Σε ασθενείς με στεφανιαία νόσο της καρδιάς, το στρες είναι παράγοντας που αποδεδειγμένα μπορεί να προκαλεί ξαφνικό θάνατο λόγω καρδιακής ανακοπής.

Όμως σε ασθενείς που φαινομενικά έχουν κανονική καρδιά, το στρες μπορεί να προκαλεί καρδιακή ανακοπή;

Η καρδιακή ανακοπή συμβαίνει κυρίως λόγω ανωμαλιών του καρδιακού ρυθμού. Η κοιλιακή μαρμαρυγή είναι σοβαρή καρδιακή αρρυθμία που οδηγεί σε θάνατο τον ασθενή σε μερικά λεπτά.

Η κοιλιακή μαρμαρυγή μπορεί να συμβεί σε ασθενείς που έχουν καρδιοπάθεια. Υπάρχουν όμως περιπτώσεις κοιλιακής μαρμαρυγής όπου δεν είναι δυνατόν να αναγνωριστεί καρδιακή πάθηση που την προκαλεί. Στις περιπτώσεις αυτές η αρρυθμία ονομάζεται ιδιοπαθής κοιλιακή μαρμαρυγή.

Η ιδιοπαθής κοιλιακή μαρμαρυγή είναι αιτία ξαφνικών θανάτων λόγω καρδιακής ανακοπής. Σε αριθμό περιπτώσεων που ο ξαφνικός θάνατος λόγω καρδιάς θεωρείται ανεξήγητος, στην πραγματικότητα η αιτία είναι η ιδιοπαθής κοιλιακή μαρμαρυγή.

Το στρες που επηρεάζει το συναισθηματικό κόσμο των ασθενών λόγω ψυχοκοινωνικών παραγόντων, επηρεάζει μεταξύ άλλων και το αυτόνομο νευρικό σύστημα. Το σύστημα αυτό ελέγχει το ρυθμό της καρδιάς.

Το ερώτημα που τίθεται είναι κατά πόσο το στρες επηρεάζοντας το αυτόνομο νευρικό σύστημα, είναι δυνατόν να προκαλεί σε ορισμένους ιδιαίτερα ευαίσθητους ασθενείς, ανωμαλίες του καρδιακού ρυθμού που μπορεί να είναι τόσο σοβαρές όπως η καρδιακή μαρμαρυγή, οδηγώντας έτσι σε καρδιακή ανακοπή και ξαφνικό θάνατο.

Για να απαντήσουν στο εν λόγω ερώτημα, γιατροί από πανεπιστήμια διαφόρων χωρών, μελέτησαν τις περιπτώσεις 25 ασθενών (12 άνδρες και 13 γυναίκες) που επιβίωσαν από ιδιοπαθή κοιλιακή μαρμαρυγή.

Επίσης εξετάστηκαν για σκοπούς σύγκρισης τα δεδομένα από 25 άλλους ασθενείς που είχαν υποστεί καρδιακή προσβολή ή στηθάγχη για την οποία χρειάστηκε επεμβατική θεραπεία (αγγειοπλαστική) αλλά δεν είχαν υποστεί καρδιακή ανακοπή.

Μεταξύ των 25 ασθενών που επιβίωσαν από κοιλιακή μαρμαρυγή, κατά τους 6 μήνες που προηγήθηκαν του καρδιακού επεισοδίου, οι 20 είχαν βιώσει καταστάσεις στρες που αξιολογήθηκαν ως ψηλού ή μέτριου βαθμού σοβαρότητας. Άλλοι 5 ασθενείς από την ομάδα αυτή, είχαν βιώσει στρες χαμηλού βαθμού.

Αντίθετα στην ομάδα σύγκρισης, μόνο 10 ασθενείς είχαν μέτριο έως σοβαρό στρες και 15 ασθενείς, χαμηλό στρες κατά τους 6 μήνες που προηγήθηκαν του καρδιακού τους επεισοδίου.

Ιδιαίτερα ενδιαφέρον εύρημα είναι το γεγονός ότι κατά τις 24 ώρες που προηγήθηκαν της κοιλιακής μαρμαρυγής και της καρδιακής ανακοπής στην πρώτη ομάδα, 9 ασθενείς είχαν επεισόδιο στρες σοβαρού ή μέτριου βαθμού και άλλοι 16 επεισόδιο χαμηλού βαθμού στρες.

Αντίθετα στη δεύτερη ομάδα, κατά τις 24 ώρες που προηγήθηκαν του καρδιακού τους επεισοδίου, μόνο 2 ασθενείς είχαν βιώσει στρες ψηλού ή μέτριου βαθμού σοβαρότητας. Άλλοι 22 είχαν στρες χαμηλής έντασης.

Με βάση τα πιο πάνω ευρήματα, οι συντελεστές της διεθνούς αυτής έρευνας, συμπεραίνουν ότι πράγματι το στρες μπορεί να είναι η αιτία έναρξης ιδιοπαθούς κοιλιακής μαρμαρυγής που οδηγεί σε καρδιακή ανακοπή και ξαφνικό θάνατο.

Το πρώτο και μοναδικό σύμπτωμα της ιδιοπαθούς κοιλιακής μαρμαρυγής, είναι η απώλεια των αισθήσεων λόγω του ότι η αρρυθμία προκαλεί χαοτική ανεπαρκή λειτουργία της καρδιάς που δεν επιτρέπει σε αρκετό αίμα να τροφοδοτεί τον εγκέφαλο.

Εάν η αρρυθμία αυτή δεν διορθωθεί άμεσα, επέρχεται ο θάνατος του ασθενούς σε μερικά λεπτά. Η αρρυθμία μπορεί να διορθωθεί μόνο με καρδιακό ηλεκτροσόκ που μπορεί να χορηγηθεί με τη βοήθεια εξωτερικού ή εμφυτευμένου καρδιακού απινιδωτή.

Το ηλεκτροσόκ σταματά τη χαοτική ηλεκτρική δραστηριότητα της καρδιάς και αποκαθιστά τον κανονικό καρδιακό ρυθμό.

Είναι γεγονός ότι πολλές αρρυθμίες δεν μπορούν να προληφθούν. Όμως μια σειρά από μέτρα μπορούν να προσφέρουν πολλά στην καρδιά μειώνοντας τον κίνδυνο για καρδιοπάθεια και αρρυθμία.

Η αποφυγή του αχρείαστου στρες, του καπνίσματος, της καθιστικής ζωής, της παχυσαρκίας, της κατάχρησης αλκοόλ, καφεΐνης και ζαχαρούχων ποτών, μπορούν να βοηθούν στην πρόληψη των αρρυθμιών.

Η υγιεινή διατροφή, η τακτική αεροβική σωματική άσκηση όπως το περπάτημα, το κολύμπι, το ελαφρύ τρέξιμο, η ποδηλασία και 8 έως 10 ποτήρια νερό την ημέρα, συμβάλλουν στην πρόληψη των καρδιοπαθειών και των αρρυθμιών.