Γράφει ο Γιάννης Χ. Παπατζανής”

Έτοιμος είναι ο νέος χάρτης των ενισχύσεων των ελληνικών περιφερειών για την περίοδο 2007 -2013. Ο χάρτης αυτός αποτελεί τη βάση του νέου αναπτυξιακού νόμου, που θα δοθεί το επόμενο διάστημα για δημόσια διαβούλευση, ώστε να ψηφιστεί μέχρι το τέλος του 2006 και να ισχύσει από 1/1/2007.

Ύστερα από επίπονες και μακρές διαπραγματεύσεις με τις Βρυξέλλες, το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης διασφάλισε ότι ο χάρτης αυτός δεν θα εξαιρεί από τις ενισχύσεις καμία ελληνική περιφέρεια. Επίσης αποφεύχθηκε η δραστική μείωση των ποσοστών ενίσχυσης μετά το 2011, ενώ προστέθηκαν νέες κατηγορίες ενισχύσεων που ευνοούν την ίδρυση μικρών επιχειρήσεων στην περιφέρεια. Επίσης αποφεύχθηκε η δραστική μείωση των ποσοστών ενίσχυσης μετά το 2011, ενώ προστέθηκαν νέες κατηγορίες ενισχύσεων που ευνοούν την ίδρυση μικρών επιχειρήσεων στην περιφέρεια, καθώς και επενδυτικές δραστηριότητες στην εμπορία γεωργικών προϊόντων. Ο «ΚτΕ» παρουσιάζει αποκλειστικά τον νέο χάρτη, δηλαδή την «καρδιά» του νέου αναπτυξιακού νόμου.

Ο χάρτης περιφερειακών ενισχύσεων που συμφώνησε η προηγούμενη κυβέρνηση δεν είχε καν εξαντλήσει τα όρια των ενισχύσεων που προέβλεπαν οι προηγούμενες Κατευθυντήριες Γραμμές Περιφερειακών Ενισχύσεων (ΚΓΠΕ). Τώρα καταφέρθηκε όχι μόνο να τα εξαντλήσουμε, αλλά και να πετύχουμε θετικές εξαιρέσεις όσον αφορά την προβλεπόμενη μείωση των ποσοστών ενίσχυσης για πολλές περιφέρειες της χώρας.



Νέες κατηγορίες ενισχύσεων



Πέρα, ωστόσο, από τα ποσοστά ενισχύσεων, το νέο ποιοτικό στοιχείο της συμφωνίας ελληνικής κυβέρνησης –Βρυξελλών έγκειται στην περίληψη δύο νέων κατηγοριών ενισχύσεων:

1. Για την ίδρυση νέων μικρών επιχειρήσεων: Η ενίσχυση αυτή θα ανέρχεται σε 1-2 εκατ. Ευρώ για 5 χρόνια συν επιπλέον 5% ποσοστό ενίσχυσης για τα επόμενα χρόνια, και θα αφορά την ίδρυση νέων επιχειρήσεων στην ελληνική περιφέρεια. Πρόκειται για νέο και εξαιρετικά σημαντικό επενδυτικό «μοχλό» για την ελληνική περιφέρεια.

2. Για την εμπορία γεωργικών προϊόντων: Έως σήμερα, αυτή η κατηγορία ενισχύσεων δεν υπαγόταν στις περιφερειακές ενισχύσεις και γιʼ αυτό «προσέκρουε» στις αντιρρήσεις των Βρυξελλών. Για την κυβέρνηση, η υπαγωγή τους στις περιφερειακές ενισχύσεις δίνει τη δυνατότητα να χρηματοδοτηθεί γενναία η κυβερνητική εξαγγελία για ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας στην ελληνική ύπαιθρο, από τους νέους αγρότες.



Χάρτης περιφερειακών ενισχύσεων Ελλάδας



Οι περιφέρειες της Ελλάδας που είναι επιλέξιμες για Περιφερειακές Ενισχύσεις και τα αντίστοιχα ανώτατα όρια ενισχύσεων σε Ακαθάριστο Ισοδύναμο Επιχορήγησης (ΑΙΕ) για τις αρχικές επενδύσεις [για τις μεγάλες (L), τις μεσαίες (M) και τις μικρές (S) επιχειρήσεις], κατά την περίοδο 2007-2013



Ποσοστά ενισχύσεων



Όπως προκύπτει από τον πίνακα που παραθέτουμε:

1. Είναι επιλέξιμες για ενίσχυση όλες οι περιφέρειες. Η κυβέρνηση εξασφάλισε ότι δεν θα εξαιρεθούν οι περιφέρειες που έχουν μέσο ΑΕΠ πάνω από 75% του κοινοτικού.

2. Για 5 από τις 13 ελληνικές περιφέρειες (Ανατολική Μακεδονία και Θράκη, Ήπειρο, Δυτική Ελλάδα, Θεσσαλία, Ιόνια Νησιά, Κρήτη) το ανώτατο όριο των ενισχύσεων παραμένει αμετάβλητο και μετά την 1/1/2011. Τα ποσοστά ενίσχυσης είναι αρκετά υψηλά και κυμαίνονται περίπου 5 μονάδες κάτω από τα σημερινά. Η μικρή αυτή απώλεια στα ανώτατα ποσοστά θεωρείται από την ελληνική κυβέρνηση μεγάλη επιτυχία. Για δύο περιφέρειες της κατηγορίας NUTS II (Πελοπόννησο και Κρήτη) τα εξίσου υψηλά αρχικά ποσοστά μειώνονται από το 2011 κατά 10 μονάδες σε κάθε κατηγορία.

3. Η δεύτερη κατηγορία επιλέξιμων περιφερειών περιλαμβάνει τρεις περιφέρειες (Κεντρική Μακεδονία, Δυτική Μακεδονία και Αττική), που ανήκουν στην κατηγορία του «στατιστικού αντίκτυπου», δηλαδή το ΑΕΠ τους είναι μεγαλύτερο του μέσου κοινοτικού ΑΕΠ των «25». Γι΄ αυτές, τα ποσοστά είναι μικρότερα κατά 10 μονάδες από το 2011. Υπάρχει όμως μια ασφαλιστική δικλίδα: Αν το 2011 διαπιστωθεί, με βάση τα πιο πρόσφατα στοιχεία για τον τριετή μέσο όρο του ΑΕΠ, ότι το ΑΕΠ τους έχει πέσει κάτω από το 75% του μέσου κοινοτικού, τα ανώτατα ποσοστά ενίσχυσης θα παραμείνουν ίδια.

4. Η τρίτη κατηγορία περιλαμβάνει δύο περιφέρειες: Το Νότιο Αιγαίο και τη Στερεά Ελλάδα. Είναι οι περιφέρειες «οικονομικής ανάπτυξης». Για τις δύο αυτές περιφέρειες, που κινδύνεψαν να βρεθούν εκτός κάθε ενίσχυσης, τα ποσοστά είναι τα μικρότερα, ενώ υπάρχει και η μεγαλύτερη μείωση από το 2011. Ωστόσο, η μείωση αυτή είναι μικρότερη για τους δύο πιο φτωχούς νομούς της περιφέρειας, τη Φωκίδα και την Ευρυτανία.

5. Τέλος, υπάρχουν περιφέρειες που έχουν μεγαλύτερα ανώτατα ποσοστά ενίσχυσης σε σχέση με την τρέχουσα περίοδο 2000-2006: Η Ήπειρος, η Δυτ. Μακεδονία, η Θεσσαλία και τα Ιόνια Νησιά. Προς επίρρωση του κυβερνητικού επιχειρήματος ότι η προηγούμενη κυβέρνηση δεν είχε αξιοποιήσει τα περιθώρια που έδιναν οι ισχύουσες Κατευθυντήριες Γραμμές Περιφερειακών Ενισχύσεων.



Πώς θα κατανεμηθούν και που τα κονδύλια του Δʼ ΚΠΣ



Στροφή στην ενέργεια, την παραγωγή προϊόντων ποιότητας και σε δράσεις που αφορούν τον τουρισμό και την ίδρυση μικρομεσαίων επιχειρήσεων θέτει, στην πρώτη γραμμή των χρηματοδοτήσεων του Δʼ ΚΠΣ, το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης..Σύμφωνα με το Εθνικό Σχέδιο Στρατηγικής Αγροτικής Ανάπτυξης που δρομολογεί το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης για την περίοδο 2007-13, και παρουσιάζει σήμερα η «Η», προβάδισμα για χρηματοδότηση αποκτούν τα επενδυτικά σχέδια για την παραγωγή προϊόντων ποιότητας, αναδιάρθρωση καλλιεργειών με έμφαση στα ενεργειακά φυτά, καθώς και οι διαφοροποιημένες με τη γεωργία δραστηριότητες (τουρισμός, μικρομεσαίες επιχειρήσεις, κ.λ.π).

Ταυτόχρονα, προβλέπεται να στηριχθεί πιο γενναιόδωρα η κτηνοτροφία, σε μια προσπάθεια να αναστραφεί η σχέση μεταξύ φυτικής και ζωικής παραγωγής (αναλογία 3:1), έτσι ώστε να αυξηθεί η προστιθέμενη αξία και ανταγωνιστικότητα του τομέα.

Επιπλέον, ανοίγει «παράθυρο» για επέκταση των περιοχών εφαρμογής της κοινοτικής πρωτοβουλίας leader και συγκεκριμένα για κάλυψη δράσεων και σε πεδινές περιοχές, ενώ προωθείται η σύσταση Εθνικού Αγροτικού Δικτύου που θα ελέγχει τη σωστή διαχείριση των κοινοτικών κονδυλίων.

Ήδη, στα χέρια της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου βρίσκονται οι προτάσεις από ένα ευρύ φάσμα κοινωνικών φορέων, σχετικά με τον τρόπο που θα πρέπει να κατανεμηθούν οι επιδοτήσεις για την περίοδο 2007 -2013. Έτσι, με βάση το 3ο προσχέδιο που έχει ετοιμάσει η Ειδική Γραμματεία Προγραμματισμού & Εφαρμογών Γ΄ ΚΠΣ του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, το Εθνικό Σχέδιο Στρατηγικής Αγροτικής Ανάπτυξης θέτει ως βασικούς στόχους για χρηματοδότηση:

• Την παραγωγή συγκεκριμένων τοπικών προϊόντων ποιότητας, συμπεριλαμβανομένων και αυτών της βιολογικής γεωργίας ή ολοκληρωμένης διαχείρισης υπό συγκεκριμένη μορφή μεταποίησης, εμπορίας και προώθησης.

• Την παραγωγή πιστοποιημένων Προϊόντων Ονομασίας Προέλευσης και Γεωγραφικής Ένδειξης (ΠΟΠ , ΠΓΕ), πιστοποιημένων, αυξάνοντας παράλληλα τον αριθμό τους, όπου απαιτείται, για βιολογική φέτα και άλλα τυριά, γιαούρτια και άλλα γαλακτοκομικά προϊόντα, αρωματικά και φαρμακευτικά φυτά κλπ, με τοπικά εμπορικά ονόματα σε ορεινές, μειονεκτικές, νησιωτικές και άλλες περιοχές.

• Την ανάπτυξη των διαφοροποιημένων σε σχέση με τη γεωργία και δασοκομία δραστηριοτήτων, όπως για παράδειγμα, ο τουρισμός, ο αγροτουρισμός, η σύσταση βιοτεχνικών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων κ.λ.π

Σύμφωνα με το σχέδιο ειδική πρόβλεψη υπάρχει για τις καπνοπαραγωγικές περιοχές, όπου θα επιδοτηθεί η ολοκληρωμένη διαχείριση. Στο πλαίσιο αυτό, θα συνδεθούν με την παραγωγή βιοκαυσίμων το βαμβάκι και τα ζαχαρότευτλα, με το υπουργείο να δίνει προτεραιότητα σε περιοχές, όπου έχουν ιδρυθεί μονάδες παραγωγής βιοκαυσίμων (Κιλκίς, Βόλος, Πάτρα), ενώ θα επιδοτηθεί και η δημιουργία νέων.

Έμφαση θα δοθεί στη στήριξη του τομέα του ελαιολάδου, για την κατάκτηση των αγορών του εξωτερικού. Για τον λόγο αυτό θα επιδοτούνται δράσεις για την τυποποίηση, πιστοποίηση και προώθηση του προϊόντος (σε μικρές συσκευασίες, βιολογικό κλπ), ενώ ενισχύσεις θα δίνονται μόνο σε τυποποιητήρια που θα χρησιμοποιούν πρώτη ύλη από μικρότερα πιστοποιημένα ελαιοτριβεία.

Προτεραιότητα επίσης, αποκτούν οι νέες προκηρύξεις για το Πρόγραμμα των Νέων Αγροτών, ενώ η πρόωρη Συνταξιοδότηση θα συνεχισθεί αλλά θα συνδυασθεί περισσότερο με την εγκατάσταση των νέων αγροτών.

Με το Δʼ ΚΠΣ , θα συνεχισθεί η καταβολή επιδοτήσεων σε δράσεις που αφορούν:

• Την προστασία δασών από πυρκαγιές, δασώσεις μη γεωργικής γης, συλλογή, καταγραφή και διατήρηση φυτικών ειδών και ποικιλιών.

• Τη διατήρηση φυλών ζώων που κινδυνεύουν με εξαφάνιση, την ενίσχυση των μέτρων για Γενετική Βελτίωση –διάδοση τοπικών –εγχώριων φυλών αγροτικών ζώων.

• Την επέκταση του προγράμματος για τη μείωση των φυτοφαρμάκων στις καλλιέργειες, ώστε να περιλαμβάνει περισσότερες περιοχές της Θεσσαλίας, της Κωπαϊδας, της Αργολίδας, του Πηνειού Ηλείας, της Θεσσαλονίκης, του Κιλκίς, της Πέλλας, της Ημαθίας, της Λεκάνης Στρυμόνα, της Άρτας, της Πρέβεζας.

• Τη βελτίωση των αγροτικών υποδομών.

• Την επαγγελματική κατάρτιση των αγροτών.



Το Εθνικό Αγροτικό Δίκτυο



Στο μεταξύ συστήνεται το Εθνικό Αγροτικό Δίκτυο για τη σωστή διαχείριση των πόρων του Δʼ ΚΠΣ, αλλά και για την καλύτερη οργάνωση και παρακολούθηση της εφαρμογής των επιχειρησιακών προγραμμάτων. Το δίκτυο θα αποτελείται από οργανισμούς και διοικητικές υπηρεσίες που εμπλέκονται με την αγροτική ανάπτυξη.



Επιλεγμένες Δράσεις - Διευρύνεται το Leader



«Παράθυρο» για επέκταση των περιοχών εφαρμογής της κοινοτικής πρωτοβουλίας Leader για κάλυψη δράσεων και σε πεδινές περιοχές, ενώ θα υπάρξει μέριμνα ώστε να υπάρχει χωρική διαφοροποίηση μεταξύ περιοχών παρέμβασης, ειδικά για τις περισσότερο δημοφιλείς δράσεις, ώστε να διατηρηθεί το πλεονέκτημα των ορεινών και μειονεκτικών περιοχών. Το νέο Leader θα περιλαμβάνει και επιλεγμένες δράσεις σχετικά με τη μεταποίηση και εμπορία γεωργικών και δασοκομικών προϊόντων, τη βελτίωση και ανάπτυξη υποδομών κά, ενώ θα ενισχυθούν τα μέτρα που αφορούν τη συνεργασία και δικτύωση μεταξύ περιοχών, φορέων και κλάδων.

*Ο Γιάννης Χ. Παπατζανής είναι μηχανικός παραγωγής και διοίκησης, σύμβουλος επιχειρήσεων-επενδύσεων-έργων