Μπήκαμε στην πέμπτη βδομάδα μαθημάτων και στο Γυμνάσιο Γουβών, όπως φαντάζομαι και σε όλα τα άλλα σχολεία της χώρας. Στο δικό μας σχολείο έχουν χαθεί περισσότερες από 300 - 350 ώρες διαφόρων μαθημάτων (από φιλολογικά μέχρι και Φυσικής Αγωγής και λοιπών) στις 20 και κάτι μέρες που “γίνονται” μαθήματα· ήδη όλα τα τμήματα έχουν περάσει από τις “αίθουσες” του “υπόστεγου1” και του “πεύκου2”· ήδη όλοι οι μαθητές έχουν καταλάβει - κι απ' το πρώτο χέρι - το άμεσο ενδιαφέρον της Πολιτείας και των αρμοδίων οργάνων και φορέων της για τις “σπουδές” που τους επιφυλάσσουν και τώρα και στο κοντινό ή μακρινό τους μέλλον∙ ήδη βρέθηκε μια εντελώς και υπό προθεσμία πρόχειρη λύση να στεγαστούν τα “περιφερόμενα”∙ ήδη το πρόγραμμα εφαρμόζεται πλέον με πεντάωρα και εξάωρα την ημέρα.
Και για να γίνω πιο ακριβής. Οι πρώτες δέκα μέρες πέρασαν με 4ωρα για όλα τα τμήματα λόγω έλλειψης εκπαιδευτικών που σημαίνει: ότι τα 12 τμήματα επί 4 ώρες καθημερινά μάς κάνουν 48 ώρες την ημέρα, ενώ έπρεπε να κάνουν 12 Χ 6 ή 7 ώρες 70 - 75 ώρες την ημέρα. Δηλαδή οι μαθητές μας έκαναν 25 - 30 ώρες λιγότερες την ημέρα. Προσθέσετε τώρα και το γεγονός ότι 2 τμήματα καθημερινά “έκαναν” μάθημα αυτές τις μέρες στις “αίθουσες του υπόστεγου και του πεύκου” χωρίς θρανία, χωρίς καρέκλες, χωρίς τίποτα από τα συνήθη της αίθουσας διδασκαλίας και βγάλτε τα δικά σας συμπεράσματα. Και δε νομίζω ότι θα βρεθεί κάποιος να ισχυριστεί ότι τις ώρες αυτές τα ¨αγραυλούντα” τμήματα κάνουν πράγματι μάθημα στις αίθουσες του “Υπόστεγου και του Πεύκου”. Σήμερα από 26 Σεπτέμβρη οι ώρες στο πρόγραμμα των μαθημάτων αυξήθηκαν (σε ημερήσιο 6ωρο και για λίγα τμήματα 5ωρο) και χάνονται μόνο 1 - 2 ώρες καθημερινά για το κάθε τμήμα αναλόγως. Με την απόλυτη ευθύνη της ΠΟΛΙΤΕΙΑΣ βεβαίως. Ήδη οι μαθητές του σχολείου μας προχώρησαν σε μια μέρα προειδοποιητικής κατάληψης, διεκδικώντας αίθουσες διδασκαλίας, μαθητικό κυλικείο (το οποίο ειρήσθω εν παρόδω είναι κλειστό από τον περασμένο Μάη) και διάφορα άλλα αιτήματα - ελλείψεις ζωτικές του σχολείου. Τα γεγονότα της κατάληψης είναι γνωστά και από παλιότερες παρόμοιες εκδηλώσεις: κλείσιμο του σχολείου, συγκέντρωση αγανακτισμένων γονιών, ανταλλαγή ύβρεων “ένθεν και ένθεν” από τους συνήθεις “οξύθυμους” πρωτοεμφανιζόμενους, προσπάθειες συμβιβασμού με τη μέθοδο του “βαγγέλιου και φραγγέλιου” και διάφορα, άλλα τραγικά και άλλα ευτράπελα. Κατά την ημέρα της κατάληψης “χάθηκαν” για το σχολείο μας 50 - 54 ώρες, δηλαδή λιγότερες από όσες περίπου έχαναν καθημερινά οι μαθητές με απόλυτη ευθύνη της ΠΟΛΙΤΕΙΑΣ επειδή δεν υπήρχαν εκπαιδευτικοί ή αίθουσες διδασκαλίας. Βέβαια οι μαθητές προχώρησαν στην απόφαση της κατάληψης χωρίς οργάνωση, χωρίς προηγούμενη ενημέρωση και τυπική έστω συμμετοχή όλων των μαθητών, χωρίς έγγραφη κατάθεση αιτημάτων, χωρίς πρότερο διάλογο με τους “αρμόδιους” και χωρίς - κυρίως - έγκυρα όργανα που θα μπορούσαν να “πάρουν” μια τέτοια απόφαση. Μόλις πριν 3 μέρες είχαν εκλέξει τα 5μελή τους προεδρεία στα τμήματα, που όμως δεν είχαν συνεδριάσει για τις επ' αυτού αποφάσεις. Θεωρητικά επίσης οι μαθητές “παρασπόνδησαν” αφού κάποιοι “άτυποι εκπρόσωποί” τους είχαν δεσμευτεί πως θα έδιναν μια λογική παράταση στην υπεύθυνη δημοτική αρχή για την επίλυση του προβλήματος των αιθουσών μέχρι την 7η Οκτωβρίου, αποδεχόμενοι την πρόταση του συλλόγου Γονέων - Κηδεμόνων που δόθηκε από τον κ. Δήμαρχο σε προηγούμενη συνάντησή τους. Δεν θα με απασχολήσει όμως παραπάνω το θέμα αυτό παρά το γεγονός ότι το δίκιο είναι κραυγαλέα με το μέρος των γονιών και των μαθητών. Θα επισημάνω όμως δυο γεγονότα: ενώ όλες τις προηγούμενες μέρες δεν παρατηρήθηκε (περίπου 10 μέρες μετά την δέσμευση) στο σχολείο καμία κινητικότητα προς την κατεύθυνση της προετοιμασίας των χώρων όπου θα τοποθετηθούν οι αίθουσες όταν έρθουν, την επόμενη της προειδοποιητικής κατάληψης του σχολείου πρωί - πρωί κατέφθασε συνεργείο του Δήμου για να αρχίσει την προετοιμασία του χώρου. Καλό αυτό ως επικοινωνιακό τρικ, αλλά θα περιμένουμε και τη συνέπεια της συνέχειας γιατί ήδη μπήκε και ο Οκτώβρης! Καλό μήνα με την ευκαιρία σ' όλους. Το δεύτερο σημαντικότερο όμως είναι ότι τη δεύτερη μέρα μετά την “κατάληψη” των μαθητών, αναρτήθηκε στον πίνακα ανακοινώσεων του σχολείου η διαταγή του υπουργείου παιδείας που “υπενθύμιζε” ότι θα πρέπει να συγκληθεί (ο νόμος το λέει!) το εκπαιδευτικό συμβούλιο του σχολείου για να αποφασίσει για την “αναπλήρωση” των ωρών που χάθηκαν από τη μαθητική κινητοποίηση. Τονίζω την “ευαισθησία” του υπουργείου για την απώλεια των ωρών που χάθηκαν με απόλυτη “ευθύνη των ΜΑΘΗΤΩΝ” (κατάληψη γαρ) όπως τις καταλογίζει το υπουργείο και ο νόμος του. Οι μαθητές, λοιπόν, αγωνίζονται για το δίκιο τους μεν αλλά είναι παράνομοι. Η ΠΟΛΙΤΕΙΑ όμως είναι περισσότερο ΠΑΡΑΝΟΜΗ, αλλά μπορεί να εκδικείται και να τιμωρεί όπου και όπως μπορεί, κατοχυρώνοντας πάντα το δίκιο στη δική της πλευρά! Άσχετα αν οι μαθητές αγωνίζονται για συνθήκες εκπαίδευσης ανθρώπινες (τουλάχιστον κατά τα οριζόμενα από την πολιτεία και τους σχετικούς οργανισμούς της) και έχουν απόλυτο δίκιο που προφορικά τους αποδίδεται, αλλά πρακτικά τιμωρούνται γι’ αυτό. Τώρα θα μου πείτε: “Μα δεν είναι σωστό να αναπληρώνονται οι ώρες που χάνονται κατά την εκπαιδευτική διαδικασία;” Απαντώ: “Ποιος ευθύνεται για την απώλεια αυτών των ορών; Οι μαθητές ή η ΠΟΛΙΤΕΙΑ; Αναμφισβήτητα η ΠΟΛΙΤΕΙΑ. Αν λοιπόν φταίει - που φταίει ξεκάθαρα - η ΠΟΛΙΤΕΙΑ θα πρέπει αυτή να τιμωρηθεί! Πώς; Σ' αυτό αρμόδιος ν' απαντήσει είναι άλλος! Τι κάνει όμως αυτή; Τιμωρεί ερμηνεύοντας αυθαίρετα την έννοια του ΔΙΚΑΙΟΥ τους μαθητές (περικόπτοντας εκδρομές και περιπάτους, γιορτές και εκδηλώσεις, δηλαδή υποβαθμίζοντας και απαξιώνοντας άλλες εκπαιδευτικές διαδικασίες) που διεκδικούν το δίκιο τους και το δίκιο των άγρια φορολογουμένων γονιών τους. Πώς θα “τιμωρηθεί” η ΠΟΛΙΤΕΙΑ που έχει στερήσει από τους μαθητές ήδη πάνω από 500 ώρες μάθημα (αναφέρομαι μόνο στο σχολείο μας) με απόλυτη δική της ευθύνη; Η αρρωστημένη άποψη ότι η ΠΟΛΙΤΕΙΑ κρίνεται μιας και οι πολιτικοί δίνουν λόγο στο λαό κάθε φορά με τις εκλογές είναι τόσο γελοία και αυτοευτελισμένη, που δεν έχει το παραμικρό έρεισμα πια. Εξάλλου χρησιμοποιείται τόσο συχνά όσο και το “κύριε ελέησον” του παπά που λέει κι ο λαός μας. Ούτε βέβαια και διορθώνει τα πράγματα, μιας και αυτό συμβαίνει από την εποχή που είχε αρχίσει να φορολογείται άγρια ο λαός μας για το “Τάμα του Έθνους” (για όσους το 'χουν διαβάσει ή το θυμούνται!) που ποτέ δεν έγινε (όχι πως με χαλάει αυτό) παρά τις πολλές “θεμελιώσεις” του. Τα δε χρήματα τότε εξαφανίζονταν, ενώ τώρα χάνονται στο βαρέλι των καπιταλιστικών δανείων και των “ανακεφαλαιώσεων” που δεν έχουν πάτο!
Βέβαια καθημερινά στα παχιά λόγια των “υψηλά ισταμένων” που δε σταματούν να μας βομβαρδίζουν, ότι όλα “βαίνουν καλώς”, ότι κεντρικό μέλημα της ΠΟΛΙΤΕΙΑΣ είναι να “μη χάνουν τα παιδιά τα μαθήματά τους”, “κρύβονται” πίσω απ' τη συνήθη μέθοδο να “φορτώνει” ο κάθε ανώτερος στον κατώτερο ό,τι στραβό, ανάποδο, όποια παράλειψη και ασυνέπεια. Και φυσικά πάνω σ' αυτές τις γενικόλογες ευχές, έστω κι αν γίνονται παραπλανητικά και δεν έχουν πραγματικό αντίκρυσμα, κανείς δε γίνεται να αδιαφορήσει γι αυτές ή να τις αρνηθεί, με την προϋπόθεση ότι αυτά δε λέγονται καθησυχαστικά, υποκριτικά και παραπλανητικά ή εσκεμμένα - το πιθανότερο - ψευδώς (με το “φανό του Διογένη” αν ψάξει κανείς ίσως βρει κάποια αλήθεια, κυρίως ανέξοδη). Όμως “με τις δε βάφονται αυγά” όπως λέει κι ο λαός μας.
Πράγματι σκοπός και στόχος της εκπαίδευσης και του σωστού Κράτους είναι να μη χάνεται ούτε μία ώρα μαθήματος, να μην υπολειτουργεί κανένα σχολείο, να μη στερείται κανένας μαθητής του δικαιώματος της δωρεάν παιδείας - έστω κι αυτής της καλά κουτσουρεμένης. Ένας από τους βασικούς στόχους του σχολείου και του Κράτους είναι να “δείχνει” (= διδάσκει) και με τον τρόπο και ρυθμό λειτουργίας του την πειθαρχία, την οργάνωση, τη συνέπεια και την υπευθυνότητα, όπως αυτές οι αρετές αντικατοπτρίζονται στον τρόπο που αυτό (δηλαδή με τους μηχανισμούς του) υπηρετεί το ρόλο του. Και ενώ κατανοώ το “δικαίωμα” της Πολιτείας να μη διακατέχεται από “μαζοχισμό” (αυτή έχει το μαχαίρι, αυτή και το πεπόνι), όμως αδυνατώ να κατανοήσω το γεγονός ότι εκφράζεται με τόσο “σαδισμό” απέναντι στους μαθητές της... Ή μήπως νομίζει πως δεν το καταλαβαίνουν;
Υ.Γ. Αλλά κι εγώ - ένας αμετανόητος και ρομαντικός εκπαιδευτικός - προβληματίζομαι ακόμη μετά από τριανταπέντε και πάνω χρόνια σε σχολικές αίθουσες και ψάχνω να βρω στο πάντα “νέο” της πάντα “πρώτης φοράς” των “νέων ίδιων” και μοχτώ να διατηρήσω τα τελευταία ίχνη μιας απέλπιδας πίστης για ένα (αν)υπαρκτό κράτος δικαίου - γιατί κάτι τέτοιο θα πρέπει ψευδέστατα και υποκριτικότατα (είναι υποχρεωμένο το σχολείο) να διδαχτεί στους μαθητές στα πλαίσια του μαθήματος της Κοινωνικής και Πολιτικής Αγωγής. Γι’ αυτό και παραθέτω μήπως και θυμηθούν (λέω μήπως!) κάποιοι ένα μικρό απόσπασμα από τον (πολυεπικαλούμενο ως τίτλο μόνο δυστυχώς!) Επιτάφιο του Περικλή: “... ἀνεπάχθως ... τά δημόσια διά δέος μάλιστα οὐ παρανομοῦμεν, τῶν τε ἐν ἀρχῇ ὄντων ἀκροἀσει καί τῶν νόμων, καί μάλιστα αὐτῶν, ὅσοι τε ἐπ' ὠφελείᾳ τῶν ἀδικουμένων κεῖνται καί ὅσοι ἄγραφοι ὄντες αἰσχύνην ὁμολογουμένην φέρουσιν 3”, έτσι μήπως και ...αυτοκριτικοσυγκινηθούν οι περί άλλων τυρβάζοντες! Λέω τώρα μήπως... (Που τη βρίσκω τέτοια αισιοδοξία ρε...γαμώτο!)
1 Δηλαδή κάτω από ένα μεταλλικό υπόστεγο ανοιχτό από τρεις μεριές που βρίσκεται στην αυλή του σχολείου.
2 Δηλαδή κάτω από ένα πεύκο ανοιχτό πανταχόθεν που επίσης υπάρχει ευτυχώς για να έχουν και κάποια σκιά για τους μαθητές.
3 Θουκιδίδη: ΙΣΤΟΡΙΩΝ Β 37.3
* Ο Δημοσθένης Καραγιάννης είναι καθηγητής στο Γυμνάσιο Γουβών
