυρακάκης, Γεωργ. Ιωαν. Τσαγκαράκης, Νικ. Ιωαν. Τσαγκαράκης, Νικ. Ι. Τσαγκαράκης, Κων/νος Νικ. Τσαγκαράκης, Μάρκος Νικ. Τσαγκαράκης, Εμμ. Τσαγκαράκης, Εμμ. Νικ. Τσαγκαράκης, Νικ. Εμμ. Τσαγκαράκης, Χρήστος Φιοράκης, Μιχ. Γεωργ. Χριστοδουλάκης, Νικ. Γεωργ. Χαλκιαδάκης, Εμμ. Νικ. Χαλκιαδάκης, Σπυρ. Χαλκιαδάκης, Εμμ. Σπυρ. Χαλκιαδάκης, Νικ. Κων/νου Χαλκιαδάκης, Γεωργ. Νικ. Χαλκιαδάκης, Εμμ. Π. Χαλκιαδάκης, Μιλτ. Χαλκιαδάκης, Ιωαν. Νικ. Χαλκιαδάκης, Σταύρος Ιωαν. Χαλκιαδάκης, Ιωαν. Π. Χαλκιαδάκης, Γρηγ. Χριστοδουλάκης, Εμμ. Γ. Χρηστάκης, Αθαν. Νικ. Χρηστάκης, Νικ. Αθ. Χρηστάκης, Ματθαίος Χρηστάκης.

Στην διάρκεια της συγκέντρωσης των κατοίκων στην εκκλησία Άγιος Γεώργιος, Γερμανοί στρατιώτες έκαναν έρευνα στα σπίτια του χωριού και σκότωσαν τον εκ γενετής παράλυτο Εμμ. Γρισμπαλάκη, τον επίσης παράλυτο 80χρονο και τον 20χρονο Ματθαίο Συγκελάκη με ξιφολόγχη μέσα στα σπίτια τους. Στους εκτελεσμένους ήταν ο πατέρας Νικολ. Συγκελάκης και οι τέσσερις γιοι του Αριστομένης, Ιωάννης, Παύλος και Ματθαίος και τα αδέλφια Ματθαίος, Γεώργιος, Μύρων Βασιλακάκης.

Μετά τις εκτελέσεις άλλοι από τους Γερμανούς έφυγαν και πήγαν στο χωριό Κρεββατάς και άλλοι συγκεντρώθηκαν σε μία αυλή κοντά στον τόπο των εκτελέσεων, όπου διασκέδαζαν πίνοντας και τρώγοντας και κοροϊδεύοντας τις γυναίκες που θρηνούσαν. Όταν τελικά έφυγαν, έτρεξαν οι γυναίκες στον τόπο των εκτελέσεων, όπου ακολούθησαν σπαρακτικές σκηνές. Με κόπο και μόνο από τα ρούχα τους μπόρεσαν να αναγνωρίσουν τους ανθρώπους τους. Προσπάθησαν να τους θάψουν, αλλά το χώμα ήταν σκληρό και έτσι αναγκάστηκαν να κουβαλήσουν χώμα και πέτρες από τη γύρω περιοχή και να τους σκεπάσουν. Στο χωριό Αμιρά δεν έγινε τη μέρα αυτή καταστροφή σπιτιών.

Στο χωριό Βαχός, πριν από την εκτέλεση των κατοίκων, πρότειναν στον πρόεδρο της Κοινότητας Ηρ. Πνευματικάκη να υπογράψει έγγραφη αποδοκιμασία των ανταρτών, για να εξευμενίσει τους Γερμανούς, αλλ’ αυτός αρνήθηκε λέγοντας: “Εγώ την υπογραφή μου δεν την ατιμάζω”.

Συγκέντρωσαν τους άνδρες και συγχρόνως οι Γερμανοί λεηλάτησαν το χωριό. Τη στιγμή της εκτελέσεως ο πρόεδρος Ηρακλής Πνευματικάκης φίλησε τους συγχωριανούς του λέγοντας:

“Έτσι, παιδιά, αποχτάται η Λευτεριά”.

Οι κάτοικοι του χωριού Βαχός που εκτελέστηκαν ήσαν: πρόεδρος της Κοινότητας Ηρακλής Πνευματικάκης, ιερέας Λεωνίδας Πνευματικάκης, Μιχ. Γεωργ. Βουργιολάκης, Γεωργ. Ιωαν. Καργιολάκης, Μυρ. Μιχ. Καργιολάκης, Εμμ. Γεωργ. Κατωγιαννάκης, Δημ. Γεωργ. Πετράκης, Νικ. Ηρακ. Πνευματικάκης, Βασ. Δημ. Πνευματικάκης, Μιχ. Νικ. Πνευματικάκης, Γεωργ. Νικ. Πνευματικάκης, Ιωαν. Π. Σταυρακάκης, Μενελ. Μ. Σταυρακάκης, Πολυχ. Χρηστάκης.

Στο χωριό Κρεββατά πήγαν οι Γερμανοί μετά τις εκτελέσεις στο χωριό Αμιρά. Περικύκλωσαν το χωριό και διέταξαν τους κατοίκους να συγκεντρωθούν στην πλατεία. Οταν ο παπάς, που λειτουργούσε, αντιλήφθηκε τους Γερμανούς, βγήκε στην πόρτα της εκκληκσίας με το σταυρό στο χέρι εξορκίζοντάς τους να λυπηθούν τους κατοίκους. Αλλά μάταια αντί άλλης απαντήσεως οι Γερμανοί τον πυροβόλησαν και τον σκότωσαν. Εκτέλεσαν 21 άνδρες και έκαψαν 70 σπίτια.

Μετά τις εκτελέσεις συγκεντρώθηκαν στο χωριό Κρεββατά και τα εκτελεστικά αποσπάσματα Βαχού, Αμιρά και Κεφαλόβρυσης άρχισαν να διασκεδάζουν με τη μουσική ενός φωνόγραφου. Μεθυσμένοι πήγαν και χόρευαν πάνω στα πτώματα των σκοτωμένων φωνάζοντας στην Ελληνική γλώσσα (“Ζήτω ο Χίτλερ, Ζήτω η Γερμανία”).

Από το χωριό Αγιος Βασίλειος, παρά τις υποσχέσεις που είχαν δώσει οι Γερμανοί στους κατοίκους ότι δεν τους βαρύνει καμιά ευθύνη για τις πράξεις των ανταρτών, το απόγευμα 14/9/43 εξετέλεσαν 31 άνδρες από τους οποίους 24 ομαδικά. Από τους εκτελεσθέντες ήταν και ο Μοίραρχος ε.α. Γ. Βασιλακάκης (τον σκότωσαν στο κρεβάτι του) και ο 17χρονος Στυλ. Μπαρμπαγαδάκης με ξιφολόγχη.

Στα χωριά Κάτω και Επάνω Σύμη οι Γερμανοί εκτέλεσαν τους Νικ. Ε. Πανακάκη, Στυλ. Ε. Μυλωνάκη, Γεώργιο Μ. Μπακράκη, Εμμ. Δασκαλάκη, Αποστ. Γ. Χαμηλάκη, Νικολ. Βροντικάκη, Μιχ. Κ. Αρχοντάκη, Μηνά Καρπαθάκη, Χαρ. Κ. Ψαλτάκη, Απόστολο Ι. Ξενικάκη, Νικ. Μαστραντωνάκη, Εμμ. Ψιμουλάκη, Γεωργ. Χ. Ρηνάκα, Ιωαν. Καλυκάκη, Καλλιόπη Χ. Συγκελάκη, Μαρία Ν. Πανακάκη. Από τους παραπάνω η Μαρία Νικ. Πανακάκη 85 χρονών κάηκε στο σπίτι της και ο Στυλ. Εμμ. Μυλωνάκης 80 χρονών παράλυτος εκτελέστηκε μέσα στο σπίτι του. Στην Κάτω Σύμη κατέστρεψαν συνολικά 245 σπίτια στα οποία συμπεριλαμβάνονται και τα σπίτια του συνοικισμού Λουτράκι.

Στην Ανω Βιάννο εκτέλεσαν τους: Μιχ. Παπαδογιάννη, Χαρ. Πετράκη, Κων/νο Μαράκη, Ευστάθιο Μάστορα, Ευπραξία Αθουσάκη.

Στην Αρβη εκτελέστηκαν οι μοναχοί Στυλιανός Μαρκάκης, Ιουστίνος Κοντάκης, Σερβάσιος Μανδαλάκης, Ανανίας Χουρδάκης.

Το απόγευμα της 14 Σεπτεμβρίου 1943 μετά τις εκτελέσεις στα χωριά της Επαρχίας Βιάννου ο Γερμανός φρούραρχος Ηρακλείου Στόκμπεργκ, που βρισκόταν στην Ανω Βιάννο, με ειδική γερμανική μονάδα αφού εκύκλωσε το χωριό και τοποθέτησε σε επίκαιρες θέσεις φυλάκια με πολυβόλα, κάλεσε τον πρόεδρο της Κοινότητας έφεδρο λοχαγό Ιωαν. Κ. Γουναλάκη και του είπε: “Στην κοινότητά σου δεν πρόκειται να κάμομε τίποτε, γιατί έχομε πληροφορίες ότι είσθε φιλήσυχοι. Αλλά θέλομε να μαζευτείτε άνδρες και γυναίκες να σας μιλήσω”. Οταν συγκεντρώθηκαν οι κάτοικοι, άφησαν τις γυναίκες ελεύθερες, ενώ τους άνδρες οδήγησαν στον περίβολο του Γυμνασίου, έτοιμοι να τους εκτελέσουν. Με τη βοήθεια Γερμανού στρατιώτη ρώτησε απειλητικά: “Πού είναι οι 11 στρατιώτες μας; Γιατί τρέφετε τους αντάρτες; Αν δεν απαντήσετε, θα σας εκτελέσουμε, όπως κάναμε στον Αμιρά που σκοτώσαμε 100 άνδρες”.

Ο πρόεδρος της Κοινότητας απάντησε με θάρρος: “Αυτοί οι άνθρωποι είναι αθώοι. Εσείς, κύριε φρούραρχε αν χάσετε στρατιώτες, να στείλετε το στρατό σας να κυνηγήσει τους αντάρτες. Αυτός ο αθώος πληθυσμός δεν φταίει σε τίποτε και πρέπει να τον αφήσετε ελεύθερο. Εάν κάποιος από το χωριό μου έχει κάποια ευθύνη, αυτός είμαι εγώ και εμένα πρέπει να εκτελέσετε”.

Ο Γερμανός φρούραρχος του ζήτησε απειλητικά να πάει κοντά του να μιλήσουν ιδιαιτέρως. Ομως ο πρόεδρος απάντησε ότι δε συζητά κρυφά από τους συγχωριανούς του, γιατί δεν υπάρχουν μυστικά μεταξύ τους. Τη στιγμή αυτή σαν από μηχανής Θεός έφθασε ένας αγγελιοφόρος με διαταγή του μεράρχου Βάλτερ Μύλλερ, με την οποία αναστέλλονταν οι εκτελέσεις στην επαρχία Βιάννου.

Ο φρούραρχος στρεφόμενος προς τον πρόεδρο, αφού διάβασε τη διαταγή είπε: “Αναστέλλονται οι εκτελέσεις, αλλά θα κρατηθείτε όμηροι”.

Στις 15 Σεπτεμβρίου 1943 οι Γερμανοί του ταγματάρχη Μάρτεν προχώρησαν στα γειτονικά χωριά της επαρχίας Ιεράπετρας και μαζί με άλλες γερμανικές δυνάμεις, που είχαν σταλεί από την Ιεράπετρα ύστερα από διαταγή του μεράρχου Βάλτερ Μύλλερ, συνέχισαν τις εκτελέσεις και τις καταστροφές των χωριών αυτών, οι κάτοικοι των οποίων θεωρήθηκαν υπεύθυνοι για την τροφοδοσία και τη συντήρηση των ανταρτών των λασιθιώτικων βουνών.

Τα χωριά της επαρχίας, στα οποία επιβλήθηκαν σκληρά αντίποινα ήσαν:

Στα Γδόχια εκτέλεσαν 35 κατοίκους από τους οποίους 17 ομαδικά με πολυβόλο στη θέση Καρτσανά και τους υπόλοιπους μέσα στο χωριό και στους αγρούς και ήσαν: Εμμ. Κ. Αρχοντικάκης, Εμμ. Γ. Γρυμπαλάκης, Γεωργ. Μ. Δασκαλάκης 75 χρονών, Γεωργ. Αντ. Δασκαλάκης, Εμμ. Κ. Δασκαλογιαννάκης, Εμμ. Ιωαν. Δασκαλογιαννάκης, Μιχ. Ιωαν. Δρακάκης, Κων. Νικ. Δημητριανάκης, Ιωαν. Γεωργ. Κοσμαδάκης, Εμμ. Γεωργ. Λενάκης 80 χρονών, Γεωργ. Μιχ. Μεταξάκης, Εμμ. Μιχ. Επιτροπάκης, ανάπηρος, Ιωαν. Σταυρ. Επιτροπάκης, Εμμ. Μιχ. Παπαδάκης, Εμμ. Δημ. Παπαδάκης, Εμμ. Νικ. Παπαδάκης, Ιωαν. Μιχ. Παπαδούλης, Κων/νος Γεωργ. Πατεράκης, Εμμ. Γεωργ. Πατεράκης, Εμμ. Νικ. Περαντωνάκης, Νικ. Εμμ. Πηγιάκης 80 χρονών, Γρηγ. Εμμ. Σπυριδάκης, Γεωργ. Μιχ. Σπυριδάκης, Εμμ. Γεωργ. Πατεραντωνάκης, Γεωργ. Εμμ. Αρχοντάκης, Ιωαν. Εμμ. Δημητριανάκης, Εμμ. Μιχ. Δημητριανάκης, Γεωργ. Εμμ. Γιανναδάκης, Μιχ. Ιωαν. Αρχοντάκης, Γεωργ. Εμμ. Καρπαθάκης, Διομήδης Νικ. Παπαδάκης, Μιχ. Εμμ. Παπαδάκης, Γεωργ. Εμμ. Μπεχράκης ανάπηρος 40 χρονών, τον οποίο περιέβρεξαν με βενζίνη και κατόπιν τον έκαψαν πάνω στο κρεβάτι του. Ιωαν. Βασ. Τσαγκατάκης, Γεωργ. Χαρ. Ρηνάκης, Χαρ. Εμμ. Επιτροπάκης 13 χρονών και η Καλλιόπη Νικ. Παπαδάκη.

Από τα σπίτια του χωριού Γδόχια δεν απέμεινε ούτε ένα, καταστράφηκαν και τα 100.

Στο χωριό Χριστός εκτέλεσαν 7 τους: Μιχ. Ιωαν. Γαρεφαλιδάκη, Γεωργ. Ιωαν. Καπαράκη, Εμμ. Ιωαν. Παπαδάκη, Ιωαν. Εμμ. Τσαγκαράκη, Γεωργ. Εμμ. Τσαγκαράκη, Στυλ. Ιωαν. Γαρεφαλιδάκη, Εμμ. Ιωαν. Σπαθαράκη.

Στο χωριό Μουρνιές και στη θέση Καλέ ή Σφακούρα εκτελέστηκαν οι: Σταύρος Αλεξομανωλάκης, Πολ. Χαρ. Ανδρουλιδάκης, Χαρ. Ιωαν. Γραμματικάκης, Γεωργ. Μιχ. Γραμματικάκης, Εμμ. Γεωργ. Γεωργάκης, Γεωργ. Μιχ. Μαρκάκης, Ζαχ. Μιχ. Μαρκάκης, Χαριδ. Ιωαν. Μαρκάκης, Εμμ. Χαριδ. Μαρκάκης, Αποστ. Νικ. Παπαδάκης, Χαρ. Εμμ. Παπαδούλης, Χαρ. Εμμ. Παπαδούλης, Μιχ. Γεωργ. Παπακωνσταντάκης, Ιωαν. Εμμ. Ρακιντζάκης, Ιωαν. Σπυρ. Τσικαλουδάκης, Εμμ. Ε. Χριστοδουλάκης, Ευαγ. Στ. Αναγνωστουλάκης, Eμμ. Βασ. Παπαδοπούλης και καταστράφηκαν 110 σπίτια.

Στο χωριό Ρίζα συνελήφθησαν και εκτελέστηκαν οι: Γεωργ. Μιχ. Αλεξομανωλάκης, Αντ . Ιωαν. Γιαννακομιχελάκης, Στυλ. Ιωαν. Δοξανάκης, Ιωαν. Εμμ. Ζερβουδάκης, Γεωργ. Εμμ. Καρτσομιχελάκης, Ιωαν. Εμμ. Μαραγκάκης, Εμμ. Νικ. Ορφανογιαννάκης, Σπυρ. Εμμ. Πατεράκης, Εμμ. Ε. Πατεράκης, Γεωργ. Πλεξουδάκης, Ιωαν. Μιχ. Παπαδούλης, Εμμ. Νικ. Τσαγκαράκης, Ζαχ. Ιωαν. Σταυρουλάκης, Μιχ. Εμμ. Ταβερναράκης, Γεωργ. Μιχ. Ταβερναράκης, Σπυρ. Γ. Τσικαλουδάκης, Γεωργ. Ιωαν. Τσικαλουδάκης, Σπυρ. Εμμ. Τσικαλουδάκης, Νικ. Εμμ. Τσικαλουδάκης, Ιωαν. Εμμ. Χριστάκης, Καλλιόπη Εμμ. Ζαχαράκη, Μαρία Γεωργ. Ρινάκη, Ζαχαρένια Χ. Ρινάκη. Επίσης έκαψαν ένα συνοικισμό του χωριού με 30 σπίτια.

Στο χωριό Παρσά εκτελέστηκαν οι: Εμμ. Γ. Θεοδοσάκης, Εμμ. Ι. Μανουσάκης, Νικ. Εμ. Μαργετάκης, Γεωργ. Ι. Μπλαζογιαννάκης, Κων. Μιχ. Μπλαντωνάκης, Δημ. Εμμ. Παπαδάκης, Γεωργ. Εμμ. Παπαδάκης.

Στο χωριό Μάλες εκτέλεστηκαν οι: Στυλ. Ιωαν. Μικράκης, Εμμ. Στυλ. Μικράκης, Γεωργ. Μιχ. Πετζαγκουράκης, Νικ. Ιωαν. Παναγιωτάκης, Κων/νος Εμμ. Πλευράκης, Ρούσος Ιωαν. Παπαγιαννάκης, Ιωαν. Αντ. Παπατσουνάκης, Πετρ. Εμμ. Τσαγκαράκης.

Στο χωριό Μύθους εκτελέστηκαν οι: Αποστ. Εμμ. Βεγενάκης, Χαρ. Ιωαν. Δασκαλάκης, Νικ. Ιωαν. Χριστάκης, Γεωργ. Κων/νου Πλουσάκης.

Στο χωριό Μύρτος εκτελέστηκαν οι: Πρόεδρος της Κοινότητος Μιχαήλ Ανδρεόπουλος, αντιπρόεδρος Ιωάννης Στ. Φρατζικινάκης, Εμμ. Κων/νου Πρατικάκης, Βασ. Εμμ. Παπαδοπούλης, Εμμ. Ν. Στεφανάκης, Νικ. Ιωαν. Μανωλιδάκης, Βασ. Εμμ. Πρατικάκης, Εμμ. Ι. Δασκαλάκης 82 χρόνων, Νικ. Γ. Φραγκισκινάκης, Σταύρος Εμμ. Χανιολάκης, Εμμ. Ιωαν. Χανιολάκης, Αικατερίνη Κανάκη 70 χρονών και καταστράφηκαν 70 σπίτια του χωριού.

Στο χωριό Καλαμαύκα εκτέλεσαν τους: Εμμ. Νικ. Αγγελάκη, Γεωργ. Μιχ. Καρτσάκη, Εμμ. Αντ. Πετάκη.

Στο χωριό Βαϊνιά εκτέλεσαν την Παγώνα Γαϊτανάκη.

Στο Επάνω Χωριό εκτέλεσαν τον Ελευθ. Εμμ. Χειλά και στο Κάτω Χωριό τον Νικολ. Μιχ. Περβολαράκη.

Στο Καβούσι εκτέλεστηκαν οι: Ιωαν. Εμμ. Δερμιτζάκης και Εμμ. Γεωργ. Σεκαδάκης.

Από τους κατοίκους της Ιεράπετρας, που βρέθηκαν στα διάφορα χωριά που έγιναν αντίποινα, εκτελέστηκαν οι: Εμμ. Μιχ. Ανδρουλάκης, Ιωαν. Αντ. Βερβάκης, Βασ. Δημ. Ζαχαριουδάκης, Ιωαν. Εμμ. Ζουχλάκης, Γεωργ. Αντ. Μανιαδάκης, Χαρ. Τηλ. Περακάκης, Ιωαν. Εμμ. Παραγκάκης, Γεωργ. Εμμ. Σακάκης.

Στις 15 Σεπτεμβρίου ο ταγματάρχης Μάρτεν, βλέποντας ότι στα χωριά της επαρχίας Βιάννου έμεναν άταφοι όσοι είχαν εκτελεστεί και, επειδή φοβόταν ότι γρήγορα θα γινόταν η αποσύνθεσή τους και η δυσοσμία ήταν ανυπόφορη θα δημιουργούνταν εστίες μικροβίων από τα οποία κινδύνευαν και οι ίδιοι οι Γερμανοί, που βρίσκονταν στην επαρχία, επέτρεψε σιωπηρά την ταφή των νεκρών. Επειδή δεν υπήρχαν άνδρες, γιατί όσοι δεν εκτελέστηκαν βρίσκονταν ως όμηροι στο σχολείο Ανω Βιάννου, ανέλαβαν οι γυναίκες να θάψουν τα πτώματα. Οι σκηνές που ακολούθησαν είναι αδύνατον να περιγραφούν.

Οι Γερμανοί κατά τη διάρκεια του διημέρου των εκτελέσεων και των καταστροφών δεν τόλμησαν ν’ ανέβουν τα Λασιθιώτικα βουνά να εξερευνήσουν, να συναντήσουν τους αντάρτες, να συγκρουστούν μαζί τους και ν’ απελευθερώσουν τους Γερμανούς αιχμαλώτους, γιατί, όπως φαίνεται, ο Μύλερ πίστευε ότι η δύναμη των ανταρτών ήταν μεγάλη και δεν θα μπορούσε να διασπάσει την αμυντική γραμμή τους και να τους καταβάλει.

Θεώρησε ευκολότερο η οργή του να ξεσπάσει στους αθώους και φιλήσυχους κατοίκους των χωριών.

Αντίθετα όμως οι αντάρτες, εντελώς αδικαιολόγητα, δεν αποφάσισαν να κατέβουν, έστω και κατά μικρές ομάδες, στην πεδινή ζώνη των επαρχιών Βιάννου και Ιεράπετρας και να παρενοχλήσουν τους Γερμανούς κατά την εκτέλεση του απαίσιου και εγκληματικού έργου τους κι έτσι δεν έγινε καμία συμπλοκή μεταξύ των αντιπάλων.