Της Λίλιαν Δαφερμάκη

Μέχρι τον Οικουμενικό Πατριάρχη έφτασαν οι κάτοικοι, καθώς το μοναστήρι εμφανίζεται να συνηγορεί στη δημιουργία της επιχείρησης

Κοινωνική έκρηξη έχει προκαλέσει στην ευρύτερη περιοχή της Επισκοπής και του Θραψανού, ο σχεδιασμός της δημιουργίας λατομείου, στη θέση Πλακωτό, στον Σαμπά, σε έκταση ιδιοκτησίας της Ιεράς Μονής Αγκαράθου, η οποία φαίνεται από επίσημα έγγραφα, να έχει εμπλοκή στην όλη διαδικασία. Η εξέλιξη αυτή έχει ωθήσει δεκάδες κατοίκους και φορείς της περιοχής να ζητούν τώρα την παρέμβαση του Οικουμενικού Πατριαρχείου, προκειμένου να μπλοκάρει η κατασκευή του λατομείου, που προωθείται, παρά το γεγονός ότι προσκρούει στην άρνηση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, αλλά και των τοπικών Αρχαιολογικών Εφορειών. Οι θεσμοθετημένοι αρχαιολογικοί φορείς της Πολιτείας στο πόρισμά τους θέτουν βέτο για την κατασκευή του λατομείου, ξεκαθαρίζοντας ότι δεν ανακύπτουν τεράστια ζητήματα μόνο για τα πολύ σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα που έχουν εντοπιστεί στην περιοχή, αλλά και για το ίδιο το μοναστήρι, που σύμφωνα με το υπʼ αριθμόν 1608 έγγραφο της 13ης Εφορίας Αρχαιοτήτων «κινδυνεύει από τους κραδασμούς και τις δονήσεις που θα προκληθούν από τις ανατινάξεις του λατομείου…» !!! Σε όλα αυτά θα πρέπει να προστεθεί ότι στο σημείο που έχει επιλεγεί για τη δημιουργία λατομείου υπάρχει το φαράγγι του Καρτερού, ο μεγαλύτερος υδροφόρος ορίζοντας, οι μινωικές φρυκτωρίες, το Ε4 διεθνές μονοπάτι υπό την εποπτεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ορεινής Πεζοπορίας, το φυσικό οικοσύστημα της περιοχής όπου σύμφωνα με τα στοιχεία του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας υπάρχουν ενδημικά πουλιά της Κρήτης που προστατεύονται από ειδικές οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης…

Την ίδια στιγμή ο ηγούμενος της μονής με δηλώσεις του στην «Π» διαβεβαιώνει ότι η άδεια του λατομείου θα δοθεί μόνο εφόσον όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς συνηγορήσουν ότι τηρούνται όλες οι αναγκαίες προϋποθέσεις για να γίνει το έργο.



Θύελλα αντιδράσεων



Περισσότερες από 1.500 υπογραφές έχουν μέχρι στιγμής συγκεντρωθεί, από τους διαμαρτυρόμενους πολίτες, που ξεσηκώνονται για τη δημιουργία λατομείου, στην περιοχή του Σαμπά, που μπαίνει για άλλη μια φορά στο «μάτι του κυκλώνα» καθώς προ διετίας ο κόσμος είχε πάλι βγει στους δρόμους προκειμένου να μπλοκάρει την εγκατάσταση εργοστασίου διαχείρισης σκουπιδιών σε κοντινή περιοχή.

Η περίφημη ιστορία της δημιουργίας λατομείου, ξεκινά αρκετά χρόνια πριν όταν η μονή ενοικίασε μια έκταση 300 στρεμμάτων, στην εταιρεία «Ιντερ Μπετόν», (η οποία στην πορεία συνεργάστηκε με τον «Τιτάνα»), με σκοπό να ερευνηθεί εάν υπάρχουν κατάλληλα εδάφη για την κατασκευή λατομείου. Το μισθωτήριο (σύμφωνα με τη μονή) έγινε για ένα διάστημα 30 χρόνων, με μίσθωμα 15.000 ευρώ ετησίως, για το μοναστήρι της Αγκαράθου και τον Οργανισμό Διοικήσεως της Μοναστηριακής Περιουσίας.

Όπως τονίζει στην επιστολή της προς τον Οικουμενικό Πατριάρχη η Επιτροπή Συντονισμού Δράσεων Πεδιάδας, στην οποία έχουν συσπειρωθεί δεκάδες πολίτες και φορείς της ευρύτερης περιοχής της Επισκοπής και του Θραψανού, «σε έκταση πεντακοσίων τριάντα δύο στρεμμάτων ανατολικά της ιστορικής Ιεράς Μονής Αγκαράθου και περί το ένα χιλιόμετρο από αυτήν, υποβλήθηκε το έτος 2002 από το Ηγουμενοσυμβούλιο της μονής αίτημα στην Νομαρχία Ηρακλείου, προκειμένου να δημιουργηθεί λατομική ζώνη. Αναφέρομε επίσης ότι την ίδια έκταση χρησιμοποιεί, έχοντας την περιφράξει εδώ και 20 χρόνια, κτηνοτρόφος της περιοχής.

Το πρώτο αίτημα της Ιεράς Μονής Αγκαράθου για δημιουργία λατομικής ζώνης στην περιοχή απορρίφθηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού/Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο μετά από εισήγηση της ΚΓ΄ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων και της 13ης Εφορείας Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών αρχαιοτήτων, «για λόγους προστασίας των κηρυγμένων μινωικών αρχιτεκτονικών καταλοίπων, καθώς και του μοναστικού συγκροτήματος, της Ιεράς Μονής Αγκαράθου, που βρίσκεται σε απόσταση ενός χιλιομέτρου δυτικά της μη εγκρινόμενης λατομικής περιοχής». Η Ιερά Μονή Αγκαράθου επανέρχεται σήμερα μειώνοντας την αρχική έκταση στα διακόσια στρέμματα ζητώντας εκ νέου την άδεια λατομικής ζώνης.

Παρά την παραπάνω απόφαση του υπουργείου Πολιτισμού - Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου και παρά την ανασκαφική τομή όπου διαπιστώθηκε η ύπαρξη των πλήθους αρχαιολογικών ευρημάτων, ο Οργανισμός Διοικήσεως Μοναστηριακής Περιουσίας Νομού Ηρακλείου και η Ιερά Μονή Αγκαράθου, ζητούν με νέο έγγραφο τους, προσκομίζοντας στοιχεία (ιδιώτη αρχαιολόγο, ολίγα εκρηκτικά κατά τις εκρήξεις, μείωση της έκτασης σε 320,8 στρέμματα κλπ), να χαρακτηριστεί η περιοχή ως λατομική ζώνη προκειμένου να εξασφαλιστούν πόροι.

Δυστυχώς, παρά τις επανειλημμένες παρεμβάσεις μας και επισκέψεις μας στην Ιερά Μονή Αγκαράθου, δεν εισακουστήκαμε για την αποτροπή αυτής της περιβαλλοντικής καταστροφής. Το ηγουμενοσυμβούλιο μάλιστα που επισκεφτήκαμε μας απάντησε ότι, « η Παναγία θα βοηθήσει για την αποτροπή δημιουργίας λατομείου».

Αποστείλαμε επίσης επιστολή για το φλέγον αυτό θέμα στον Σεβασμιότατο Αρχιεπίσκοπο Κρήτης κ.κ. Ειρηναίον, καθώς και στον Σεβασμιότατο Μητροπολίτη Αρκαλοχωρίου, Καστελίου και Βιάννου κ.κ. Ανδρέα».



Η θέση της Μονής



Η «Π» επικοινώνησε με τον ηγούμενο της μονής Αγκαράθου, προκειμένου να σχολιάσει το θέμα που έχει ανακύψει στην περιοχή. Ο ίδιος τόνισε, ότι εάν υφίσταται πρόβλημα για το μοναστήρι, για το φυσικό περιβάλλον και για την πολιτιστική κληρονομιά της περιοχής, ασφαλώς δεν υπάρχει λόγος να κατασκευαστεί το λατομείο. Παράλληλα απαντώντας σε σχετική ερώτηση για την άμεση εμπλοκή της μονής, που εμφανίζεται να διεκδικεί την εγκατάσταση λατομείου, τόνισε ότι δεν γνωρίζει τι έγινε προ εξαετίας, αλλά ουδεμία ενέργεια δεν έχει γίνει το τελευταίο διάστημα από το μοναστήρι. Ο ίδιος αναμένει απλώς τις αποφάσεις των αρμοδίων φορέων, που εάν γνωματεύσουν αρνητικά η θέση τους θα είναι σεβαστή και το αντίστροφο. Παράλληλα σχολιάζοντας τη χρονική διάρκεια του μισθωτηρίου, εκτίμησε ότι είναι δύσκολο να «σπάσει» και στο πλαίσιο αυτό, όπως είπε, είναι δύσκολο να πούμε ότι δεν θέλουμε το λατομείο. Όμως επανέλαβε, ότι εάν διαπιστωθεί από τις αρμόδιες υπηρεσίες της Πολιτείας ότι υπάρχουν προβλήματα και εμπλοκές, δεν μπορεί το έργο να προχωρήσει.