Οι καλλιτέχνες, προσπαθούν εναγωνίως να βρουν λίγο φως πίσω από μισάνοιχτες πόρτες. Όμως όσο προσπαθούν να ανοίξουν αυτές τις πόρτες οι καλλιτέχνες, τόσο κάποιος βρίσκεται και τις κλείνει. Όμως εγώ, μέσα από την εκφραστικότητα των μετάλλων, αποκάλυψα εικόνες που τώρα στέλνουν δορυφόροι ως εικόνες του διαστήματος. Δεν πρέπει κάποιος να το παρατηρήσει αυτό και να αναγνωρίσει το είδος της τέχνης μου; Είναι άλλωστε μια τέχνη που υπήρχε στη Μινωική Κρήτη και που χαρακτήρισε ως ένα βαθμό το νησί.
Μια διαφορετική μορφή κρητικής τέχνης, αυτή της μεταλλοτεχνίας, αναπτύσσει και εξελίσσει ο Ηρακλειώτης καλλιτέχνης Κωστής Δολαψής - Κρασανάκης εδώ και πενήντα χρόνια.
Το έργο του είναι ευρύτερα γνωστό ανά τον κόσμο, ενώ για τις συστηματικές έρευνες του πάνω στα μέταλλα έχει βραβευτεί πλείστες φορές.
Με πειραματισμούς πάνω στα μέταλλα που διαρκούν περισσότερο από μισό αιώνα - απ’ όταν ο καλλιτέχνης ήταν ακόμη παιδί-, θεωρεί τον εαυτό του συνεχιστή της Μινωικής τέχνης, που σχετίζονταν με τη μεταλλοτεχνία. Η Μινωική Κρήτη επιπρόσθετα, αποτελεί τη βασικότερη μορφή έμπνευσης του.
Με πλούσιες σπουδές στην αρχιτεκτονική, την ετρουσκική και τις εφαρμοσμένες τέχνες, πλήθος εκθέσεων ανά τον κόσμο, πολλές από τις οποίες σε σημαντικότατους χώρους τέχνης όπως το Mint, αλλά και με δημοσιεύσεις διάσημων περιοδικών τέχνης και παγκοσμίου φήμης εφημερίδων, ο Κωστής Δολαψής - Κρασανάκης, αποτελεί έναν από τους ιδιαίτερα σπουδαίους Κρητικούς καλλιτέχνες.
Σήμερα, με μία έκθεση του, τεράστιας αποδοχής να “τρέχει” για μήνες στην Κίνα, διατηρεί εργαστήριο μαζί με τον διάσημο Ιταλό ζωγράφο Αντρέα Καρνεμόλλα, έργα του οποίου έχουν ζητηθεί από διεθνή μουσεία, ενώ εργάζεται παράλληλα με τα παιδιά του Όλγα, Παυλή και Μιχάλη, τα οποία φιλοδοξεί να συνεχίσουν το έργο του και να συμβάλουν στην μεταλλοτεχνία και την γλυπτική.
Επιπρόσθετα, ο Κωστής Δολαψής - Κρασανάκης διδάσκει στην Ακαδημία Μεταλλοτεχνίας Κρήτης, που ο ίδιος ίδρυσε στα μέσα της δεκαετίας του ’90, με την προοπτική της στήριξης και ανάπτυξης της μεταλλοτεχνίας.
Για όλα αυτά, την έκθεση στην Κίνα, την τέχνη του, τις επιδράσεις σε αυτή που είχαν τα χρόνια που πέρασε στην Ιταλία, τις συνεργασίες του, αλλά και τις δυσκολίες που αντιμετώπισε, μιλά ο Κωστής Δολαψής – Κρασανάκης στην “Π”, σε μία εκ βαθέων συνέντευξη.
Ερ.: Γιατί επιλέξατε να πραγματοποιήσετε μια έκθεση στην Κίνα; Γιατί μια τέτοια έκθεση είναι σημαντική;
Απ.: Η έκθεση στην Κίνα αποτέλεσε ένα σημαντικότατο πολιτισμικό γεγονός για την χώρα και πραγματοποιήθηκε με πρωτοβουλία δική μου, του συνεργάτη μου Ανδρέα και της κόρης μου, ενώ πρέπει να πω πως είχα και τη βοήθεια Κινέζων φίλων.
Κι αυτό το έκανα διότι εδώ δεν μπόρεσα να βρω στήριξη από τους αρμόδιους ανθρώπους, και το λέω χωρίς να θέλω να τους κατηγορήσω, απλά για να δηλώσω πως πίστευα ότι θα μπορούσαν να με βοηθήσουν. Ο δήμος και η Νομαρχία δεν βοήθησαν καθόλου.
Το σημαντικό στην έκθεση μου είναι πως το είδος τέχνης που παρουσιάζεται στην Κίνα, είναι μια εργασία η οποία έχει πάρα πολλά κοινά στοιχεία με την φιλοσοφία και τον τρόπο σκέψης της Άπω Ανατολής. Εμείς, έχουμε ένα τρόπο σκέψης κι αυτοί προσπαθούν να κάνουν μια στροφή όσον αφορά στον πολιτισμό τους. Μέσα σε αυτή την αναζήτηση μπορούν να βρεθούν πολλά κοινά στοιχεία με εμάς. Στοιχεία ανταλλαγής.
Ερ.: Εσείς ασχολείστε κατά κανόνα με την μεταλλοτεχνία. Μιλήστε μας για αυτό το είδος τέχνης.
Απ.: Η μεταλλοτεχνία είναι ένας χώρος με τον οποίο ασχολούμαι εδώ και πενήντα χρόνια, από εφτά χρονών παιδί. Μάλιστα ασχολούμαι συνειδητά, με πολύ αγάπη για αυτό το αντικείμενο. Τα μέταλλα με τραβούσαν πάντα. Αισθανόμουν ότι έκρυβαν κάποιο δυνατό μήνυμα, όχι μόνο ως προς τη δομή τους, αλλά γενικά. Η επαφή τους με τους ανθρώπους και ο συνδυασμός τους είτε με την πέτρα, είτε με το ξύλο, είτε με άλλα στοιχεία έδινε ένα αποτέλεσμα, που όσο μεγάλωνα μου κέντριζε όλο και περισσότερο το ενδιαφέρον και προσπαθούσα να βρω για ποιο λόγο υπάρχει μια τόσο δυνατή εκφραστικότητα από πλευράς των μετάλλων.
Όταν έφτασα σε ηλικία που ήμουν πια σε θέση να επισκεφτώ τους αρχαιολογικούς χώρους και τα μουσεία, ώστε να μπορέσω να μελετήσω την πορεία που τα μέταλλα είχαν ιστορικά, τότε όλες μου οι αναζητήσεις άρχισαν να λειτουργούν διαφορετικά. Αντιλήφθηκα πως το μέταλλο μπορούσε να μου δώσει κάτι παραπάνω σε σχέση με την απλή ζωγραφική. Με τη ζωγραφική μπορείς να δημιουργήσεις μια ψευδαίσθηση. Έναν όγκο, που βρίσκεται πάντα όμως σε μία διάσταση. Με το μέταλλο, έχεις τη δυνατότητα να δημιουργήσεις με μια απλή χαρακτική μύτη, διαστάσεις κι ένα βάθος, όχι εικονικό, αλλά υπαρκτό.
Γι’ αυτό το λόγο ασχολήθηκα με την μεταλλοτεχνία, την οποία στο πέρασμα των χρόνων και με τη βοήθεια δασκάλων μπόρεσα να αναπτύξω και να βελτιώνω συνεχώς. Τη μεγαλύτερη ώθηση όμως στην τέχνη, μου την έδωσε η Ιταλία και τα πράγματα που έμαθα όσο παρέμεινα εκεί.
Ερ.: Υπήρχε καταλληλότερο υπόβαθρο εκεί;
Απ.: Αναμφίβολα. Κατ’ αρχάς το πανεπιστήμιο από μόνο του δημιουργούσε ένα πολύ σημαντικό υπόβαθρο. Υπήρχαν καθηγητές που ασχολούνταν με την τέχνη, αλλά παράλληλα υπήρχαν και άνθρωποι εκτός πανεπιστημίου που ενδιαφέρονταν για αυτή. Γενικότερα υπήρχε μια καλύτερη επαφή ανάμεσα σε σπουδαστές, καθηγητές τέχνης και χώρους τέχνης. Υπήρχε μια διαφορετική τάξη πραγμάτων αναφορικά με την τέχνη, που με βοηθούσε να βγάλω περισσότερο «ψυχή». Με βοήθησε παράλληλα η δημοκρατικότητα και η καλή θέληση αυτών των ανθρώπων. Όταν πολύ μεγάλοι καλλιτέχνες της Ιταλίας, όπως ο Λέβι ή ο Σκάρπα, διευθυντής της Σχολής της Βενετίας σε δέχονται με απλότητα, δεν μπορείς παρά να βοηθηθείς για να βγάλεις τον καλύτερο εαυτό σου. Κι όλα αυτά βέβαια, συμβαίνουν παράλληλα με το γεγονός ότι υπάρχει μπροστά σου ολόκληρο το παλάτι της Aναγέννησης.
Ερ.: Πέρα από την καλλιτεχνική σας δραστηριοποίηση στη μεταλλοτεχνία, έχετε σπουδάσει και αρχιτεκτονική. Ποια σύμπραξη μπορεί να υπάρξει ανάμεσα τους;
Απ.: Η σύμπραξη είναι πολύ μεγάλη. Η δομή είναι εκείνο το στοιχείο που θα πρέπει να εξετάσει κανείς. Το μέταλλο, είναι πολύ σημαντικό υλικό. Η σκληρότητα του, ο τρόπος που μπορεί να το διαμορφώσει κανείς, έχει χαρακτηρίσει διάφορα ρεύματα, έχει δώσει ονόματα κατά καιρούς σε πολλά γκρουπ στην Ευρώπη και σε άλλα μέρη του κόσμου, αλλά είναι και αυτό που χαρακτήρισε την εξέλιξη του ανθρώπου. Λέμε η εποχή του χαλκού, η εποχή του σιδήρου και τα λοιπά. Τώρα μπορούμε να πούμε ότι είναι η εποχή του τιτανίου και των κραμάτων των μετάλλων. Μπορούμε να φτάσουμε σε απίστευτα μακρινούς τόπους χάρη στα μέταλλα.
Η αρχιτεκτονική λοιπόν, η οποία είναι η κατεξοχήν τέχνη του δομημένου χώρου και χαρακτηρίζεται από κανόνες υποβοηθείται από τα μέταλλα και βρίσκει την ιδανική έκφραση της σε αυτά, γιατί μέσα από αυτά μπορεί να εκφραστεί με τον καλύτερο τρόπο.
Ερ.: Γενικά πάντως συνηθίζετε να “μπερδεύετε” τέχνες μεταξύ τους. Αυτή τη στιγμή συνεργάζεστε με έναν διάσημο Ιταλό ζωγράφο. Θα θέλατε να μας μιλήσετε για αυτή τη συνεργασία;
Απ.: Η συνεργασία μου με τον Ανδρέα άρχισε από το 1985, όταν κάναμε μια έκθεση στον Κούλε με τίτλο “Στις πηγές της τέχνης”, που μπορώ να πω ότι ήταν το τότε γεγονός της δεκαετίας. Σε αυτήν συνέπραξαν πέντε Ιταλοί καλλιτέχνες και πέντε Έλληνες καλλιτέχνες. Αργότερα ο Ανδρέας ήρθε εδώ, παντρεύτηκε κι έμεινε στο Ηράκλειο, οπότε άρχισε η συνεργασία. Τώρα, αυτό που μας ενώνει είναι ότι τόσο η τέχνη του Ανδρέα, όσο και η δικιά μου αποτελούν παγκόσμια πρωτοτυπία. Δεν υπάρχει κανείς που να δουλεύει τα μέταλλα με τον τρόπο που τα δουλεύω εγώ, ούτε κάποιος που να χρησιμοποιεί την τεχνοτροπία του Αντρέα όπως το κάνει εκείνος. Κι αυτά δεν είναι πράγματα που λέω για να περιαυτολογήσω, αλλά είναι κριτικές που έχουν γραφτεί σε μεγάλες εφημερίδες όπως οι “Sunday Times”, τις οποίες εγώ ντρέπομαι να αναπαράγω αυτούσιες.
Πάντως, για να επιστρέψω στο θέμα της συνεργασίας, θέλω να πω ότι οι καλλιτέχνες πρέπει να συνυπάρχουν διαλεκτικά. Μπορεί μια ιδέα να γεννηθεί από τον Αντρέα και να εξελιχθεί από εμένα ή το αντίθετο. Αυτό το παιχνίδι, ανάμεσα στις ιδέες και την διαλεκτική το θέλουμε και το επιδιώκουμε.
Όμως πρέπει να αναγνωριστεί ότι η δουλειά μας είναι ξεχωριστή. Πίσω από τα έργα μου κρύβεται έρευνα μισού αιώνα. Και θα ήθελα, για να ενισχύσω τη δήλωση μου αυτή να αναφέρω γενικά πως η μεταλλοτεχνία χαρακτήρισε όλους τους πολιτισμούς κατά τρόπο σημαντικό. Τα μέταλλα άλλαξαν τη ζωή των ανθρώπων. Ο μύθος του να φύγουμε από τη γη γίνεται πραγματικότητα διαμέσου των μετάλλων. Τα μέταλλα σου δίνουν τη δυνατότητα.
Ερ.: Σ’ αυτή σας την πορεία αντιμετωπίσατε δυσκολίες αναφορικά με την τέχνη σας;
Απ.: Οι δυσκολίες που αντιμετώπισα ήταν μεγάλες. Γενικά όμως υπάρχουν δυσκολίες μέσα σε αυτόν τον χώρο. Κι αυτό γιατί υπάρχει μάλλον γενικότερος σκεπτικισμός απέναντι στην τέχνη. Οι καλλιτέχνες, προσπαθούν εναγωνίως να βρουν λίγο φως πίσω από μισάνοιχτες πόρτες. Όμως όσο προσπαθούν να ανοίξουν αυτές τις πόρτες οι καλλιτέχνες, τόσο κάποιος βρίσκεται και τις κλείνει. Όμως εγώ, μέσα από την εκφραστικότητα των μετάλλων, αποκάλυψα εικόνες που τώρα στέλνουν δορυφόροι ως εικόνες του διαστήματος. Δεν πρέπει κάποιος να το παρατηρήσει αυτό και να αναγνωρίσει το είδος της τέχνης μου; Είναι άλλωστε μια τέχνη που υπήρχε στη Μινωική Κρήτη και που χαρακτήρισε ως ένα βαθμό το νησί. Πρέπει λοιπόν να τονιστεί πως στην Κρήτη υπάρχουν κι άλλα είδη τέχνης, εκτός από τη μουσική και τον δεκαπεντασύλλαβο που πρέπει να αναδειχτούν.
