Άγνωστες παραμένουν στη Βουλγαρία οι λέξεις «απεργία» και «κατάληψη». Τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα χρηματοδοτούνται από ιδιωτικές εταιρείες και οι φοιτητές έρχονται σε επαφή με τη βιομηχανία.

Τις παραπάνω διάφορες με την ελληνική πραγματικότητα διαπιστώνει ο καθηγητής Πολυτεχνείου Σόφιας κ. Νίκος Μαστοράκης, ο οποίος μιλά στην «Π» για την απόφασή του να διδάξει στη Βουλγαρία αλλά και την ελληνική κοινότητα στη γείτονα χώρα.

Περιγράψτε μας εν συντομία, τη δομή και το εκπαιδευτικό σύστημα στη Βουλγαρία.

«Το εκπαιδευτικό σύστημα στη Βουλγαρία είναι σήμερα πιστεύω προσανατολισμένο στις απαιτήσεις των καιρών με έμφαση στις νέες τεχνολογίες, στην Πληροφορική, στην Ηλεκτρονική, κλπ. Μην ξεχνάτε ότι η Βουλγαρία είχε μεγάλη παράδοση στα Ηλεκτρονικά στα χρόνια που ήταν «Λαϊκή Δημοκρατία».

Ωστόσο, πολλά εργαστήρια σήμερα χρηματοδοτούνται από εταιρείες και από τη βιομηχανία, κάτι που μου κάνει ιδιαίτερη εντύπωση. Για παράδειγμα στο Πολυτεχνείο της Σόφιας, που έχω την εξαιρετική τιμή να είμαι καθηγητής, υπάρχουν τεράστιες πινακίδες έξω από τα εργαστήρια που λένε ποιοι χρηματοδοτούν την έρευνα αυτών των εργαστηρίων. Δυστυχώς, στην Ελλάδα με την νοοτροπία που καλλιεργούν κάποιοι συνάδελφοι ενταγμένοι στο χώρο της Αριστεράς κάτι τέτοιο θεωρείται απαράδεκτο και επομένως όλη τη λειτουργία των εργαστηρίων των ελληνικών πανεπιστημίων την φορτώνουμε στο δύσμοιρο ελληνικό δημόσιο, το οποίο χρηματοδοτεί τα ελληνικά πανεπιστήμια, χωρίς ωστόσο το δημόσιο να ελέγχει τις αλόγιστες δαπάνες, αλλά και τις στημένες εκλογές των καθηγητών».

Υπάρχει σύνδεση με την αγορά εργασίας, κάτι που αποτελεί πρόβλημα για την ελληνική εκπαίδευση;

«Βεβαίως και υπάρχει, σε αντίθεση με την Ελλάδα, γιʼ αυτό και οι φοιτητές επιλύουν συχνά στις εργασίες τους συγκεκριμένα προβλήματα της βιομηχανίας. Άλλωστε, πολλές βιομηχανίες ήρθαν στην Βουλγαρία από την Ελλάδα τα τελευταία χρόνια με αποτέλεσμα να υπάρχει αυξημένη ζήτηση στους μηχανικούς και τα λοιπά στελέχη των επιχειρήσεων».

Έχετε φοιτητές από Ελλάδα (και ιδιαίτερα Κρήτη);

«Βεβαίως και έχουμε και από την Ελλάδα και από την Κρήτη διότι όλα τα τμήματα του Πολυτεχνείου μας αναγνωρίζονται από το ΔΟΑΤΑΠ (πρώην ΔΙΚΑΤΣΑ). Να σημειωθεί ότι στο Πολυτεχνείο Σόφιας δεν θα δείτε ούτε μια κομματική αφίσα, ούτε ένα σύνθημα γραμμένους στους τοίχους με σπρέι. Δεν χάνεται ούτε μια ώρα το χρόνο από απεργίες καθηγητών ή καταλήψεις φοιτητών. Το μόνο πρόβλημα είναι ότι κάνει πολύ κρύο το χειμώνα και εμείς οι «Νότιοι» δυσκολευόμαστε να το συνηθίσουμε. Ακόμα υπάρχει πολυτελέστατο ξενοδοχείο 4 αστέρων μέσα στην Πολυτεχνειούπολη όπου συχνά μένουν οι επισκέπτες, καθηγητές, ερευνητές κλπ που έχουν σχέση με το Πολυτεχνείο με έκπτωση 50% (και πάλι κάτι τέτοιο στην Ελλάδα αν γινόταν θα έπεφτε αμέσως, «εν τω γεννάσθαι» θα έλεγα, θύμα της ξύλινης αριστερίζουσας γλώσσας κάποιων συναδέλφων και φοιτητών).»

Υπάρχουν στη Βουλγαρία Έλληνες πανεπιστημιακοί; Γενικότερα, κοινότητα Ελλήνων;

«Δεν έχω γνωρίσει κάποιον συνάδελφο από Ελλάδα. Τώρα, κοινότητα Ελλήνων υπάρχει στη Σόφια. Πολλά μαγαζιά και επιχειρήσεις τα έχουν Έλληνες. Εντελώς συμπτωματικά το σπίτι που διαμένω (και το οποίο το βρήκα από μεσιτικό γραφείο) έχει Έλληνα ιδιοκτήτη. Στους δρόμους της Σόφιας ακούς συχνά Ελληνικά. Οι Βούλγαροι σέβονται την Ιστορία μας. Τιμούν και την αρχαία Ελλάδα και το Βυζάντιο. Στις ορθόδοξες εκκλησίες ακούς την Βυζαντινή μας μουσική με λόγια στην Σλαβονική και οι εικόνες έχουν γράμματα στα Ελληνικά. Ξέρουν ότι η Ελλάδα έχει μια μοναδική ιστορία και μια τεράστια πολιτιστική κληρονομιά την οποία σου το λένε διαρκώς».

Το τελευταίο διάστημα βλέπετε όλο και περισσότερους Έλληνες να έρχονται στη Βουλγαρία για αγορές;

«Αυτό να λέγεται. Έρχονται όχι μόνο για αγορές, αλλά και για επενδύσεις. Μαθαίνω ότι πολλά αιολικά και ηλιακά πάρκα ανήκουν σε Έλληνες επιχειρηματίες. Αλλά και οι τιμές είναι πολύ χαμηλές. Περίπου το 30%-50% των αντιστοίχων ελληνικών χωρίς να υστερούν σε ποιότητα. Έχω συναντήσει και γνωρίσει τουλάχιστον πέντε επιχειρηματίες από τη Βόρεια Ελλάδα που έφεραν τις βιοτεχνίες τους στη Βουλγαρία διότι η φορολόγηση είναι μόνο 10%. Στη συνέχεια οι ίδιοι άνοιξαν μαγαζιά στο κέντρο της Σόφιας. Κι όταν μπαίνεις στο μαγαζί από τον τρόπο που μιλούμε τα Αγγλικά εμείς οι Έλληνες σε καταλαβαίνουν και σου λένε αμέσως «Από Ελλάδα;» Έχω ακόμα γνωρίσει την καφετέρια που είναι το στέκι των Ελλήνων της Σόφιας στην περίφημη οδό Βίτοσα. Εκεί μέσα θα δεις Έλληνες από όλες τις γωνιές της Ελλάδος».

Τα Μαθηματικά είναι μια επιστήμη που, τελικά, λίγοι καταλαβαίνουν. Οι πρωτοετείς φοιτητές έχουν σημαντικά κενά;

«Κάνω μάθημα στο 3ο και 4ο έτος και δεν ξέρω κατά πόσον έχουν κενά οι πρωτοετείς. Ωστόσο όπως σε όλα τα Πανεπιστήμια και εδώ υπάρχουν φοιτητές άριστοι που ενδιαφέρονται να αποκτήσουν και ένα ξενόγλωσσο σύγγραμμα να διαβάσουν πέραν των σημειώσεων που τους δίνει ο καθηγητής τους, που ενδιαφέρονται για μεταπτυχιακό, διδακτορικό κλπ. Το «πρόβλημα» βέβαια με τους άριστους είναι ότι προσανατολίζονται να κάνουν το διδακτορικό τους στις Ηνωμένες Πολιτείες και έτσι έχουμε μια αφαίμαξη εγκεφάλων, όπως εξάλλου συμβαίνει και στην Ελλάδα».

Πώς μπορούν τα Μαθηματικά να “εκλαϊκευτούν”;

«Τα Μαθηματικά μπορούν πράγματι να εκλαϊκευτούν και να δοθούν στον φοιτητή με το φυσικό τους νόημα και όχι αποστεωμένα μέσα από τύπους και θεωρήματα. Κάτι τέτοιο, το να δηλώνεις δηλαδή τη φυσική εφαρμογή των Μαθηματικών είναι μέλημα του κάθε διδάσκοντα».



“Υπήρξα θύμα φαύλης αναξιοκρατίας στο Μετσόβιο και στο Πανεπιστήμιο Κρήτης”

Πώς αποφασίσατε να διδάξετε στη Βουλγαρία;

«Σε αντίθεση με ότι συμβαίνει στην Ελλάδα, όπου στα Πανεπιστήμια εκλέγεται ο συγγενής, ο κουμπάρος, το τσιράκι του παλιού καθηγητή ( υπήρξα θύμα, κ. Μυλωνά, τέτοιας φαύλης αναξιοκρατίας και στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και στο Πανεπιστήμιο Κρήτης όπου σε αντίστοιχες θέσεις ενώ ήμουν με μεγάλη διαφορά ο καλύτερος επιστήμονας από τους συνυποψηφίους μου ωστόσο δεν προτιμήθηκα) στη Βουλγαρία υπάρχει αξιοκρατία και δικαιοσύνη.

Επιλέχτηκα για το γνωστικό αντικείμενο «Πολυδιάστατα Συστήματα» και το οποίο διδάσκω φέτος για τρίτη συνεχή χρονιά. Οι φοιτητές δείχνουν τεράστια προθυμία και ενδιαφέρον στο μάθημα μου, κάτι που ομολογώ ότι και ο ίδιος δεν περίμενα.»